etnomuzykologia

Badając folklor i historie minione

167 (4 2023) Autor: Julia Małyska Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W dniach 16–21 maja 2023 roku studenci zrzeszeni w Studenckim Kole Naukowym Etnolingwistów UMCS, Studenckim Kole Naukowym Kultury i Sztuki UMCS oraz studenci etnomuzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uczestniczyli w badaniach terenowych zorganizowanych przez Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie. Kolejne już działania prowadzone we włodawskich gminach były elementem realizacji projektu „Poleski Wóz Tradycji” finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura ludowa i tradycja”. Dzięki połączeniu trzech grup specjalnościowych badania mogły być prowadzone wielopłaszczyznowo, koncentrując się zarówno na języku, muzyce, jak i szeroko rozumianej kulturze. Materiały zebrane podczas wyjazdu zostaną przekazane do archiwum Pracowni Etnolingwistycznej UMCS im. prof. dr. hab. Jerzego Bartmińskiego, a także wykorzystane w badaniach prowadzonych przez Muzeum we Włodawie.

fot. M. Pisarska

Ab ovo Etnomuzykologia

162 (5 2022) Autor: Ewelina Grygier Dział: EtnoLektura

Początek etnomuzykologii jako dyscypliny akademickiej to końcówka XIX stulecia. Wcześniej jednak funkcjonowały już jej zręby, w ramach których badano w szczególności muzykę pozaeuropejską, a podwaliny tych badań stworzyła orientalistyka. To na jej gruncie zaczęto badać obce języki i coraz częściej uświadamiano sobie konieczność zgłębienia szerokich kontekstów funkcjonowania „obcego” i jego „obcej kultury”.

Pożegnania Felieton Maria Baliszewska

156 (5 2021) Autor: Maria Baliszewska Dział: Felieton To jest pełna wersja artykułu!

Rzadko piszę o tych, którzy odeszli. Dziś będzie to wyjątek, spowodowany ostatnim pożegnaniem profesor Anny Czekanowskiej-Kuklińskiej. Stare Powązki, Aleja Zasłużonych, czas pandemii i bardzo liczna grupa towarzyszących Pani Profesor w tej ostatniej drodze.

Żródło fot.: Nagrodakolberg.pl

Z pamiętnika etnomuzykologa Twarze Tradycji

150 (5 2020) Autor: Maria Szymańska-Ilnata Dział: Z tradycji To jest pełna wersja artykułu!

Wreszcie możemy spokojnie podróżować. Odebraliśmy z komisariatu nowiutkie, indonezyjskie prawo jazdy, więc kontrole drogowe już nam niestraszne! Możemy jeździć w poszukiwaniu artystów. Dziś odwiedziliśmy muzyka, o którym usłyszeliśmy kilka dni temu. Dokładnego adresu oczywiście nie mieliśmy, więc musieliśmy kilka razy zatrzymywać się po drodze i pytać ludzi. Byliśmy już całkiem blisko celu, gdy spotkaliśmy młodego policjanta (w cywilu), którego wcześniej widzieliśmy na komisariacie. 

Fot. M. Szymańska-Ilnata

Od Wołynia do Lublina W poszukiwaniu utraconej ojczyzny

149 (4 2020) Autor: Agata Kusto Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

W styczniu tego roku w Muzeum Ziemi Lubartowskiej zakończyła się wystawa poświęcona pamięci Włodzimierza Dębskiego, żołnierza 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Na wystawie znalazły się obrazy, grafiki i pamiątki, które na co dzień zdobią domy rodziny i przyjaciół. Okoliczność wystawy zgromadziła ludzi, którzy znali autora prac jako żołnierza, ale czasem też artystę, nauczyciela czy regionalistę. Wspomnienia współpracowników, uczniów, ludzi kultury i nauki oraz członków rodziny stały się przyczynkiem do przywołania tej niezwykłej osobowości. Relacje rozmówców i uczestników wystawy spisała i opracowała Agata Kusto.

fot. z arch. U. Lübek: Włodzimierz Dębski w Muzeum Wsi Lubelskiej

Nowości książkowe

149 (4 2020) Dział: Nowości książkowe To jest pełna wersja artykułu!

Tradycje ludowe w kulturze muzycznej. Zachowanie dziedzictwa, inspiracje, przeobrażenia, red. Tomasz Rokosz, Kinga Strycharz-Bogacz, Beata Bodzioch; Bartosz Panek, U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w PolsceMelodie ludowe od Ostrowa, red. Sylwia Kucharska

Otaczało mnie piękno Dorota Majerczyk

144 (5 2019) Autor: Dorota Majerczyk, Autor: Agata Kusto Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Dorota Majerczyk to postać barwna i z charakterem. Dziś jest dyplomowanym czeladnikiem-złotnikiem, etnologiem i etnomuzykologiem, na koncie ma prowadzenie GOK-u w Poroninie, pracę radnej na rzecz Miasta Rabki Zdroju oraz działanie w ruchu folklorystycznym poprzez prowadzenie zespołów oraz jurorowanie w konkursach. Wieloletnia działalność idzie w parze ze znajomością kultury góralskiej, jej subtelnych różnic i współczesnych przemian. O dorastaniu, wyzwaniach i osiągnięciach współczesnej góralki z Chabówki opowiadała w rozmowie z Agatą Kusto.

fot. A. Wnękowicz: Dorota i Piotr Majerczykowie

Tradycje muzyczne na KUL

142 (3 2019) Autor: Alicja Habza Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Od wielu lat dziesiąte piętro budynku Collegium Joannis Pauli II Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego może być traktowane jako swoista skarbnica wiedzy etnomuzykologicznej. Mieszcząca się w tym miejscu Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii Instytutu Muzykologii, w tym bezcenne Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego IM KUL, są pięknym świadectwem pielęgnowania, a w wielu przypadkach również odkrywania na nowo naszej tradycji. To, co dawne, łączy się z tym, co nowe. W tym też miejscu 15 i 16 maja 2019 roku odbyła się Międzynarodowa Etnomuzykologiczna Konferencja Naukowa „Tradycje ludowe w kulturze muzycznej: Zachowanie dziedzictwa – Inspiracje – Przeobrażenia”.

Fot. A. Kusto

VII KSE w Warszawie

140-141 (1 2019) Autor: Ewelina Grygier Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W dniach 30–31 marca 2019 roku na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się VII Krajowe Seminarium Etnomuzykologiczne, którego tematem przewodnim były „Indywidualność i indywidualności w muzyce tradycyjnej”.
Interesującą refleksją na temat wątku personalnego w badaniach etnomuzykologicznych i folklorystycznych rozpoczął konferencję prof. Piotr Dahlig.

Fot. E. Grygier

Festiwal fonografii Instytut Sztuki PAN

138 (5 2018) Autor: Ewelina Grygier Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

We wrześniu odbyła się konferencja naukowa „Fonografia dla muzyki i nauki: historia, relacje, współczesność”, którą zorganizowano z okazji 140. rocznicy opatentowania fonografu przez Edisona. Tematyka etnomuzycznych kolekcji fonograficznych poszerzona została o omówienie zbiorów niezwiązanych z folklorem.

Fonograf Edisona. Kolekcja Kunsthistorisches Museum w Wiedniu; fot.: Wikimedia Commons

Macha graj, panie wesoły! Tradycyjne muzykowanie na Lubelszczyźnie. Szkic etnomuzykologiczny

137 (4 2018) Autor: Agata Kusto Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Muzykowanie na Lubelszczyźnie znacznie rzadziej opisywane jest w literaturze niż śpiew, który dla obszarów Polski Wschodniej stanowi zasadniczą dominantę wykonawczą. Samo zjawisko „muzykowania”, a więc podejmowania czynności gry na instrumencie może być rozpatrywane z co najmniej kilku perspektyw badawczych.

Fot. tyt.: J. Magierski. Ze zbiorów Pracowni „Archiwum Etnolingwistyczne” UMCS: Antoni Bednarz na kazimierskim festiwalu w roku 1976

Dziedzictwo fonograficzne. Etap III Archiwizacja muzyki tradycyjnej

133 (6 2017) Autor: Ewelina Grygier, Autor: Jacek Jackowski Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

„Polska Muzyka Tradycyjna – Dziedzictwo Fonograficzne” to wieloetapowy projekt realizowany w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. W tym roku dobiega końca jego trzeci etap.

Fot. K. Pozimka / archiwum Zbiorów Fonograficznych IS PAN: Jacek Jackowski i inż. Franz Lechleitner podczas digitalizacji pierwszych powojennych nagrań Sobieskich

E pluribus unum Tradycje muzyczne wobec przemian kulturowych i cywilizacyjnych. V Krajowe Seminarium Etnomuzykologiczne, 1–2 kwietnia 2017

128-129 (1-2 2017) Autor: Anastasiya Niakrasava Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

fot.: P. Dahlig

Początek wiosny jak zawsze obfitował w spotkania naukowe, także te poświęcone kulturom tradycyjnym. W tym roku Krajowe Seminarium Etnomuzykologiczne celebrowało swój pierwszy jubileusz w ramach Instytutu Muzykologii UW, organizując dwudniowe obrady na temat przemian zachodzących w kulturze ludowej w obliczu współczesności. Problematyka ta nie jest nowa – jednak zawsze aktualna, bowiem jak powiedział Heraklit z Efezu, „jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana”.

Kilka uwag o rytmie muzycznym

125 (4 2016) Autor: Ołena Tarkiwska-Nahynaluk Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Rozumienie terminu rytm muzyczny kształtowało się stopniowo. Współczesne jego ujęcie w metodyce ulega zmianom i doskonali się dzięki wpływowi różnych systemów muzycznych i pedagogicznych. Jest także podstawą interpretacji naukowych, badań nad teorią oraz artystycznych i pedagogicznych implementacji rozwoju poczucia rytmu. Tekst jest przeglądem teoretycznych ujęć rytmu muzycznego w muzykologii, pedagogice i innych dyscyplinach naukowych oraz próbą całościowej oceny zjawiska z uwzględnieniem zarówno teorii, jak i praktyki wykonawczej.

Fot. M. Wojciechowska: zajęcia Polskiego Towarzystwa Carla Orffa

Graj, muzyczko, rześko Lubelski folklor muzyczny w badaniach XX wieku

120 (5 2015) Autor: Agata Kusto Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Zainteresowanie tradycyjną kulturą muzyczną regionu lubelskiego samo w sobie stanowi intrygujący przedmiot badań. Historia folklorystyki polskiej dobitnie ukazuje zmianę postawy badawczej, od hobbystycznych inicjatyw I połowy XIX wieku po coraz bardziej zorganizowane działania, mające na celu dokumentację i analizowanie zebranego materiału źródłowego. Przełomowe dzieło Oskara Kolberga, stanowiące pierwszy systematyczny opis kultury ludowej tego obszaru, odcisnęło piętno na postawie badawczej kolejnych pokoleń folklorystów, etnografów i etnomuzykologów.

Konferencja

Dział: Patronat Dział: Wydarzenia To jest pełna wersja artykułu!

Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii Instytutu Muzykologii KUL w Lublinie zaprasza na międzynarodową etnomuzykologiczną konferencję naukową "Tradycje ludowe w kulturze muzycznej: zachowanie dziedzictwa – inspiracje – przeobrażenia".