Artykuły z działu: Recenzje

Wertep lubelski z teatru

Jakoś tak przed trzydziestu laty Smerda chodził ze swoją „szopką” po Żytomierzu, pokazywał ją przed zwyczajnymi grupkami służących. Bywał na przedmieściach Smolanki, Malowanki itd., odwiedzając znane rodziny mieszczan. Nieraz zapraszali go do siebie księża i prawosławni popi. Bywał w browarze Mahaczka i Jansa, który znajdował się na przedmieściu. A stary Mahaczek im za to dobrze płacił. Kiedy indziej odwiedzał miejskie targi. -

Oto jedno z najpóźniejszych świadectw potwierdzających to, że w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku wertep współegzystował z szopką.

Shannon - "Święto duchów

Są takie płyty, po których pierwszym przesłuchaniu wzrusza się ramionami, ("nic rewelacyjnego") i odkłada je na półkę - żeby wrócić do nich za tydzień, kiedy już naprawdę trzeba będzie napisać recenzję. A wtedy spotyka nas niespodzianka - przy drugim, trzecim, czwartym zetknięciu z nagraniami odkrywa się, że są one (to z początku) "interesujące", (potem) "całkiem niezłe", (w końcu) - "wciągające".

Biorąc czytelników "Gadek z Chatki" za świadków, stwierdzam, że na to ostatnie określenie w pełni zasługuje kaseta grupy Shannon, nosząca romantyczną nazwę - "Święto Duchów". Prawdopodobnie chodzi o celtyckie święto (przecież to kultura Celtów inspiruje olsztyńską formację), przypadające w noc przed 1 listopada, tzn. przed Samhain. W tę noc otwierały się bramy między światami żywych i umarłych, czas stawał w miejscu, a ci, którzy opuścili ziemię, mogli odwiedzać swe dawne siedziby. Czytelnicy wybaczą, że pozwolę sobie na odrobinę patosu - tak, jak w święto duchów cienie umarłych spotykały się z żyjącymi ludźmi, tak w twórczości grupy Shannon spotyka się przeszłość muzyki celtyckiej z teraźniejszością, współczesnością.

Ethno Punk albo teoria etnicznej względności

Wielokrotnie zastanawiałem się nad tym, co właściwie znaczy obecnie słowo "etniczny" - że jakaś muzyka jest "etniczna"? Nad sensem tego słowa wypada się zastanowić, ponieważ właśnie ono jest najczęściej używane dla nazwania muzyki inspirowanej folklorem wśród ludzi bezpośrednio z taką muzyką nie związanych. "Etno" - to brzmi dumnie, poważnie, dystyngowanie - nie to co jakiś "folk", nie wiadomo czy Bob Dylan, czy Józef Broda. Nie musisz być od razu "folk" żeby być "etno". Jak jesteś "etno", możesz czytać "Machinę" i oglądać Atomic TV, a jak jesteś "folk" to już zostają tylko "Gadki z Chatki" i "Hulajdusza" na TV Polonia. Mówi się więc o "brzmieniach etno" lub że na jakiejś płycie słychać "etniczne inspiracje". Postanowiłem problem ten rozpatrzeć przy okazji omówienia płyty "Ethno Punk", międzynarodowej składanki współczesnych piosenek o zabarwieniu "etnicznym".

Uroczyste proste tony Adwentowe ludowe tradycje muzyczne Mazowsza i Podlasia

Adwent, okres rozpoczynający w kościele katolickim rok liturgiczny, to czas oczekiwania i przygotowania na przyjście Zbawiciela. Przez cztery kolejne niedziele wierni rozważają tajemnicę podwójnego wymiaru przyjścia na ziemię Pana1. Powagę okresu oczekiwania podkreśla między innymi kolor szat liturgicznych, w niedzielę nie śpiewa się „Gloria”, a muzyka instrumentalna ogranicza się tylko do akompaniamentu śpiewom.

Dance! Och baby! Classic polo

Kaseta pod tym zaczepnym tytułem to kolejna produkcja wg pomysłu Włodzimierza Kleszcza, dziennikarza radiowej Dwójki i inicjatora wielu folkowych przedsięwzięć. Jego specjalnością jest łączenie polskiej muzyki ludowej ze współczesną zgodnie z przyjętą przez siebie zasadą, iż można przekonać ludzi do folkloru mieszając go z popularnymi stylami muzycznymi. Największy - i spektakularny - sukces na tym polu Włodzimierz Kleszcz odniósł łącząc reggae Twinkle Brothers z muzyką góralską Trebuniów-Tutków. Inne wydawnictwa folkowe powstałe z jego inicjatywy to m.in. płyta Kapeli ze Wsi Warszawa "Hop sa sa" i kaseta "Rozorana miedza", na której mazowieckiej ludowej kapeli Rawianie towarzyszy basista jazzowy Krzysztof Ścierański oraz szalony multiinstrumentalista Włodzimierz "Kinior" Kiniorski.

Magia muzyki ethnocore 3 : VAK

Jeżeli człowiek we śnie wędruje po raju, gdzie na dowód swej bytności dostaje kwiat, po czym po przebudzeniu znajduje ten kwiat w ręku... Co z tego wynika?

Obecnie recenzenci wiedzą już, że nie wszystko, co nowe, musi być nie do ogarnięcia. Tyle że w dalszym ciągu niewiele potrafią zrozumieć, siejąc zamęt w głowach melomanów. Krytyka możliwa jest tylko z dala od jakiejkolwiek giełdy, jakiejkolwiek komercyjnej gry, jakiegokolwiek nacisku. Krytyk musi być niezależny, żeby mógł w miarę uczciwie wykonywać swój zawód, tzn. aby mógł oceniać. Krytyk jest w muzyce także słuchaczem.

Hej, kolęda...

W okresie przedświątecznym agencje muzyczne prześcigają się w kolędowaniu. Na półkach można znaleźć płyty i kasety począwszy od awangardowych przeróbek, na wersjach najbardziej bliskich tradycji skończywszy. Zadziwiająca jest mnogość tych wydawnictw, tym bardziej, że pieśni bożonarodzeniowe to "towar" sezonowy i łatwo "psujący się". Eksponuje się go tylko przez kilka tygodni w roku, a przygotowania i często skomplikowane aranżacje wymagają dużo czasu. Mimo to wielu wykonawców ulega pokusie zajęcia się tym bogatym, różnorodnym repertuarem, być może ze względu na urodę, niezwykły klimat i przeżycia duchowe, jakie on ze sobą niesie, o sukcesie komercyjnym nie mówiąc.

Ko³ysanie i nie tylko

Mam dwie kasety Janusza Sikorskiego. Pierwsza, pod tytułem „Kołysanie” (niedawno wydana na płycie), ukazała się gdzieś w drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku. We wkładce do niej autor pisał:

„Kołysanie” – ten skrawek taśmy to dość intymny brudnopis. Nie ma w nim utworów skończonych, aranżacyjnie wycyzelowanych. Jest jakby kilka kartek z osobistego szkicownika. Pospieszne zapiski wrażeń, marzeń, zamyśleń, złudzeń, uniesień, zdarzeń. W większości powstały na morzu. Z wiatru, piany, jęków kadłuba, chłodu, rdzy, skwaru, lęku, tęsknoty, pleśni, samotności.... Kilka na lądzie. Z nostalgii za tym wszystkim. Może któryś z owych zapisków komuś do czegoś się przyda?

Tam Tam Project

A więc Mamadou Diouf gra teraz z Tytusem Wojnowiczem? Zresztą może i odwrotnie – Wojnowicz gra z Mamadou? O przepraszam, wszystko pod patronatem Piotra Jacksona Wolskiego, z towarzyszeniem zespołu. Z całej tej trójcy najbardziej znanym jest zapewne Tytus Wojnowicz, apostoł oboju i muzyki tzw. poważnej w regiony nie całkiem poważne. Ale i dwaj pozostali nie są bynajmniej żółtodziobami (co, w przypadku Mamadou, słychać w konsekwentnych nawiązaniach do wcześniejszych produkcji - z czasów nagranej z Kiniorem płyty „African Snow”). Po samej lekturze wkładki cały pomysł, który obrał nazwę Tam Tam Project, zaciekawia i sprawia wrażenie zwariowanego. Chodziło tu, jeśli się nie mylę, o uzyskanie swoistego miksu inspiracji. Po wysłuchaniu rzeczy samej, dochodzę do wniosku, że cel ten został osiągnięty – z pewnymi jednak zastrzeżeniami. Płyta „gra” całkiem ładnie (blisko nagrany dźwięk), aranże są przemyślane. Dobrze wykorzystane są atuty różnorodności instrumentarium: część utworów np. „obsługuje” perkusja (co oczywiście skutkuje „wzmocnionym” beatem), część - same perkusjonalia (a więc efekt „etniczności”). Plamy syntezatorowe sąsiadują z łagodniejszymi partiami oboju czy wokalu (afrykański tembr Mamadou, ładny, schowany chórek żeński). Są i kontrasty tempa, klimatu, trochę improwizacji Wojnowicza i bębniarzy.