Artykuły autora: Agata Kusto

Ku budowaniu wspólnoty Katarzyna Smyk

W 2023 roku mija 20 lat od uchwalenia Konwencji w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, której tekst został przyjęty na 32. sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Polska ratyfikowała ten akt prawny w 2011 roku. O zmianach w definiowaniu, interpretowaniu i ochronie zjawisk zaliczanych do obszaru dziedzictwa niematerialnego oraz wyzwaniach i możliwościach dla badaczy i lokalnych środowisk z dr hab. Katarzyną Smyk rozmawiała Agata Kusto.

fot. B. Proll

Ślorki, nocnice i kapki z ogonkiem Stanisław Chmielowski (1922–2002)

Stanisław Chmielowski herbu Jastrzębiec był etnografem, regionalistą i muzealnikiem. Stworzył i przez wiele lat prowadził Muzeum Okręgowe w Lesznie. Urodził się 20 kwietnia 1922 roku we Władypolu pod Stanisławowem na Ukrainie. Ukończył gimnazjum pijarów we Lwowie, podczas wojny brał udział w działaniach Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie, a po wojnie osiedlił się w Mosinie pod Poznaniem i tam podjął studia w Akademii Handlowej. Z Wielkopolską związał swoje pasje, które realizował zawodowo przez całe życie.

Dobry wojskowy to dobry etnograf Feliks Olesiejuk (1922–1999)

Feliks Olesiejuk był historykiem, etnografem i znawcą dziejów obszaru północnej Lubelszczyzny i południowego Podlasia. Badacz posiada tytuł Honorowego Obywatela Miasta Międzyrzec Podlaski. Od urodzenia związany był z pobliskim Drelowem, gdzie wyrastał w rodzinie chłopskiej, uczył się w tamtejszej szkole powszechnej, kontynuując naukę w Międzyrzecu Podlaskim. Pomimo licznych i odległych geograficznie późniejszych zobowiązań zawodowych to właśnie Międzyrzecczyzna stała się jego naukową pasją.

fot. A. Gauda: Kapliczka w Drelowie. Archiwum fotograficzne MWL, nr neg. 18881

Troska o źródła i bukszpanowe żywopłoty Włodzimierz Dębski

Włodzimierz Dębski (1922–1998) był kompozytorem, teoretykiem muzyki i etnomuzykologiem, a także animatorem edukacji muzycznej. Na rok 2022 przypada stulecie jego urodzin. Nie znajdziemy jego biogramu w serii Etnografowie i ludoznawcy polscy: sylwetki, szkice biograficzne, ale jego sylwetka została przedstawiona w lubelskim tomie z serii Polska pieśń i muzyka ludowa.

Maszoperie kaszubskie Jadwiga Kucharska

Jak wygląda portret etnografa? Zwykle siedzi za biurkiem z piętrzącymi się książkami. Czasem regały pełne literatury okalają jego postać, co przywołuje na myśl wideorozmowę w trybie zdalnym, bo dobrze wyglądająca biblioteczka lepsza jest niż ścianka! Jeden kadr nie pokaże pracy w terenie, organizacji mnóstwa wydarzeń, realizacji szeregu podejmowanych zadań, które dawniej i dziś wykonują badacze kultury ludowej. W nowym cyklu „Pisma Folkowego” chcemy przedstawić wybrane postaci ludoznawców, etnografów, etnologów i etnomuzykologów. Pokażemy, czym się zajmowali i jak realizowali swoje pasje.

Zanim kobiety wsiadły na traktory… Jarmark Jagielloński

Koncert tegorocznej edycji koncertu re:tradycja (21 sierpnia 2021 roku w ramach Jarmarku Jagiellońskiego w  Lublinie) zaczął się dość nietypowo, bo większość widowni przybyła na dziedziniec Zamku Lubelskiego już na wcześniejszy koncert Orkiestry Jarmarku Jagiellońskiego, po czym została na swych miejscach w oczekiwaniu na kolejny. Był to support bardzo udany, bo muzykanci zaprezentowali doskonałą formę. Orkiestra JJ, działając oficjalnie od roku 2014, wypracowała rozpoznawalne brzmienie, sięgając po unikalny repertuar, co w połączeniu z niegasnącym entuzjazmem samych grających zawsze porywa publiczność do tańca. Tak też się stało tego letniego wieczoru.

Jarmark Jagielloński - re:tradycja 2021 - fot. I. Tokarczyk

Ku pamięci… Na marginesie 28. Konkursu „Scena Otwarta”

Nie każdy pamięta, a ty drogi młody czytelniku, możesz po prostu nie wiedzieć, że pierwsza edycja festiwalu w roku 1991 nosiła nazwę Mikołajki u Mikołajów. W kolejnym roku pojawił się pomysł na konkurs, jednakże dopiero edycja z roku 1993 doczekała się jego właściwego przebiegu, który z czasem przybierał coraz bardziej skonkretyzowaną formułę pod nazwą „Scena Otwarta”. W tym roku konkurs odbył się po raz 28. w wersji pandemicznej, tj. online.

fot. B. Bracha: Wirtualne obrady jury

Zakręcona edycja KODÓW 2020

Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych już po raz dwunasty pokazał, jak łączyć tradycję z awangardą. A działo się to w ramach lubelskiego festiwalu KODY, który w tym roku odbył się na początku września w formule hybrydowej, tj. z ograniczoną widownią i wolnym dostępem do streamingu na stronie internetowej. Jak zawsze – moc premierowych koncertów (w tym sześć premier takich kompozytorów jak: Jerzy Kornowicz, Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski, Zygmunt Krauze, Jagoda Szmytka, Wojciech Blecharz, Rafał Ryterski, Cezary Duchnowski, Maciej Filipczuk, Ryszard Latecki, Szabolcs Esztenyi, Hubert Zemler), efekty zamówień kompozytorskich, koncepty, idee i wielcy artyści…

Fot. T. Kulbowski / materiały OMIT Rozdroża

Awangarda i filharmoniczny sznyt Kamienie milowe polskiego folku

Współczesna scena folkowa ma różne oblicza. W tym odcinku chcemy zwrócić uwagę na zespoły, którym nie sposób odmówić profesjonalnego przygotowania muzycznego, świadomie wykorzystywanego w muzyce folkowej. Większość wykonawców to doświadczeni artyści, czerpiący z wielu wcześniejszych doświadczeń tworzenia w innych składach, a także w pojedynczych projektach.

fot. J. Poremba: Kwadrofonik