Co w numerze 86-87

Muzyka Odnaleziona „Mazurki do wynajęcia”

Tradycyjna autentyczność - autentyczna tradycja

Czego możemy nauczyć się od odchodzących pokoleń w świecie, który zmienia się szybciej niż kiedykolwiek? Czego szukają ludzie zwracający się ku tradycji¹? Jaka jest jej rola dla kultury jako całości? Odpowiedzi na te pytania może być wiele. Często przywołuje się kwestie historycznej ciągłości, budowania własnej tożsamości (grupowej bądź jednostkowej) za pomocą narracji sięgających w przeszłość. Ważna jest też na pewno lokalność: tradycje związane są z konkretnym miejscem i grupą ludzi, co pozwala budować poczucie przynależności w globalizującym się świecie. Takie odpowiedzi narażone są jednak na krytykę. Po co uczyć się dawnych pieśni, skoro nie istnieją już konteksty, w jakich je wykonywano, po co odtwarzać obrzędy, w których moc nikt już nie wierzy? Czy tradycja może być żywa i znacząca we współczesnym świecie czy może jesteśmy skazani na akceptację dawno przebrzmiałych wartości tylko dlatego, że dają nam owo poszukiwane historyczne zakorzenienie? Ale właściwie dlaczego mielibyśmy być zależni od lokalnych obyczajów i historii? Jakie to ma znaczenie, że ktoś przed nami postanowił pewne rzeczy robić w taki, a nie inny sposób, którego dziś już nie da się racjonalnie obronić? Jeśli natomiast powinniśmy jakoś dostosować to, co odziedziczone, do współczesnej wrażliwości, to jak wielkie zmiany są dozwolone? Gdzie jest granica, za którą tradycja zostaje już zniekształcona? Czym w ogóle jest tradycja: powtarzaniem dawnych form, czy może także ich przekształcaniem i tworzeniem nowych?

Wciąż zaskakuje

Organizowany od 13 lat przez Polskie Radio Festiwal "Nowa Tradycja" kształtuje trendy w muzyce folkowej. Jest też kuźnią talentów dla wykonawców biorących udział w konkursie. W tym roku dwa koncerty konkursowe były szczególnie ciekawe, bo wystąpiło na nich nomen omen 13 wyjątkowo różnorodnych zespołów, od bardzo tradycyjnych po składy jazzowe, w których muzyce z trudem można by się doszukać ludowych inspiracji. Grand Prix zdobyła rewelacyjna kapela Wołosi i Lasoniowe, dwie II nagrody przyznano zespołom Otako i Chłopcy kontra Basia. Dwie równorzędne III nagrody otrzymały zespoły "Słowianoczki" i "Kapela Wnuki". Emocje towarzyszące konkursowi dorównywały niemal przeżyciom związanym z koncertami gości zaproszonych. Na tegoroczny festiwal organizatorzy przygotowali między innymi dwa koncerty realizowane specjalnie na potrzeby tego wydarzenia: "Muzyka ródeł - Podhale" i koncert, którego instrumentem przewodnim była lira korbowa.

Folkowa feta w Dylach k. Biłgoraja. Festiwal Sztuki Lokalnej „Biłgorajska Nuta”

Wrażenia z dzisiejszego dnia są niesamowite. Po pierwsze Dyle - miejsce w którym jesteśmy jest wspaniałe i urokliwe. Po drugie świetnie zapamiętamy występ, bardzo dobrze nam się tu grało, odbiór był fajny, bardzo dobra organizacja.- to są słowa Ani Chruściel - wokalistki zespołu Hawok, jednego z laureatów festiwalowego przeglądu zespołów folkowych. Czy potrzeba lepszych recenzji…?

Królowa ulicy Występy ulicznej śpiewaczki w Polsce

Dona Rosa zachwyciła polską publiczność swoimi wersjami fado i portugalskim folklorem. Trudno o bardziej autentyczne, szczere i bliskie oryginałom wykonania tych tradycyjnych pieśni.

Transowe here I am

Zespół Otako miałem okazję zobaczyć i usłyszeć podczas drugiego dnia konkursu XIII Festiwalu Folkowego "Nowa Tradycja". Moją uwagę zwróciła otwarta formuła oraz transowość w ich muzyce. Prowadzący całą imprezę Krzysztof Trebunia-Tutka w następujący sposób zapowiedział kapelę z Suwalszczyzny: "Otako czyli here I am". I oto niecałe dwa miesiące później Otako gra w Lublinie. Jest okazja by porozmawiać z jednym z zespołów nagrodzonych podczas Nowej Tradycji w 2010 roku.

Tingatinga - malarstwo afrykańskich równin

Początki tingatinga sięgają 1957 r., kiedy to 25-letni Tanzańczyk, Edward Saidi Tingatinga - od którego nazwiska wywodzi się nazwa stylu, opuścił swoją wioskę na południu Tanganiki i udał się na północ, do Dar-es-Salaam, w poszukiwaniu lepszego życia.

Obdarzony talentem plastycznym i sporą pomysłowością, zajmował się m.in. wyplataniem koszyków, haftowaniem obrusów, a także malowaniem domów, na których umieszczał motywy i wzory z rodzinnych stron. Był też sprzedawcą i ogrodnikiem.

Na początku lat 60. XX w., w latach określanych dzisiaj jako "Dekada Afryki", Tingatinga zetknął się z przybywającymi z Konga obwoźnymi artystami, którzy na ulicach Dar-es-Salaam sprzedawali kolorowe pejzaże. Zainspirowany ich twórczością postanowił tworzyć własne obrazy. Malował na płytach pilśniowych o wymiarach 60 x 60 cm, używając farb olejnych w kolorach zielonym, białym i czarnym.

5. urodziny festiwalu FOLKOWO.PL

W tym roku FOLKOWO.PL skończyło pięć lat. To dużo czy mało? Jak na wiek to okres intensywnego rozwoju. Jak na festiwal… to odpowiednia pora by wyciągnąć wnioski.

O wielokulturowości w Chatce Żaka

28 kwietnia 2010 roku Akademickie Centrum Kultury Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej "Chatkę Żaka" w Lublinie pochłonęły rozważania nad zjawiskiem wielokulturowości w Polsce. Wszystko za sprawą konferencji naukowej, zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowo-Artystyczne Muzyków przy Wydziale Artystycznym UMCS, którego opiekunem jest Rafał Rozmus. Tematem przewodnim tej pierwszej w historii koła konferencji była: "Wielokulturowość w Polsce - muzyka, zwyczaje, perspektywy".

Hen gdzie piaski i moczary, gdzie zielone zawsze bory. Pieśni Puszczy Kurpiowskiej

Na tę i na taką płytę czekałam! Kurpiowski śpiew przywołuje ona bowiem w najbogatszym swym wyrazie. Stanowi udaną próbę prezentacji stylów wybitnych artystów-śpiewaków, układając się jednocześnie w historię życiem pisaną. Płytę otwiera niezwykle ekspresyjny i autentyczny w swym indywidualizmie śpiew Stanisława Brzozowego, "klasyka wśród śpiewaków ludowych" - osadzony głęboko w tradycji puszczańskiego śpiewu, ale jakże wyraziście osobisty. Z kolei pieśni Walerii Mierzejek czy Marianny Cichej - jakby w opozycji do tego szerokiego, powracającego echem brzmienia - to wyraz swoistego skupienia, stanowczego zanurzenia w tym, co najdawniejsze, sięgające do najbardziej bodaj archaicznych pokładów ludowego przekazu. I wreszcie jasne, wybujałe interpretacje Walerii Żarnochowej, która swój "kulasikowy" styl konsekwentnie przez lata rozwijała i udoskonalała. O każdym z prezentowanych na płycie wykonawców można by napisać odrębną historię i niemal każdy z nich zasługuje na monograficzny fonogram.