Festiwal i konferencja Todo Mundo, organizowane przez Stowarzyszenie Ring Ring w Belgradzie odbyły się w przededniu European Folk Day. Tradycyjnie, tematyka i program artystyczny skoncentrowały się na prezentowaniu różnorodnej muzyki tradycyjnej, ze szczególnym naciskiem na style eksperymentalne i awangardowe. W tym roku w centrum uwagi była muzyka romska.
fot. B. Blagojević, mat. Todo Mundo: Julia Kozákova i Manuša
To chyba niezła data dla wydarzenia, jakim jest „Scena Otwarta” – folkowy konkurs muzyczny, odbywający się co roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” w Lublinie. Za nami już 34. edycja jednego z dwóch polskich konkursów promujących twórczość opartą na kulturach muzycznych Polski i świata. Lubelska „Scena Otwarta” jest pionierem działań ukazujących aktualne pomysły na muzykę tradycyjną. Można bowiem przyjąć, że muzyka folkowa jest takim współczesnym brzmieniem kultury tradycyjnej, już nie tylko muzyki, bo przecież artyści kreują swoją wizję poprzez wszystko to, co przez scenę można przekazać. Prócz dźwięków i współbrzmień jest wizja sceniczna, która przejawia sięnw strojach, choreografii, koncepcji programowej, tekstach, gestach.
fot. K. Rybka: Koncert zespołu Jezve
To zdanie utkwiło mi w głowie już dawno temu, choć nie ja je wymyśliłam. Autorem był profesor Jerzy Bartmiński, którego dokonań naukowych nie sposób zapomnieć. Przed laty (w roku 2012) udzielił mi wywiadu na temat współczesnego rozumienia folkloru.
Kazimierz Dolny, czerwcowy weekend świętojański, plus 40 w słońcu jarzącym. Świetliki ładują baterie na nocne esy floresy. Od południa zbliża się jakaś dziwna chmura, która za godzinę może rozpętać burzę z gwałtowną ulewą. Dwie tęgie, wiekowe śpiewaczki w wełnianych strojach kołyszą się, podtrzymując wzajemnie, na nierównym kazimierskim bruku. Właśnie wysiadły z busa, który dowiózł je na rynek z oddalonej o kilka kilometrów kwatery noclegowej.
fot. A. Kusto: Kazimierz 2021
To była moja druga wizyta w uroczej norweskiej gminie Sunnfjord. Pierwszy raz miałam okazję uczestniczyć w festiwalu przed pandemią, w 2018 roku. Doskonale pamiętałam koncerty Canzoniere Grecanico Salentino, Danyèla Waro czy pamiętny „Dei gamle er eldst” norweskiej choreografki Silje Onstad Hålien. Ostatni projekt oparty na tradycyjnym tańcu halling był jednym z najpiękniejszych wydarzeń tanecznych, w jakim kiedykolwiek było mi dane uczestniczyć. Silje zaprosiła do współpracy swoich nauczycieli, którzy z humorem i klasą opowiedzieli, jak silne związki ciała z halling mogą się wytworzyć wśród tancerzy. Silniejsze nawet niż podstawowe instynkty. Wspaniała wystawa muzyczna nie ustępowała choreografii, a wszystko sprawiło, że było to pamiętne widowisko z gościnnym udziałem najstarszego profesora tańca, który nie poruszał się już wówczas o własnych siłach, ale o dziwo, wciąż potrafił wykonać kilka tanecznych ruchów. Od tamtego momentu uważnie śledzę karierę Silje.
fot. z arch. organizatorów: Koncert Lávre
Bogdan Bracha jest muzykiem Orkiestry św. Mikołaja i jednym z organizatorów festiwalu Mikołajki Folkowe. O zmianach w folku widzianych z perspektywy jurora Konkursu „Scena Otwarta” rozmawiała z nim Agnieszka Matecka-Skrzypek.
Tańce w kręgu, pieśni, melodie tradycyjne i improwizowane, wystawy ceramiki i malarstwa, zabawy dla dzieci – to główne działania związane z węgierską, polską i ukraińską kulturą tradycyjną, które odbyły się w ramach Festiwalu Czango 2023.
fot. A. Zakrzewski: Muzycy w tanecznym kręgu – od lewej: Wolf Niklaus, Gergely Sámsondi, Paweł Iwan
KODY to coroczny festiwal muzyki organizowany przez Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża” w Lublinie. Tegoroczna edycja będąca równocześnie jubileuszową odbywała się w dniach 24–28 maja.
fot. W. Kornet: BIT20 Ensemble
Różnorodne koncerty, poruszający spektakl, wyjątkowe spotkania z gośćmi oraz niezapomniane afterparty – 10. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy w Bydgoszczy wypełniła miłość do dźwięków, sztuki i człowieka.
fot. D. Gackowski: Koncert zespołu Hańba!
Od 13 do 16 października odbył się III Festiwal Czango w Polsce. Obfitował w przeróżne wydarzenia, przede wszystkim potańcówki, warsztaty, koncerty, zajęcia dla dzieci, wystawy. Ta przepiękna impreza połączyła tradycyjną kulturę węgierską, polską i ukraińską pod jednym wspólnym hasłem „W kręgu kultury karpackiej”.
fot. O. Népila: Tańce Czango, grający na zdjęciu przodem od lewej: Paweł Iwan, Farkas Guylai, Dominik Wóltański, Piotr Kluczek, Magda Olkiewicz, tyłem od lewej: Gergely Sámsondi, Michail Kachalov, Agnieszka Błonkiewicz
Po pandemicznej przerwie udało mi się uczestniczyć w tegorocznym Festiwalu Skrzyżowanie Kultur. Stał się nieco mniejszy niż w dawniejszych latach, a przede wszystkim przeniósł się z namiotu do Teatru Dramatycznego.
fot. R. Zawadzki: Gyeonggi Sinawi Orchestra
Maria Pomianowska – multiinstrumentalistka, profesor sztuk muzycznych w Akademii Muzycznej w Krakowie – w grudniu 2022 roku po raz kolejny zasiadła w jury konkursu „Scena Otwarta” w czasie Mikołajek Folkowych. W rozmowie z Agnieszką Matecką-Skrzypek opowiada o nagrodzonych artystach.
fot. J. Jeżak: Laureaci Mikołajek Folkowych 2022
Festiwal Dźwięki Północy to okazja do spotkania z muzyką krajów z określonego regionu Europy. Polskie zespoły folkowe mają tu szansę zagrać na jednej scenie obok wykonawców ze Skandynawii, północy Wysp Brytyjskich czy też z krain takich jak Karelia.
fot. M. Samsel-Chojnacka: Koncert duetu Hazelius Hedin
Nasz kolega opowiadał, że kiedyś doświadczył śpiewania przez parę godzin wszystkich piosenek za pomocą sylaby „ra”. Nie wierzyłam w relacjonowaną atrakcyjność tego wydarzenia, ale w zetknięciu ze zmasowaną muzyką instrumentów dętych potwierdzam, że to możliwe – na tegorocznej Pannonice było całkiem sporo „ra-ra-ra” , ale też „tru-tu-tu”.
Odbywający się w dniach 14–16 lipca 2022 roku na terenie pięknego parku przylegającego do królewskiego dworu w Kolibkach (obecnie dzielnica Gdyni) festiwal Globaltica to impreza o wiele bardziej masowa niż gdańskie Dźwięki Północy. Na polankę położoną niedaleko morza przybywają całe rodziny z dziećmi. Wydarzenie ma charakter sporego pikniku, na którym panuje przyjazna atmosfera.
Konkurs Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja” otwiera wielu wykonawcom drzwi do nagrań, płyt i koncertów nie tylko w kraju, ale też zagranicą. W tym roku napłynęło siedemdziesiąt zgłoszeń. Do konkursu organizatorzy zaprosili w sumie dwanaście zespołów i solistów. Jak zwykle artyści zostali dobrani tak, aby można było prześledzić różne zjawiska na scenie folkowej, od zespołów grających prawie tradycyjnie po didżeja. Konkurs trzymał w napięciu publiczność, bo nigdy nie wiadomo, co się może na takim koncercie objawić, okazać zaskoczeniem, klapą, zachwytem.
(fot. Występ zespołu Kosy D. Naugolnyk)
Festiwal Csángó w Polsce jest dobrym przykładem rozkwitu ruchu domów tańca, a przy tym kultury tradycyjnej: wspólnie tańczymy, muzykujemy, śpiewamy. Tworzą się relacje, przyjaźnie, wspólnota. Bardzo entuzjastyczne doświadczenia uczestników spotkań festiwalowych pozwalają nam wierzyć, że spotkamy się ponownie już niebawem. O owocach II Festiwalu Csángó w Polsce opowiadają współorganizatorzy – Farkas Guylai, Joanna Mieszkowicz i Gergely Samsondi Kiss.
fot. Joanna Gostkowska: II Festiwal Csango, Gdańsk
12 grudnia 2021 roku ocknąłem się z kilkudniowego stanu zawahania, wyruszyłem na południe tego miasta. Mikołajki Folkowe są dziś już ostatni dzień! 31. edycja, chyba najdłużej wciąż działający festiwal muzyczny w Lublinie. Taki organicznie, oddolnie żywy.
fot. D. Głębowicz: Koncert grupy Dunjaluk, Mikołajki Folkowe 2021
Scena Otwarta 31. edycji Mikołajek Folkowych na nowo otworzyła wiarę w moc muzyki. Okno pandemiczne umożliwiło powrót do tradycyjnego spotkania z wykonawcami, co wyraźnie wpłynęło na szczególną hojność słuchaczy w nagradzaniu brawami wszelkich estradowych zachowań muzyków.
Moribaya fot. J. Jeżak
Koncert tegorocznej edycji koncertu re:tradycja (21 sierpnia 2021 roku w ramach Jarmarku Jagiellońskiego w Lublinie) zaczął się dość nietypowo, bo większość widowni przybyła na dziedziniec Zamku Lubelskiego już na wcześniejszy koncert Orkiestry Jarmarku Jagiellońskiego, po czym została na swych miejscach w oczekiwaniu na kolejny. Był to support bardzo udany, bo muzykanci zaprezentowali doskonałą formę. Orkiestra JJ, działając oficjalnie od roku 2014, wypracowała rozpoznawalne brzmienie, sięgając po unikalny repertuar, co w połączeniu z niegasnącym entuzjazmem samych grających zawsze porywa publiczność do tańca. Tak też się stało tego letniego wieczoru.
Jarmark Jagielloński - re:tradycja 2021 - fot. I. Tokarczyk