Jej książka otrzymała nominację w konkursie na Najlepszą Książkę Roku 2019, wyróżnienie w konkursie „Świat przyjazny dziecku” i wiele innych prestiżowych nagród. Sama mówi o sobie, że czuje się bardziej poszukiwaczem opowieści niż autorem. O najnowszych projektach, pracy z dziećmi, interpretacji dziedzictwa – z Moniką Michaluk rozmawiała Małgorzata Wielgosz.
fot. Kids Design Space
W czasie ubiegłorocznych Mikołajek Folkowych Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS po raz kolejny zorganizowało spotkanie z Żywymi Książkami. Jedną z nich był Henryk Palczewski – twórca cyklu spotkań muzycznych „Muzyka Ucha Trzeciego” i niezależnego wydawnictwa muzycznego ARS 2, juror mikołajkowej Sceny Otwartej. O muzyce, autentyczności, awangardzie i folklorze rozmawiała z nim Magda Dąbrowska.
fot. D. Głębowicz
Jest multiinstrumentalistą, uczniem wiejskich muzykantów, twórcą muzyki, pedagogiem. Jako pomysłodawca znaczących inicjatyw społeczno-artystycznych promujących polskie tradycje muzyki wiejskiej (warszawski Dom Tańca, festiwal Wszystkie Mazurki Świata) oraz inicjator nurtu współczesnych jej kontynuatorów postrzegany jest jako ikona muzyki tradycyjnej w Polsce. To lider zespołu Janusz Prusinowski Kompania (albumy uhonorowane Folkowym Fonogramem Roku Polskiego Radia), współautor płyt i interaktywnych spektakli muzycznych dla dzieci (wydawnictwo „Słuchaj uchem”). Z Januszem Prusinowskim o jego doświadczeniu w przekazywaniu tradycji oraz okolicznościach narodzin nurtu revival na gruncie powojennej muzyki ludowej rozmawiała, przy okazji warsztatów gry skrzypcowej w Żółkiewce, Agata Kusto.
Fot. A. Kusto: Janusz Prusinowski w czasie Taboru Lubelskiego, Żółkiewka 2019
Michał Bogacki jest doktorem historii, pracował m.in. jako adiunkt w Instytucie Historii UAM, nauczyciel historii, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Mielniku. Od 2015 roku jest dyrektorem Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. O działalności tej placówki, fascynacji dawną Słowiańszczyzną, roli folkloru w rekonstrukcji dziejów, muzyce wczesnego średniowiecza i odtwórstwie historycznym rozmawiał z nim Damian Gocół.
fot. FotoStube
Dorota Majerczyk to postać barwna i z charakterem. Dziś jest dyplomowanym czeladnikiem-złotnikiem, etnologiem i etnomuzykologiem, na koncie ma prowadzenie GOK-u w Poroninie, pracę radnej na rzecz Miasta Rabki Zdroju oraz działanie w ruchu folklorystycznym poprzez prowadzenie zespołów oraz jurorowanie w konkursach. Wieloletnia działalność idzie w parze ze znajomością kultury góralskiej, jej subtelnych różnic i współczesnych przemian. O dorastaniu, wyzwaniach i osiągnięciach współczesnej góralki z Chabówki opowiadała w rozmowie z Agatą Kusto.
fot. A. Wnękowicz: Dorota i Piotr Majerczykowie
Dr hab. Marta Wójcicka, prof. UMCS prowadzi badania dotyczące pamięci zbiorowej, komunikacji, tożsamości, lingwistyki i folklorystyki. Pracuje w Zakładzie Kultury Polskiej UMCS. Jest autorką monografii Pamięć zbiorowa a tekst ustny (Lublin 2014) oraz Dawno to temu, już bardzo dawno... Formuły ramowe w tekstach polskiej prozy ludowej (Lublin 2010). Współredaguje serię wydawniczą „Tradycja dla współczesności”. O roli pamięci w tworzeniu tożsamości regionalnej oraz znakach pamięci Lubelszczyzny z Martą Wójcicką rozmawiał Damian Gocół.
Pochodzą z Męciny Małej w Beskidzie Niskim, kontynuują wielopokoleniowe tradycje muzyczne, ale po swojemu. Rodzinna Kapela Maliszów inspiruje się tradycyjną muzyką wiejską swojego regionu, ale również tańcami i przyśpiewkami z różnych obszarów Polski. Muzyka ta grana jest tradycyjnie, czyli na skrzypcach, basach i bębnie w sposób archaiczny, z pewną dozą wolności, radości i improwizacji. Kapela tworzy również własne utwory o charakterze wiejskim, dialogujące ze współczesnością, zahaczające o różne style. Z Janem, Kacprem i Zuzanną Maliszami rozmawiała Agnieszka Matecka-Skrzypek.
Fot. J. Nowotyński
Ilja Sajtanow to moskiewski muzyk – gra utwory improwizowane i inspirowane kulturą pogranicza z różnych państw Europy i Kaukazu. Uczył się muzyki klezmerskiej od Stasa Rajki, Merlina Shepherda, Marylin Lerner i Joshuy Horowitza. Na XXVIII Mikołajkach Folkowych prowadził warsztaty muzyki żydowskiej „Melodie z Lubelskiego i nie tylko” oraz wcielił się w rolę „żywej książki” w czasie wydarzenia cyklicznie organizowanego przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS. O muzyce pogranicza, improwizacji, matematyce i lubelskich nigunach rozmawiał z nim Damian Gocół.
Fot. J. Bodys: Mikołajki Folkowe 2018
Barbara Rosiek to pochodząca z Węgierskiej Górki absolwentka Katedry Etnografii Słowian UJ (1981) i Podyplomowego Studium Muzealniczego UW (1997), kierownik Działu Etnografii w Muzeum Miejskim w Żywcu. Jest autorką książki pt. W zgodzie z naturą i kulturą. O siostrach Józefie i Zofii Sordyl, poświęconej urodzonym w 1945 roku bliźniaczkom z Krzyżowej-Korbielowa – uznanym twórczyniom ludowym regionu żywieckiego. Z Barbarą Rosiek rozmawiała Justyna Michniuk.
Dr Mariola Tymochowicz jest etnologiem, adiunktem w Zakładzie Kultury Polskiej UMCS, prezesem lubelskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, zastępcą redaktora serii Atlas Polskich Strojów Ludowych, kustoszem Działu Kultury Materialnej i Duchowej w Muzeum Lubelskim. O strojach ludowych na Lubelszczyźnie rozmawiał z nią Damian Gocół.
Rys. tyt.: J. Świeży. Ze zbiorów Muzeum Lubelskiego w Lublinie: Fragment haftu
W czasie XXVII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS po raz kolejny zorganizowało spotkanie z Żywymi Książkami. W rolę jednej z nich wcieliła się dr Joanna Dziadowiec – etnolog, kulturoznawca, autorka książki FESTUM FOLKLORICUM. Performatywność folkloru w kulturze współczesnej. Rzecz o międzykulturowych festiwalach folklorystycznych (Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2016). Z gościem Mikołajek o tradycji, kulturze ludowej, ochronie dziedzictwa niematerialnego i festiwalach rozmawiał Dawid Kobylański.
W czasie XXVII Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS po raz kolejny zorganizowało spotkanie z Żywymi Książkami. Uczestnicy wydarzenia mogli porozmawiać m.in. z prof. dr hab. Haliną Pelc – językoznawcą, dialektologiem, socjolingwistą, regionalistą, autorką wydawanego od 2012 r. Słownika gwar Lubelszczyzny.
O kulturze ludowej, miejscu gwary we współczesnym świecie, przemianach wsi i opracowywaniu materiałów dialektologicznych rozmawiała z naszym gościem Sara Akram.
Fot. D. Głębowicz: Mikołajki Folkowe 2017
Siedzimy z Grzegorzem Miliszkiewiczem – kustoszem lubelskiego skansenu na ławach w pomalowanej na niebiesko dawnej kuchni. Chłodno mimo upalnego lata. Na stole obok leży chałka, po prawej stronie stoi pedałowa maszyna do szycia z misternie odlanymi żeliwnymi nogami.
fot. A. Wrona: Spektakl „Saga o Józku Drzewieniu” przy ul. Stodolnej w miasteczku
W ramach Mikołajek Folkowych 2016 jedną z Żywych Książek, z którymi mogli porozmawiać goście festiwalu, była dr hab. Katarzyna Smyk, prof. UMCS – językoznawca, kulturoznawca, folklorystka, autorka monografii Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób (Kraków 2009). Z lubelską badaczką o folklorze, badaniach kultury tradycyjnej, bożonarodzeniowym drzewku i etnodesignie rozmawiała Klaudia Adamczyk, wolontariuszka Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS.
Spotkanie z Simonem Broughtonem, redaktorem naczelnym opiniotwórczego czasopisma brytyjskiego „Songlines”, jest zawsze inspirujące. Jest nie tylko znawcą folku, ale też wytrawnym mówcą. O muzyce tradycyjnej i jej związkach z codzienno- ścią, podróżach i scenie folkowej na Wyspach rozmawia Marcin Skrzypek z Orkiestry św. Mikołaja.
Dr Justyna Cząstka-Kłapyta – etnomuzykolog, etnolog i antropolog, autorka książki Kolędowanie na Huculszczyźnie – oraz jej mąż, dr Piotr Kłapyta – geograf, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, multiinstrumentalista i folklorysta-pasjonat rozmawiali o miłości do gór, zwyczajach kolędniczych, niezwykłej Huculszczyźnie i zaskakujących kolejach losu z wolontariuszkami Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS, Weroniką Ryczkowską i Justyną Goluch.
O zapamiętanych z dzieciństwa smakach, ukochanych miejscach Lubelszczyzny, życiowych pasjach i przemyśleniach z Waldemarem Suliszem, dyrektorem artystycznym Europejskiego Festiwalu Smaku w Lublinie, rozmawiała Agata Kusto.
fot. tyt. Cz. Czapiński
Jednym z gości organizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS Festiwalowej Żywej Biblioteki była Maria Baliszewska – etnomuzykolog, założycielka Radiowego Centrum Kultury Ludowej, inicjatorka serii Muzyka Źródeł, szefowa Festiwalu „Nowa Tradycja”, juror w konkursie Scena Otwarta. W czasie Festiwalu „Mikołajki Folkowe” 2014 o kulturze ludowej, folku, folkloryzmie i spełnionych marzeniach rozmawiała z Eweliną Kurowską.
fot. archiwum M. Baliszewskiej: Maria Baliszewska z Anną Szotkowską na festiwalu w Kazimierzu, 2006
W czasie ostatnich Mikołajek Folkowych Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS pokierowało Festiwalową Żywą Biblioteką. Jedną z „żywych książek” był Marek Szurawski – dziennikarz, muzyk, żeglarz, pisarz i szkoleniowiec. Z gościem biblioteki rozmawiała Anna Szczecka.
Fot. G. Michalec
Podczas ostatniej edycji Mikołajek Folkowych miała miejsce prezentacja portalu o nazwie Lemko Archive. Z jego współtwórczynią, Martą Graban-Butryn, rozmawiała po łemkowsku Anna Dubec.