Kultura ludowa i najnowsze trendy w różnych dziedzinach sztuki: w muzyce, teatrze, architekturze, aranżacji przestrzeni, designie, ekologii promowane są m.in. na wydarzeniach lubelskich – Jarmarku Jagiellońskim, Europejskim Festiwalu Smaku, Międzynarodowym Festiwalu „Mikołajki Folkowe” organizowanym przez Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego.
Fot. M. Wielgosz
Wbrew pozorom etnodizajn nie jest w Polsce niczym nowym. Jego prekursorami w naszym kraju byli zarówno Stanisław Witkiewicz, twórca stylu zakopiańskiego, jak i Zofia Stryjeńska, zdobywczyni licznych medali na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 roku.
Fot. M. Wielgosz: „Wiosenne szprychy”. II edycja Weekendu z Florystyką pod hasłem „Plant upcycling”
Gdy w zamożnym domu urodziła się córka, ojciec zaczyniał ciasto piernikowe. Następnie chował do drewnianej beczki i wstawiał do piwnicy. Czekał aż córka będzie wychodziła za mąż. Dopiero na jej wesele z tego zaczynu pieczone były pierniki. Goździki i miód doskonale bowiem konserwują. Mąka, cukier, drogocenne przyprawy, jajko, miód z masłem i trochę sody, by pierniki rosły i nie były płaskie, to z grubsza ich skład. Można też dodać kakao. Kiedyś jednak te składniki nie były ogólnodostępne.
Fot. M. Wielgosz: Muzeum Toruńskiego Piernika
„Kolberg kontra disco polo” – tak nazwano jedną z „Bitew o literaturę” w Teatrze Starym w Lublinie, która odbyła się 20 listopada 2018 roku. Gościem spotkania, prowadzonego przez Łukasza Drewniaka, był laureat m.in. Nagrody im. Władysława Stanisława Reymonta i Nagrody Literackiej „Nike” Marian Pilot.
Fot. Dorota Awiorko / Teatr Stary w Lublinie: Marian Pilot
Czasem i dziś jeszcze mówi się, że sztuka ludowa jest naiwna, amatorska, nieprofesjonalna. Spektakl „Żniwa” w reżyserii Igora Gorzkowskiego cechuje jednak pełen profesjonalizm. W widowisku o ludowej tematyce bierze udział zespół tancerzy Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego. Spektakl ubogaca wysokich walorów artystycznych śpiew Adama Struga, wybitnego wokalisty wykonującego białym głosem pieśni tradycyjne, oraz całej ekipy tworzącej przedstawienie. W widowisku wykorzystano muzykę Eugeniusza Rudnika, jednego z najważniejszych twórców polskiej muzyki awangardowej, i choreografię Iwony Pasińskiej – konstruowaną wespół z artystami Polskiego Teatru Tańca.
Fot. A. Grabowski
Totoro to sympatyczne, leśne stworzenia-duchy z japońskiego anime w reżyserii Hayao Miyazakiego. Od momentu ich spotkania życie bohaterów zaczyna przepełniać magia. Podobnie dzieje się w kontakcie z pracami Pawła „Totoro” Adamca, ukazującymi jednocześnie siłę i piękno otaczającego świata. Artysta utrwala na zdjęciach stworzone przez siebie magiczne kostiumy, fantazyjne fryzury, makijaże, charakteryzacje.
Fot. tyt. P. Adamiec: Mikołaj
Krakowskie szopkarstwo znajduje się na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Doceniając wartość tradycji chodzenia z szopką po kolędzie, Bohdan Radkowski wyreżyserował widowisko słowno-muzyczne pt. „Szopka Krakowska” w Teatrze Lalka w Warszawie. Opracował je na podstawie starych tekstów Tadeusza i Stanisława Estreicherów, Michała Ezenekiera, Zygmunta Glogera, Oskara Kolberga i ks. Michała Mioduszewskiego.
Jest z pokolenia tzw. „małych modelarzy”. Od dziecka składał figurki czy statki i samoloty z papieru. Później budował duże makiety grodów i kościołów dla polskich i zagranicznych instytucji. To nauczyło go dokładności i precyzji, jaką trzeba włożyć w każdy element swojego dzieła. Reprezentant młodego pokolenia lubelskich twórców ludowych. Z powodzeniem i ogromną pasją wykonuje plastykę obrzędową i zdobniczą: pająki, palmy, kwiaty, ozdoby choinkowe i pisanki. Chętnie promuje region, uczestnicząc w kiermaszach, festiwalach i prowadząc warsztaty rękodzielnicze. Z Tomaszem Krajewskim rozmawiała Małgorzata Wielgosz.
Fot. tyt.: T. Bylina
90% uczniów Ikkiego Hino to kobiety. Dlaczego? Po zaledwie jednym, jednogodzinnym koncercie traci się na wadze około kilogram. Choć po skończeniu gry artyści, by uzupełnić zasoby energii, bardzo dużo jedzą, pracując na efekt jo-jo, to zapewniają, że schudnie się, jeśli będzie się grało na japońskich bębnach taiko.
Dla Afrykanów to święty instrument. Ellen Meyer gra na nim nie tylko muzykę jazzową, ale także zabawną melodyjkę „Flinstones”. Jednak dopiero z czasem spotkało się to z akceptacją ze strony znajomych z Afryki. Instrument, na którym gra, wykonany jest z dyni i skóry renifera. W jego środku mieści się cała elektronika. Mowa o korze – harfie zachodnioafrykańskiej, cichym instrumencie, z którego wydobywa się delikatne dźwięki, w sam raz do kameralnej przestrzeni pijalni kawy „Pożegnanie z Afryką” przy ul. Złotej 3 w Lublinie, gdzie 13 lutego odbył się koncert Ellen Meyer.
- Co łączy medycynę z muzyką?
- Muzykoterapia.
- Co łączy medycynę z tańcem?
- Zwichnięta kostka.
Trudno uwierzyć, że ten „suchar” nie dotyczy taranteli – szaleńczo, ale też niezwykle precyzyjnie wykonywanej przez Zespół Tańca Dawnego Belriguardo, który działa przy Młodzieżowym Domu Kultury nr 2, przy ul. Bernardyńskiej 14a w Lublinie. Wirujące jak u derwiszy obroty tancerze zespołu wykonują perfekcyjnie.
Popijać wodę ziołową, słuchać muzycznych opowieści o Wikingach, skakać przez ogień - to wszystko było dozwolone i aprobowane z pewnością nawet przez św. Jana w tę wyjątkową noc 23 czerwca przed Chatką Żaka w Lublinie na koncercie sobótkowym z okazji wigilii dnia św. Jana.
Morwowy, ryżowy czy sandałowy - brzmi jak zapachy? Są to jednakże rodzaje papieru, na których Michał Makara kreuje światy zwierząt, roślin, pejzaży. Kawa, herbata, sos sojowy... kojarzą się z kolei z kuchnią. Ich również zdarza się artyście użyć do malowania. Co w efekcie powstaje można było zobaczyć od 24 lutego do 16 marca na wystawie „Ptaszory i inne” w Centrum Kultury i Sztuki Chińskiej He Shuifa UMCS przy ul. Radziszewskiego 11.
Czarownica mogła być starą kobietą w chałupie, do której przystępu bronił pies, najprawdopodobniej w tej zwierzęcej postaci sam diabeł. Mogła to być również piękna, młoda niewiasta o niezwykłej urodzie, dla najbliższych sąsiadek najżyczliwsza przyjaciółka. Każda czarownica miała kochanka nader urodziwego. Wiedźmy na kijach spotykały się z diabłem na Łysej Górze. Posiadały w zależności od nacji różne środki transportu, litewskie – łopaty, ale żmudzkie już ożogi. Przygotowywały magiczne mikstury. Nocą na najwyższej górze w wielkich kotłach warzyły długo, aż mikstura z tłuszczu dziecka, żabiego skrzeku i wielu innych dziwnych składników stawała się zupełnie przezroczysta. O tym, że lubimy opowieści grozy można było przekonać się na spektaklu „Mamuna, czyli Baba-Dziwo” w wykonaniu Furu Fundacji, obejrzanym przez lubelską publiczność 10. maja w ramach jubileuszowego X Studenckiego Ogólnopolskiego Festiwalu Teatralnego Kontestacje w ACK UMCS Chatka Żaka.
Dom może być ciepły, stanowić oazę, ostoję. Taki właśnie charakter ma w spektaklu „Watermelon” zespołu Sutari w składzie: Barbara Songin, Zofia Barańska, Katarzyna Kapela. Kapela czy Songin (jak z angielskiego song - piosenka), same nazwiska wykonawczyń sugerują, że będzie to coś muzycznego i tak jest w istocie. Reżyserią i choreografią zajęła się Barbara Songin. Przedstawienie pokazane zostało w Lublinie na IX Studenckim Ogólnopolskim Festiwalu Teatralnym Kontestacje, odbywającym się w dniach 28-30 listopada 2013 r.
„Najważniejsza jest pierwsza miłość, nie ta, co sakramentem uświęcona”; „Takie kochanie to w bajkach, nie w życiu”; „Zakochuje się raz na całe życie” takie słowa towarzyszą wspomnieniom młodzieńczych czasów dojrzałych już Kurpianek. W ich role w spektaklu „Kalino malino czerwona jagodo” w reżyserii Igora Gorzkowskiego w wykonaniu Studia Teatralnego Koło wcieliły się: Aleksandra Grzelak, Olga Omeljaniec, Natalia Sikora i Diana Zamojska.
Na scenie występuje od czwartego roku życia. Anna Maria Jopek śpiewała o nim piosenkę. Sam o sobie mówi "muzyk ze wsi". W jaki sposób ten interesujący artysta odkrywa piękno muzyki? Z Joszkiem Brodą, multiinstrumentalistą o rzymsko-katolickiej brodzie i góralskim sercu, rozmawia Małgorzata Wielgosz.
Im bliżej mu do gwiazd" - te słowa zaczerpnięte z utworu "Ostatni Rejs" śpiewał Mariusz Migałka, wokalista Circle of Bards. I rzeczywiście na koncercie w dzień chłopaka (10 marca) członkowie zespołu udowodnili, że do gwiazd już im niedaleko, a ich granie jest bardzo męskie. Trzon kapeli tworzą bowiem mężczyźni, a finezji dodaje jej jedna kobieta - skrzypaczka.
Zimową porą trochę nam tęskno za wiosną. Śpiewaczki z wioski Kozły znalazły na to sposób. Wiosennym hukaniem przyspieszały nadejście cieplejszej pory roku. Dlaczego hukaniem? Bo na końcu każdej wyśpiewanej przez nie strofy pojawiał się kierowany do wiosny zwrot „Hu!” ozdobiony glissandami. Głosów białoruskiego Polesia mieliśmy okazję posłuchać 14. listopada pod szyldem „Pieśni Bagien”.