Muzyczny żywioł wody

Fot. D. Gackowski: Koncert zespołu Sutari

Nadchodząca wiosna przynosi ze sobą kolejną edycję Festiwalu Muzyki Tradycyjnej i Ludowej. Ethniesy to coroczna impreza organizowana od 2013 roku w Bydgoszczy przez Miejskie Centrum Kultury. To jedyny w tym regionie festiwal promujący muzykę ludową i tradycyjną.

Ze względu na trwającą sytuację epidemiczną nie odbyły się Ethniesy 2020, a ich program został w większości przeniesiony na obecny rok. W przeciwieństwie do poprzedniej edycji, która skupiała się na pieśni, słowie i historii, motywem przewodnim tegorocznej odsłony festiwalu była natura i duchowość. Z tego względu od 18 do 21 marca 2021 roku mieliśmy szansę usłyszeć między innymi zespoły Polmuz, Radical Polish Ansambl, trio Sutari (które występowały również na pierwszych Ethniesach w 2013 roku) czy też Adama Struga z Monodią Polską. Nie zabrakło także elementów z innych kultur, duet Michała Górczyńskiego i Buby Badjiego Kuyateha, urodzonego w Gambii potomka rodziny griotów, ciekawie łączy elementy ludowe z grą na korze, czyli zachodnioafrykańskiej harfie.
Trzeci dzień festiwalu Ethniesy otworzył koncert tria Sutari, w składzie: Basia Songin, Kasia Kapela, Asia Kurzyńska. Artystki działają już od wielu lat na muzycznej scenie folkowej. Inspirują się, jak same mówią, tradycyjnymi polskimi rytMuzyczny
żywioł wody
Nadchodząca wiosna przynosi ze sobą kolejną edycję Festiwalu Muzyki Tradycyjnej i Ludowej. Ethniesy to coroczna impreza organizowana od 2013 roku w Bydgoszczy przez Miejskie Centrum Kultury. To jedyny w tym regionie festiwal promujący muzykę ludową i tradycyjną.mami oraz pieśniarkami ludowymi. Korzystają z różnorodnych technik wokalnych, z wielogłosu oraz starodawnych rytmów. Warto również nadmienić, że zespół występuje na festiwalu w nowym składzie, ponieważ wiosną 2020 roku odeszła z grupy jedna z wokalistek, którą obecnie zastąpiła Asia Kurzyńska.
Koncert rozpoczął się o godzinie 20 i odbył się bez udziału publiczności. Dziewczyny rozpoczęły go hipnotyzującym utworem „A woda”, z najnowszej płyty „Siostry Rzeki”. Całość sprawiała wrażenie, jakby chciały oddać muzyką wszystkie cechy żywiołu wody. Wolne tempo utworu, szepty, wdechy, które po chwili przechodziły w wyrazisty śpiew, oraz eksperymentalne użycie dźwięków potęgowały wrażenie widza, że znajduje się nad brzegiem jeziora i wsłuchuje się w dźwięk szumiących fal. Następnie artystki zaprezentowały utwór „Łado” z użyciem skrzypiec. Wyraźnie słychać w nim użyte starodawne techniki wokalne. Trzeci utwór, „Lila gąski”, różni się od poprzednich – wyczuwalne jest rosnące napięcie. Początkowo delikatny śpiew stopniowo przeszedł w wybijanie rytmu. Dziewczyny tańczyły na scenie i było widać, że dobrze się bawią. Następnie sięgnęły po bębny, a utwór zakończyły niezwykle wyrazistym wokalem.
Przez cały czas trwania koncertu dziewczyny wielokrotnie zmieniały używane instrumenty oraz techniki wokalne. Chętnie korzystały również ze stworzonych przez siebie instrumentów, bębnów obręczowych czy grzechotek. Oprócz elementów folkowych podczas występu pojawiały się również tematy szczególnie bliskie artystkom, takie jak natura, siostrzeństwo czy kobiecość. Wielokrotnie wybrzmiewały one w prezentowanych utworach, tak jak w przypadku „Kośniczek”, które autorki określiły mianem pieśni siły wewnętrznej. Nie obeszło się również bez odniesień do tegorocznej nazwy Ethniesów: „Nature is The New Culture”. Po „Kośniczkach” artystki wykonały utwór „Nurt”, który ich zdaniem trafnie nawiązuje do tego hasła, jako że opowiada o menstruacji, czyli czymś jak najbardziej związanym z naturą. Pod koniec koncertu Sutari zaprezentowały „Swaty”, czyli tak zwaną pieśń pochwalno-dziękczynną, zadedykowaną wszystkim kobietom zaangażowanym w walkę o nasze prawa. Wyjątkowo żywiołowy utwór został wykonany przy akompaniamencie skrzypiec, tamburynu oraz bębna obręczowego. Przedostatnia pieśń „Przemijanie” wprowadziła widzów w bardziej refleksyjny, nostalgiczny nastrój. W połączeniu z wokalizowaniem i nastrojową grą na skrzypcach z utworu płynie przekaz o przemijającym czasie. Na samo zakończenie artystki przypomniały publiczności swoją pierwszą płytę „Wiano”, a dokładniej utwór „Piję winko”. Oparty na żywiołowej melodii z regionu kujawskiego jest typowym przykładem inspiracji kulturą ludową, które tak często pojawiają się w muzyce Sutari.

Eliza Bogdańska
absolwentka sinologii, studentka etnologii. Uczestniczka programu Narodowego Centrum Kultury „Praktykuj w kulturze” realizowanego w „Piśmie Folkowym”.

Sugerowane cytowanie: E. Bogdańska, Muzyczny żywioł wody, "Pismo Folkowe" 2021, nr 152-153 (1-2), s. 13.