Zwykle nie przepadam za piosenkami irlandzkimi czy szkockimi, których teksty zostały przetłumaczone lub napisane od nowa w naszym rodzimym języku - wydają mi się one sztuczne, pozbawione całego cudzoziemskiego uroku. Zupełnie jakby wykonawcy wychodzili naprzeciw bardzo leniwym słuchaczom, nastawionym nie na przekaz muzyczny, ale na słowny. Inaczej w wypadku nagrań zgromadzonych na kasecie "Siedem pijanych nocy" formacji Dudy Juliana.
"Nie próbuj nawet tego zrozumieć" - pisze na 63 stronie swojej książki collage białostocka (a może białostocko - bretońska?) pisarka Marta Cywińska. Jako się rzekło - nie próbuję.
Drodzy Czytelnicy, mógłby to być wstęp do bardzo ciętej recenzji, naszpikowanej złośliwościami, które, jak wiadomo, najbardziej przyciągają oko i umysł. Jednak nie potrafiłabym serwować złośliwości M. Cywińskiej (nawet jeżeli nie dzielę z nią poglądów społeczno - politycznych, którymi lubi ona epatować czytelnika).
Książka „Ludowe instrumenty muzyczne polskiego obszaru karpackiego” Kopoczka nie jest przeznaczona tylko dla muzykologów. Wprawdzie sięgnąć po nią powinni ci, który wiedzą już coś o instrumentach dętych, czyli aerofonach (z greckiego „aer” powietrze i „phone” dźwięk) i wiedzę swoją chcą pogłębić, ale polecić ją można także tym, którzy mają sporadyczny kontakt z instrumentami ludowymi, a interesują się kulturą ludową.
Niegdyś, w epoce „przedmedialnej”, domowe śpiewanie i muzykowanie było jednym z ulubionych sposobów spędzania czasu, bo też nic nie łączy ludzi bardziej niż wspólny śpiew, kiedy ten najczulszy instrument, głos jak mówił niedawno, na jednym z koncertów, Józef Broda dostraja się do głosu innej osoby, stara się z nim współbrzmieć, czuje się wówczas niespotykaną bliskość tego drugiego, choćby obcego człowieka. Nawet obecnie, w dobie zaniku tego zwyczaju, na spotkaniach towarzyskich można usłyszeć nieśmiertelne „Ore, ore, szaba daba da amore”. Szkoda tylko, że po takim wysiłku biesiadnicy milkną, bo innych piosenek już nie znają.
Im bardziej rozwija się rynek folkowy, tym częściej natrafia się na nim na zespoły, co do których można się zastanawiać, czy rzeczywiście grają folk, czy może już zupełnie inny rodzaj muzyki (rock? jazz?). Temat związków muzyki ludowej z innymi gatunkami, zdaje się, został wyczerpany w kilku ostatnich numerach „Gadek” nie zamierzam nadwerężać cierpliwości czytelników, wracając do niego na dłużej. Wspomniałam o tym jedynie dlatego, że żadna z dotąd „przesłuchanych” płyt folkowych nie kojarzy mi się z muzyką poważną (a może lepiej powiedzieć klasyczną) tak dalece, jak „Vivum” formacji Stara Lipa.
Płyta ma bardzo dobry początek: Krótki werbel i już jesteśmy w samym środku opowieści pt. „Emmanuel”. Dub Syndicate (nazwa nieobca zainteresowanym) na dzień dobry, w pierwszych minutach wyjawiają nam prawie wszystkie swoje brzmieniowe tajemnice - lapidarny, „mówiący” bas, jeszcze oszczędniejsza gitarka w dubowanych (lub nie) riffach, zaśpiewy i gadki wokalistów, przeszkadzajki, trochę różnych, transowych brzmień tła i rzecz jasna efekty, na których najczęściej spoczywa cały ciężar budowania spójności. Wiadomo - wymogi gatunku. Z tym, że Syndykat Dabu porusza się dość swobodnie po, powiedzmy sobie szczerze, jałowej ziemi niemiłosiernie wyeksploatowanej już konwencji. Oczywiście wiąże się to z kwestią rozumnego wykorzystania elektroniki użytej na szczęście w charakterze niezbędnej (dość mocnej) przyprawy. Można dyskutować na ile (i czy zawsze) potrzebnej, ale jest to już chyba kwestia indywidualnych, gatunkowych preferencji. Oczywiście z uwzględnieniem granic dobrego smaku, w których produkcje Syndykatu (przynajmniej dla mnie) doskonale się mieszczą.
Co skłoniło bogatą Amerykankę do wyprawy na nasze przedwojenne Kresy? Przypadek. Luisa Arner Boyd (1887 1972) wywodziła się z rodziny właścicieli kopalń. Była znana jako mecenas sztuki, miała też ekscentryczne hobby eksplorację Arktyki.
Czym różni się muzyka ludowa od muzyki ludu? Przede wszystkim nutami. A także estradą, dzielącą uczestników na wykonawców i odbiorców, rozbudowaną instrumentacją, ustawionymi głosami śpiewaków, obecnością takiego czy innego instruktora, pilnującego "folklorystycznej poprawności".
Kolejną porcję muzyki współczesnej inspirowanej folklorem przynosi album "Prayer". Nagranie zostało zarejestrowane w Moskwie przez zespół Moscow Art. Trio w 1991 roku. Do pracy nad materiałem kompozytor zaprosił dwa zespoły wokalne: Tuva Folk Ensemble oraz Russian Folk Ensemble.
Leć, leć, mój smutku" to szczególna płyta w dorobku Ukraińca Michaiła Alperina. Ten 44-letni, gruntownie wykształcony pianista, kompozytor i aranżer, założyciel pierwszego mołdawskiego kwartetu jazzowego, już na początku lat 80. eksperymentował łącząc jazz i muzykę ludową.
Zachęcać Szanownego Czytelnika do lektury tej bogato ilustrowanej fotografiami (267 stron) książki, mam nadzieję, specjalnie nie muszę. Poprzestanę tylko na stwierdzeniu, że wielu zajmujących się czynnie lub interesujących się folkiem ma o polskiej muzyce wiejskiej, bez urazy, blade pojęcie.