Kuchnia chłopska była sezonowa Mariola Tymochowicz
Mariola Tymochowicz jest kulturoznawczynią, folklorystką, etnolożką i muzealniczką, doktorem habilitowanym nauk humanistycznych. Rozmawiała z nią Agnieszka Góra-Stępień.
Mariola Tymochowicz jest kulturoznawczynią, folklorystką, etnolożką i muzealniczką, doktorem habilitowanym nauk humanistycznych. Rozmawiała z nią Agnieszka Góra-Stępień.
Ewa Zabrotowicz (1975–2024) była jednym z filarów polskiego ruchu folkowego. Od 1996 roku związana była ze środowiskiem Orkiestry św. Mikołaja. Współorganizowała Międzynarodowy Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” i wiele innych wydarzeń o tematyce folkowej, etnicznej i turystycznej. Była członkiem redakcji „Pisma Folkowego” i tłumaczką. Jej pasją była turystyka, w szczególności piesza. O początkach działalności w lubelskim ruchu folkowym rozmawiał z nią Damian Gocół.
fot. Lubelska Szkoła Sztuki i Projektowania
Od momentu, kiedy zrezygnowała z etatu, odbyła podróż na Kaukaz, napisała książkę, zrealizowała swoje pierwsze warsztaty i zamieszkała w schronisku. Mieszka tam do dzisiaj, zajmuje się promocją i dystrybucją swojej książki, a przede wszystkim planuje kolejne podróże. Dorota Szparaga – kobieta, która jako pierwsza przeszła solo 860 kilometrów przez Mały Kaukaz. Z podróżniczką rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
fot. z arch. aut.: Przełęcz Lagem Pass, Gruzja
Dave Pegg jest żywą legendą brytyjskiej muzyki folkowej. Obecny na scenie od ponad 50 lat wciąż emanuje pasją, witalnością i poczuciem humoru. Z artystą rozmawiał Krzysztof Opalski.
fot. K. Smith
O wielokulturowości, relacjach polsko-ukraińskich, willach w Drohobyczu i Schulzu – rozmowa Agnieszki Góry-Stępień z Grzegorzem Józefczukiem, dziennikarzem i publicystą, autorem książki Jeżeli molfar jest po jego stronie, felietonistą „Pisma Folkowego”.
fot. K. Kordulski: Spotkanie autorskie z Grzegorzem Józefczukiem, Mikołajki Folkowe 2023
Anna Abramowicz to instruktorka i popularyzatorka tańców francuskich w Polsce, instruktorka zawodowa tańców Europy. Dzięki niej wielu uczniów mogło poznać tańce, takie jak: bourrée, chappeloise, rondeau, an dro, mazurka, cercle circassien, scottish, mardi gras czy kost ar c’hoat, a teraz poznają jeszcze zorbę, tarantellę, dżanguricę, kopaninę, czereśniczki i wiele, wiele innych. Anna Abramowicz w rozmowie z Joanną Zarzecką opowiedziała o początkach francuskich tańców w Polsce, o tym, dlaczego chappeloise nazywamy belgijką, a także o wielu wspaniałych wydarzeniach, w których rolę główną odgrywały taniec i muzyka.
Agnieszka Jackowiak jest kulturoznawczynią i rękodzielniczką, prowadzi Sklep-Pracownię Hobby-Wełna w Lublinie.
fot. M. Butryn
Monika Michaluk jest pomysłodawczynią i autorką konceptów, tekstów i projektów, które w niebanalny sposób ukazują współczesnemu odbiorcy tematy tradycyjnej obrzędowości, zwyczajów i związanych z nimi przedmiotów, roślin, zwierząt. Współpracuje z muzeami, szkołami i instytucjami kultury. We wrześniu tego roku w Muzeum Etnograficznym im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie ma miejsce premiera nowego projektu, zrealizowanego w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. O idei i realizacji z autorką rozmawia Małgorzata Wielgosz.
fot. S. Jankowski
Dr hab. Mateusz Wyżga jest historykiem, profesorem Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie oraz członkiem sieci badawczej COST „Women on the Move”. Zajmuje się historią wsi, migracjami i mobilnością, historią gospodarczą XV–XIX wieku, demografią historyczną oraz archiwistyką społeczną. Jest autorem monografii Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku (Kraków 2019) oraz Chłopstwo. Historia bez krawata (Kraków 2022). O historii ludowej, metodach rekonstruowania historii chłopstwa i potrzebie empatii w badaniach historycznych rozmawiał z nim Damian Gocół.
Fot. tyt. J. Jeżak: Spotkanie promocyjne z Mateuszem Wyżgą na temat książki Chłopstwo. Historia bez krawata, Mikołajki Folkowe, ACKiM Chatka Żaka w Lublinie, 9 grudnia 2022
Monika Trypuz jest dziś rozpoznawalną artystką. Od kilku lat inspiruje się tradycyjnym rękodziełem tkackim Podlasia i Lubelszczyzny. Łączy doświadczenia pokoleń z własnymi umiejętnościami i nowymi technikami informatycznymi. O drodze do realizacji marzeń i ostatniej wystawie, którą pokazano w nowej przestrzeni wystawowej Muzeum Wsi Lubelskiej, rozmawiała z nią Agata Kusto.
fot. K. Wasilczyk: Monika Trypuz na tle projektu ATENCJA
Charyzmatyczny muzyk i wokalista, natchniony mówca, chętnie dzieli się swą wiedzą i muzyką. Od kilku lat lublinianin. To właśnie w Lublinie i okolicy powstały jego trzy ostatnie mistyczne albumy prezentujące muzykę chasydzką. Z Symchą Kellerem rozmawiała Agnieszka Matecka-Skrzypek.
fot. R. Hetman
Łukasz Ciemiński jest historykiem sztuki i etnografem, prowadzi Dział Etnografii w Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu. Zajmuje się tematyką sztuki ludowej, plastyki nieprofesjonalnej i cudownych wizerunków. Jest kuratorem wystaw i twórcą warsztatów poświęconych różnym formom pobożności ludowej. Publikuje m.in. w „Twórczości Ludowej”, „Piśmie Folkowym” i na portalu KulturaLudowa.pl. O sztuce ludowej i kulcie świętych rozmawiał z nim Damian Gocół.
Dr hab. prof. UMK Violetta Wróblewska jest Dziekanem Wydziału Humanistycznego UMK w Toruniu, członkinią Komisji Folklorystycznej Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, zastępczynią przewodniczącego Komisji Folklorystycznej Międzynarodowego Komitetu Slawistów, przewodniczącą Rady Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu. W swoich badaniach zajmuje się folklorem tradycyjnym i współczesnym, kulturą ludową, pamiętnikami chłopskimi, kulturą i literaturą dziecięco-młodzieżową. Jest autorką i redaktorką wielu publikacji naukowych, w tym Słownika polskiej bajki ludowej (t. 1–3, Toruń 2018; wersja on-line: bajka.umk.pl). O badaniu bajek ludowych, kulturze tradycyjnej, nurcie historii ludowej i interdyscyplinarności w nauce rozmawiali z nią Joanna Szadura i Damian Gocół.
Dr hab. Kacper Pobłocki jest adiunktem w Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Społecznych EUROREG (Uniwersytet Warszawski), antropologiem społecznym, absolwentem Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie oraz University College w Utrechcie, stypendystą Uniwersytetu Miejskiego w Nowym Jorku. Jest autorem m.in. książek Chamstwo (2021) i Kapitalizm. Historia krótkiego trwania (2017). O historii ludowej, antropologii społecznej i rekonstruowaniu doświadczenia ludu rozmawiali z nim Joanna Szadura i Damian Gocół.
Kosy to zespół, który tworzą: Aleksandra Gronowska, Kasia Pakosa, Anastazja Sosnowska oraz Katarzyna Szetela-Pękosz. Choć zespół na polskiej scenie muzycznej istnieje od 2019 roku, ma już na swoim koncie liczne sukcesy. Jednym z nich jest zdobycie wyróżnienia i Nagrody Publiczności podczas Konkursu „Scena Otwarta” odbywającego się w ramach Mikołajek Folkowych 2019. Ostatnio Kosy reprezentowały Polskę na Targach Muzyki Świata WOMEX 2021. O inspiracjach, celach i marzeniach z artystkami rozmawiała Anna Kurkiewicz.
Mikołajki Folkowe 2020 fot. A. Wójcik
Dr hab. Piotr Grochowski jest profesorem w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, folklorystą i kulturoznawcą, redaktorem naczelnym czasopisma „Literatura Ludowa”. Jego zainteresowania badawcze obejmują folklorystykę i antropologię kulturową, folklor słowny, muzyczny i obrzędowy społeczności tradycyjnych oraz współczesne transformacje i adaptacje tradycji ludowych. Wśród podejmowanych przez profesora tematów znajduje się m.in. zjawisko folkloru współczesnego oraz współczesny ruch rodzimowierczy. O tym oraz o różnicy między folkiem a folklorem, pracy badawczej i jej współczesnych wyzwaniach rozmawiała Patrycja Szura.
Fot. z arch. P. Grochowskiego
Prof. dr hab. Kristina Rutkowska pracuje w Instytucie Języków i Kultur Regionu Bałtyckiego Uniwersytetu Wileńskiego. Prowadzi badania z zakresu dialektologii, etnolingwistyki, socjolingwistyki i historii języka. Jest redaktorem multimedialnego przewodnika „Gwary polskie na Litwie/Lietuvos lenkų tarmės”. Zajmowała się badaniami Jana Karłowicza na Litwie, w tym dotyczącymi folkloru litewskiego. Brała udział w stworzeniu poświęconego mu portalu internetowego („Jan Karłowicz jako animator życia naukowego i kulturalnego przełomu XIX i XX w.”, http://www.karlowicz.flf.vu.lt). Badała twórczość postyllograficzną Konstantego Szyrwida. Bierze udział w opracowywaniu Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów, zainicjowanego i powstającego pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Bartmińskiego. O relacjach między kulturami polską i litewską, badaniu gwar polskich na Litwie, tradycji, folklorze i folku rozmawiał z nią Damian Gocół.
fot. z arch. K. Rutkowskiej
W Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli 14 marca otwarto wystawę Między światami – etnoilustracje. Magia obrzędów wiosennych. Projekt powstał w wyniku współpracy jej kuratorki, Moniki Michaluk, ze specjalistkami działu etnograficznego muzeum. Celem wystawy i wydarzeń towarzyszących jest zaznajomienie najmłodszych z sekretami obrzędów wiosenno-wielkanocnych oraz z opowieściami, przedmiotami i surowcami naturalnymi, które tym praktykom towarzyszyły. Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do 31 maja 2021 roku.
Fot. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli
Romengo prezentuje nowe brzmienie muzyki wschodnioeuropejskich Romów. Członkowie zespołu pochodzą z północno-wschodnich Węgier. Wykonują tradycyjne utwory społeczności Oláh, a także własne kompozycje. Grupę tworzą Mónika Lakatos, Mihály „Mazsi” Rostás, Mihály „Misi” Rosonczy-Kovács, János „Guszti” Lakatos i Tibor „Tibi” Balogh. Obdarzona talentem, ogromną charyzmą, ujmująca i niezwykle skromna wokalistka zespołu w 2020 roku otrzymała nagrodę dla wyróżniającej się osobowości artystycznej – WOMEX Award, która była ukoronowaniem jej dotychczasowej twórczości. Z członkami grupy rozmawiała Hanga Laurinyecz.
fot. F. Goszczyński: Koncert Romengo na Mikołajkach Folkowych 2019
Jerzy Bartmiński to wybitny polski lingwista, etnolingwista, folklorysta, slawista, od 2009 roku profesor-emeryt Instytutu Filologii Polskiej UMCS w Lublinie i Instytutu Slawistyki PAN. Redaguje Słownik stereotypów i symboli ludowych (1996–2020) oraz Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów (t. 1–5, 2015–2019). W czasie organizowanego przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS wydarzenia Festiwalowe Żywe Książki, będącego częścią festiwalu Mikołajki Folkowe 2019, o ludowym dziedzictwie, folklorze i folku rozmawiali z nim Damian Gocół i Adrian Grzesiuk.
Fot. D. Głębowicz