Artykuły z działu: Recenzje

Ordynaci i Trędowaci. Społeczne role instrumentów muzycznych

112 (czerwiec 2014) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

W Polsce jeszcze nie powstało opracowanie dotyczące instrumentów muzycznych, które wyczerpywałoby temat w pełni, a jednocześnie nie trąciło akademickim językiem. Ba, nawet jeśli spojrzymy poza nasze granice, to takich dzieł znajdzie się niewiele. Kiedy czytałem książkę Adama Czecha automatycznie nasuwały mi się porównania do pierwszego socjologicznego ujęcia instrumentów muzycznych, czyli do The Rational and Social Foundation of Music, autorstwa Maxa Webera.

Pokaż diabła!

112 (czerwiec 2014) Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Czarownica mogła być starą kobietą w chałupie, do której przystępu bronił pies, najprawdopodobniej w tej zwierzęcej postaci sam diabeł. Mogła to być również piękna, młoda niewiasta o niezwykłej urodzie, dla najbliższych sąsiadek najżyczliwsza przyjaciółka. Każda czarownica miała kochanka nader urodziwego. Wiedźmy na kijach spotykały się z diabłem na Łysej Górze. Posiadały w zależności od nacji różne środki transportu, litewskie – łopaty, ale żmudzkie już ożogi. Przygotowywały magiczne mikstury. Nocą na najwyższej górze w wielkich kotłach warzyły długo, aż mikstura z tłuszczu dziecka, żabiego skrzeku i wielu innych dziwnych składników stawała się zupełnie przezroczysta. O tym, że lubimy opowieści grozy można było przekonać się na spektaklu „Mamuna, czyli Baba-Dziwo” w wykonaniu Furu Fundacji, obejrzanym przez lubelską publiczność 10. maja w ramach jubileuszowego X Studenckiego Ogólnopolskiego Festiwalu Teatralnego Kontestacje w ACK UMCS Chatka Żaka.

Tríú - najnowsza płyta Beltaine

86-87 (sierpień 2010) Autor: Ewelina Grygier Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Popularny na celtyckiej scenie folkowej zespół Beltaine wydał właśnie swoją trzecią płytę - "Tríú". Najnowszy album głęboko przetwarza celtycką (głównie irlandzką i bretońską) muzykę tradycyjną. Pomimo, iż efekt końcowy daleki jest od pierwowzoru (odnajdujemy tu inspiracje różnymi stylami muzycznymi, a także folklorem z krain innych niż celtyckie), odwołania do korzeni są czytelne.

Hen gdzie piaski i moczary, gdzie zielone zawsze bory. Pieśni Puszczy Kurpiowskiej

86-87 (sierpień 2010) Autor: Weronika Grozdew Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Na tę i na taką płytę czekałam! Kurpiowski śpiew przywołuje ona bowiem w najbogatszym swym wyrazie. Stanowi udaną próbę prezentacji stylów wybitnych artystów-śpiewaków, układając się jednocześnie w historię życiem pisaną. Płytę otwiera niezwykle ekspresyjny i autentyczny w swym indywidualizmie śpiew Stanisława Brzozowego, "klasyka wśród śpiewaków ludowych" - osadzony głęboko w tradycji puszczańskiego śpiewu, ale jakże wyraziście osobisty. Z kolei pieśni Walerii Mierzejek czy Marianny Cichej - jakby w opozycji do tego szerokiego, powracającego echem brzmienia - to wyraz swoistego skupienia, stanowczego zanurzenia w tym, co najdawniejsze, sięgające do najbardziej bodaj archaicznych pokładów ludowego przekazu. I wreszcie jasne, wybujałe interpretacje Walerii Żarnochowej, która swój "kulasikowy" styl konsekwentnie przez lata rozwijała i udoskonalała. O każdym z prezentowanych na płycie wykonawców można by napisać odrębną historię i niemal każdy z nich zasługuje na monograficzny fonogram.

Muzyka kurpiowska na płycie Polskiej Akademii Nauk

86-87 (sierpień 2010) Autor: Henryk Gadomski Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Ukazała się cenna publikacja Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, zawierająca najstarsze zachowane nagrania fonograficzne tradycyjnej pieśni i muzyki instrumentalnej Puszczy Kurpiowskiej pt. "Hen, gdzie piaski i moczary, gdzie zielone zawsze bory". Nagrania pochodzące z roku 1952 zostały dokonane przez ekipę warszawską Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (AZFM). Koordynatorem Akcji był Państwowy Instytut Sztuki PAN, który we współpracy z Polskim Radiem stworzył wówczas trzon, istniejący do dziś, największej i najstarszej kolekcji nagrań dokumentujących autentyczny polski folklor muzyczny.

Album rodzinny

75 (czerwiec 2008) Autor: Jagna Garbacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

"Polskie tradycje i obyczaje rodzinne" autorstwa dr Barbary Ogrodowskiej to dopełnienie poprzedniej pozycji z serii "Ocalić od zapomnienia", która dotyczyła obrzędów dorocznych. Tym razem Barbara Ogrodowska eksploruje mikrokosmos obrzędów skupionych wokół jednostki i jej najbliższego otoczenia. Autorka przedstawia nie tylko zwyczaje wiejskie, ale jednocześnie pokazuje, jak podobne uroczystości czy wydarzenia wyglądały w rodzinach miejskich, a także szlacheckich.

Ludowy duch Czura

74 (kwiecień 2008) Autor: VZK Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Ukraińska formacja Czur określa swoją muzykę po prostu jako folkmetal (i właśnie na muzyce się skupię przy recenzowaniu) i tym prostym a celnym sformułowaniem zachęcili mnie do sięgnięcia po swoje dokonania muzyczne.

Życie składa się z mnóstwa kłamstw i odrobiny prawdy

71-72 (listopad 2007) Autor: Jagna Garbacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Kulturę cygańską podpatrzyły zza lekko uchylonych drzwi wszystkie niemal ludy świata, widząc w niej zagrożenie dla dobrobytu, przyjętego porządku i własnej tożsamości lub dziejącą się na żywo baśń o świecie, który istnieje w tylu kolorach, w ilu chcemy go widzieć.

Co można było myśleć o ludziach, którzy byli wszędzie nie znajdując nigdzie swojego miejsca? Obraz Cyganów jest wielobarwny, pełen przejaskrawień, obsesji i fascynacji, wypływa z codziennego doświadczenia i karmi się wyobraźnią, bywa ucieczką i tęsknotą, stanowi wreszcie próbę uchwycenia barwnych szczegółów dziejącej się wkoło rzeczywistości.

Cygan z kurą za pazuchą, nawet jeśli kradzioną, już dziś nie straszy, co innego ten z ulicy…, ale czy nie chodzi cały czas o to samo? - bycie z innym, który przeraża, a jednocześnie wchodzi do naszej "poetyckiej wyobraźni" i zagrzewa tam swoje miejsce.

Stan obcości

45-46 (lipiec 2003) Autor: Grzegorz Kondrasiuk Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Pewnego razu jechałem sobie, jak zwykle, autobusem MPK w stronę centrum Lublina. Razem ze mną wsiadł pewien pan, jeden ze znajomych (aż za bardzo nawet) panów spod sklepu – z tych nagabujących o każdej porze doby. Zapytał mnie, czy dojedzie tym autobusem pod KUL. Potwierdziłem, nie widząc w pytaniu tym niczego nadzwyczajnego. Jechaliśmy „czwórkami”, jednym z najbardziej popularnych i „opatrzonych” w Lublinie autobusów. Po chwili dotarło do mnie – jak to? Jak to możliwe: mieszkać w mieście na tym samym osiedlu „od zawsze” i nie wiedzieć, nie potrzebować pamiętać takich podstawowych – wydawałoby się – informacji? Czy dałbym radę, na moment chociaż, wczuć się w taki stan umysłu, sposób bycia i funkcjonowania w świecie?

Irlandczycy ze Śląska

45-46 (lipiec 2003) Autor: Rafał "Taclem" Chojnacki Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Zespół Carrantuohill działa właściwie na obrzeżu sceny folkowej. Każda nowa pozycja, którą grupa ta wydaje, elektryzuje zarówno sympatyków jak i antagonistów zespołu. Tym razem muzycy podjęli wyzwanie bardzo trudne. Postanowili zagrać irlandzkie melodie i piosenki z zaproszonymi gośćmi. Są wśród nich gwiazdy znane z rodzimych list przebojów: Stanisław Sojka, Anna Maria Jopek, Anita Lipnicka, Fiolka Najdenowicz, Paweł Kukiz, Anna Chwieduk, Kuba Badach i Robert Kasprzycki. Wyzwanie dość trudne, ale łączenie znanych nazwisk z folkiem to przecież nic nowego. Wystarczy wspomnieć projekty Katarzyny Gärtner (choćby niegdysiejsze „Na szkle malowane”, „Śpiewnik kaszubski”, „Czar korzeni”). Grupa Carrantuohill nie ukrywa inspiracji dokonaniami zespołu The Chieftains, a zwłaszcza ich płytą „Long Black Veil” – pierwszym albumem, na którym Irlandczykom udało się zgromadzić nagrania tak wielu gwiazd muzyki pop. Zresztą część piosenek z tej płyty znalazła się w nowych aranżacjach na „Inis”.

Muzyczny salceson Grzegorza z Ciechowa

50 (kwiecień 2004) Autor: Marcin Skrzypek Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Grzegorz Ciechowski należy do tych nielicznych polskich muzyków puszczanych w radiu, którzy nie zadowalają się powielaniem w swojej twórczości tego, co sami w radiu usłyszą. Najpierw jako lider Republiki, potem już jako samodzielny Obywatel GC, tworzył on muzykę, która jednym mogła się podobać, innym nie, ale zawsze wzbudzała szacunek. Porzuciwszy image "Obywatela", Grzegorz Ciechowski zasłynął jako producent i aranżer nowoczesnych i błyskotliwych brzmień na płytach innych wykonawców, np. na pierwszej płycie Atrakcyjnego Kazimierza czy Justyny Steczkowskiej. Efektami swojej pracy w tym ostatnim wcieleniu Grzegorz Ciechowski ostatecznie udowodnił, że jest Firmą.

Jakub Wędrowycz ratuje świat

70 (wrzesień 2007) Autor: Karol Sójko Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Andrzej Pilipiuk stworzył idealnego antybohatera - wiejskiego amatora bimbru, złodzieja, kłusownika-recydywistę i pasożyta społecznego. Postać, którą ciężko byłoby umieścić w kanonie lektur szkolnych, a mimo to uwielbianą za ogromne poczucie humoru.

Muza o strojach ludowych

70 (wrzesień 2007) Autor: Jagna Garbacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Na początku roku, nakładem Wydawnictwa MUZA, ukazały się dwa dalsze tomy z serii "Ocalić od zapomnienia". Stanowią one uzupełnienie trzytomowego segmentu poświęconego strojom ludowym z obszaru współczesnych granic Polski. Autorką obu książek jest Elżbieta Piskorz-Branekowa, od wielu lat pracująca w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

Nalewka na orzechu

30 (wrzesień 2000) Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Tak samo z orzecha sie robi też taki bardzo smaczny, do wódki przepyszny jest nawet, aromatyczny, ale daji si tylko dwie kropelki. Ale jest coś wspaniałego. No i przy chorobie żołądka to, to tylko z orzecha. To orzech zielony musi być, niedojrzały. Owoc zielony i wtedy zasypuji si cukrem i powstaje bardzo smaczny sos, sok. Taki koloru bardzo ciemnego, ale jest wspaniały. No, pare kropel do tego, do kieliszka czy tam do szklanki i wypić bez wody, bez niczego, czy tak na łyżeczke, to bardzo dobry jest na żołądek.

Emerald "Rockin' the Irish Pub"

29 (lipiec-sierpień 2000) Autor: Katarzyna Mróz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Muzyka pomorskiego zespołu Emerald (znacząca nazwa dla wielbicieli kultury Zielonej Wyspy), zaprezentowana na debiutanckiej płycie "Rocking the Irish Pub" zdecydowanie należy do gatunku "mocnego uderzenia" i jest blisko spokrewniona z punk-rockową.

Karaluchy do poduchy Carrantuohill "Between"

29 (lipiec-sierpień 2000) Autor: Katarzyna Mróz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Po raz kolejny mam przyjemność polecić czytelnikom naszego pisma naprawdę dobre nagrania muzyki celtyckiej. Tym razem mowa o albumie "Between" śląskiej formacji Carrantuohill, więc radość jest podwójna - nie tylko z kolejnego spotkania z dobrze trzymającymi się weteranami sceny folkowej (wiernymi, co ostatnio rzadkie, swoim upodobaniom), ale również z możliwości wysłuchania płyty dojrzałej, pięknej i pełnowartościowej, na którą składają się utwory doskonałe - do tego stopnia, że nie sposób omówić je wszystkie w miarę zwięźle. Wygląda na to, że krążek stanowi - przynajmniej na razie - szczytowe osiągnięcie grupy.

ródła muzyki

68 (kwiecień 2007) Autor: Agnieszka Matecka - Skrzypek Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

W końcu 2006 roku ukazały się trzy następne płyty "Kolekcji muzyki ludowej Polskiego Radia", ukazującej się od 1996 roku. Do tej pory zostało wydanych 25 albumów, choć trzeba mieć świadomość, że to tylko niewielki wycinek (niemniej bardzo reprezentatywny) nagrań archiwalnych kolekcjonowanych najpierw przez Redakcję Programów Ludowych Polskiego Radia, a potem przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Dwadzieścia dwa kompakty poświęcone zostały folklorowi muzycznemu poszczególnych regionów Polski, natomiast ostatnie wydawnictwa zostały skonstruowane w nieco inny sposób i dedykowane poszczególnym wydarzeniom roku liturgicznego i kalendarzowi świąt rodzinnych. Są to kolejno - "Od narodzin do śmierci" (vol. 23), "Kolędy i pastorałki" (vol. 24) oraz "Polskie pieśni religijne" (vol. 25). Pozwalają one przekrojowo spojrzeć na najważniejsze obrzędy społeczności tradycyjnej i towarzyszące im pieśni.

Muza o strzechach

67 (luty 2007) Autor: Jagna Garbacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Po Polskich strojach ludowych Elżbiety Piskorz-Branekovej (2003), Polskich obrzędach i zwyczajach. Dorocznych Barbary Ogrodowskiej (2004), Polskich haftach i koronkach. Zdobieniach stroju ludowego Elżbiety Piskorz-Branekovej (2005) oraz Ginących zawodach w Polsce Zbigniewa Adama Skuzy (2006) kolejny, "ludowy", tom z serii "Ocalić od zapomnienia" wydawnictwa "Muza" poświęcony jest architekturze wiejskiej - Budownictwo ludowe w Polsce Tomasza Czerwińskiego (2006). Pozycja ta dołącza do grupy wcześniejszych opracowań tematu, z których wymienić należy - zapewne znane wszystkim zainteresowanym - Chałupy polskie Ignacego Tłoczka (1958), Budownictwo ludowe w Polsce Mariana Pokropka (1976) oraz Polskie budownictwo drewniane Ignacego Tłoczka (1980).