Co w numerze 67

Od Redakcji

№ 67 (luty 2007) Dział: Wstępniak To jest pełna wersja artykułu!

Pierwszy numer, w którym witałam się z Czytelnikami "Gadek" jako ich redaktor (35/36), na początku 2002 roku, w dużej mierze poświęcony był Bułgarii - krainie słońca, tańca, śpiewu, muzyki i dobrego wina, jak ją wówczas opisywaliśmy. W numerze tamtym nie zabrakło też, za sprawą relacji i wywiadów z artystami - wieści z Węgier, Białorusi, Ukrainy, Słowacji, a także materiałów o folklorze warszawskiej Pragi czy o folku w punku. Mam nadzieję, że w kolejnych wydaniach tematyka była nie mniej różnorodna i że podtytuł pisma - "Tradycja. Muzyka świata i okolic" - znajdował trafne odbicie w zawartości z każdego z nich. Bułgarskiego słońca z numeru 35/36, muzycznych wędrówek przez najdalsze zakamarki świata, a przede wszystkim szczerego folkowego ducha - który zasłużyłby na pochwałę samego Jana St. Bystronia - życzę "Gadkom" na przyszłość oddając już redaktorską pałeczkę.

Nina Stiller "Nina Stiller"

№ 67 (luty 2007) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Album zawiera unikalną mieszankę żydowskiej muzyki ludowej i popularnej, połączonej z nowymi brzmieniami, dzięki którym pieśni o życiu, losach i obyczajach Żydów z różnych krajów diaspory nabierają zupełnie nowych barw. To niezwykły mariaż tradycyjnego piękna i nowoczesności.

Kolekcja Muzyki Ludowej Polskiego Radia "Muzyka ródeł" Kolędy i pastorałki

№ 67 (luty 2007) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Zamieszczone na tej płycie (24. album serii "Muzyka ródeł") kolędy i pastorałki pochodzą ze zbiorów Polskiego Radia. Nagrywane były w latach 1974-2006. Żywotność, bogactwo i różnorodność pieśni śpiewanych w okresie Bożego Narodzenia w różnych regionach Polski - według twórców całej kolekcji płyt - zasługują na osobny krążek.

Anna Chowaniec-Rybka "Gwiazdkowo opowiostka"

№ 67 (luty 2007) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Chowaniec-Rybka - jedna z najbardziej uzdolnionych podhalańskich wokalistek - pochodzi z poronińskiej rodziny z zamiłowaniem pielęgnującej tradycję. Jej talent wokalny poparty jest gruntownym wykształceniem muzycznym; ponadto artystka ma wyjątkową umiejętność łączenia tradycyjnej muzyki polskiej z nowymi, współczesnymi brzmieniami.

Folk ludomanią naszych czasów?

№ 67 (luty 2007) Autor: Marcin Skrzypek Dział: Sonda To jest pełna wersja artykułu!

W dyskusji udział biorą:

  • Maciej Szajkowski - Kapela ze Wsi Warszawa; Village Kollektiv; Open Sources
  • prof. Jerzy Bartmiński - językoznawca i folklorysta Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
  • Maria Baliszewska - Radiowe Centrum Kultury Ludowej
  • dr Mirosław Haponiuk - kulturoznawca, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
  • Marcin Skrzypek "Gadki z Chatki"; Orkiestra św. Mikołaja; Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"
  • V. Ziutek - folkmetalowiec; animator kultury; chemik nie w zawodzie; dzienikarz

Rebetiko - grecki folklor miejski

№ 67 (luty 2007) Autor: Piotr Majczyna Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Śpiewne, przesycone wschodnią ornamentacją i przyprawiające o lekki zawrót głowy popisy wirtuozów bouzouki1 stanowią nieodłączny atrybut muzyki współczesnej Grecji. Turyści odwiedzający ten kraj zalewani są dźwiękiem instrumentu przez stacje radiowe; niemal każda knajpa może się pochwalić własnym zespołem, w przeważającej mierze złożonym z bouzoukistas; brzmienie tego instrumentu można wyłowić nawet... w dyskotece. Jeśli jednak myślimy, że bouzouki to jakiś prastary ludowy instrument, jesteśmy w błędzie. Muzyka greckiej wsi, bardzo zróżnicowana regionalnie, zdążyła przyswoić sobie inny, prawdopodobnie przyniesiony w XIX wieku z Zachodu wraz z dworskimi muzykantami króla Ottona Bawarskiego, instrument - klarnet. Szczególnie na kontynencie dominuje on w ludowym instrumentarium. Bouzouki natomiast to stosunkowo młody wytwór folkloru greckich miast, stylu zwanego rebetiko.

Nie miałem żadnych reklamacji Emil Mihaiu

№ 67 (luty 2007) Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

O Emilu Mihaiu - urodzonym w rumuńskiej wsi Buza regionu Kluż (rum.: Cluj) - mówi się, że jest najlepszym skrzypkiem współczesnej Transylwanii (zwanej też Siedmiogrodem). Wykonuje muzykę rumuńską, węgierską i cygańską z siłą, klarownością dźwięku, rozległością frazy i elegancją rytmu. Podczas "Mikołajków Folkowych" w grudniu 2006 roku w Lublinie na scenie towarzyszyli mu Adalbert Balaci (altówka) i Zeno Zanc (kontrabas).

Na zamku zimą?

№ 67 (luty 2007) Autor: Ewa Wawoczny Dział: Folk i okolice To jest pełna wersja artykułu!

Dlaczego nie... Wprawdzie ktoś mógłby sądzić, że współcześni rycerze pakują tobołki jedynie w lecie, kiedy to wybierają się na turnieje rycerskie i inne podobne imprezy historyczne, podczas których odtwarzane są realia doby średniowiecza. Coraz częściej jednak zdarza się, że miłośnicy "historii żywej" spotykają się również poza sezonem, zjeżdżając do pobliskich zamków, by w ich komnatach lub podziemiach kultywować tradycje przodków.

Dziwna opowieść o Jezusku

№ 67 (luty 2007) Autor: Joanna Dubrawska Dział: Tradycja To jest pełna wersja artykułu!

"Pięcioletni Jezus w Szabat lepi sobie z gliny dwanaście ptaszków, za co karci go Józef. Kapryśny Jezus [...] zaklaskał w dłonie i zawołał do wróbli: "Uciekajcie!". Wróble rozpostarły swe skrzydła i ulotniły się hałaśliwie" - tej historii i innych opowieści z dzieciństwa Jezusa nie znajdziemy w kanonicznych ewangeliach. Nieliczne szczegóły na temat pierwszych lat życia Chrystusa podali jedynie ewangeliści Mateusz i Łukasz. Święty Jan podkreślał, że nie wszystkie fakty z żywota Mesjasza można znaleźć w Piśmie Świętym, lecz jedynie te, które służą wzmocnieniu wiary. Wyobraźnia chrześcijan musiała jakoś zapełnić te białe plamy i tak powstały apokryfy, czyli Biblia ludowa.

Muza o strzechach

№ 67 (luty 2007) Autor: Jagna Garbacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!

Po Polskich strojach ludowych Elżbiety Piskorz-Branekovej (2003), Polskich obrzędach i zwyczajach. Dorocznych Barbary Ogrodowskiej (2004), Polskich haftach i koronkach. Zdobieniach stroju ludowego Elżbiety Piskorz-Branekovej (2005) oraz Ginących zawodach w Polsce Zbigniewa Adama Skuzy (2006) kolejny, "ludowy", tom z serii "Ocalić od zapomnienia" wydawnictwa "Muza" poświęcony jest architekturze wiejskiej - Budownictwo ludowe w Polsce Tomasza Czerwińskiego (2006). Pozycja ta dołącza do grupy wcześniejszych opracowań tematu, z których wymienić należy - zapewne znane wszystkim zainteresowanym - Chałupy polskie Ignacego Tłoczka (1958), Budownictwo ludowe w Polsce Mariana Pokropka (1976) oraz Polskie budownictwo drewniane Ignacego Tłoczka (1980).

Pierwsze Duo

№ 67 (luty 2007) Autor: Małgorzata Kacprzak Dział: Wykonawcy To jest pełna wersja artykułu!

"Za znakomitą technikę oraz pełne wykorzystanie możliwości brzmieniowych fletu i gitary" - tak jury uzasadniło swoją decyzję przyznając pierwsze miejsce Duo - Michałowi Żakowi i Marcinowi Szyszkowskiemu w konkursie "Scena Otwarta" podczas lubelskiego grudniowego festiwalu "Mikolajki Folkowe" 2006.

Parno Graszt

№ 67 (luty 2007) Autor: Agnieszka Caban Dział: Wykonawcy To jest pełna wersja artykułu!

Ten cygański zespół pochodzi z węgierskiej wioski Paszab. Tworzy go kilka pokoleń muzyków w wieku od 10 do 70 lat. Nazwa grupy - czyli Biały Koń - symbolizuje czystość i wolność, przymioty, które w kulturze cygańskiej odgrywają podstawową rolę. Muzycy odtwarzają wciąż żywe tradycje swojej wioski, gdzie nadal prawie wszyscy jej mieszkańcy muzykują. Formacja wydała do tej pory dwa albumy - "Rávágok a zongorára" (2002) oraz "Járom az utam... in my world" (2004); w przygotowaniu jest trzeci. Na poszczególnych albumach skład zespołu jest dosyć zróżnicowany, grają na nich również zaproszeni przez muzyków goście, którzy uzupełniają skład instrumentalnie.

(w folkowej sieci) Zobaczyæ morze

№ 67 (luty 2007) Autor: Rafał "Taclem" Chojnacki Dział: Felietony To jest pełna wersja artykułu!

O tym, że Internet może być źródłem informacji wszelakich, wie chyba każdy jego użytkownik. Jednak dopiero niedawno okazało się, że może on również stać się doskonałym narzędziem w rękach specjalistów od akcji charytatywnych. Żeby daleko nie szukać wystarczy wspomnieć słynnego "Pajacyka" (www.pajacyk.pl), co to za kliknięcie myszką przyporządkowuje pieniądze sponsora do konkretnego talerza z zupą dla dziecka z jakiejś ubogiej rodziny. Cel szczytny, a pomysł doskonały.

Na srebrnym krążku (Folk a sprawa polska)

№ 67 (luty 2007) Autor: Tomasz Janas Dział: Felietony To jest pełna wersja artykułu!

Żyjemy ponoć w epoce schyłku płyty kompaktowej jako nośnika muzycznego. Spostrzeżenie to nie ma oczywiście oznaczać, że płyty absolutnie znikną z naszego życia. Łatwo jednak już dziś zaobserwować zmiany w dziedzinie zapisywania, przenoszenia, przechowywania, przekazywania muzyki - zmiany, które dzieją się wokół nas.

Roztańczona Lubelska

№ 67 (luty 2007) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Taniec wciąga. Kto zacznie i zasmakuje przyjemności hasania, ten już może tylko wsiąkać i zgłębiać kolejne tajniki. Na warszawskiej "Scenie Lubelskiej" (jakaż uniwersalna pod względem geograficznym nazwa miejsca!) odbywają się przez cały rok warsztaty tańców, organizowane przez osoby związane z kręgiem warszawskiego Domu Tańca. Gdyby chcieć chodzić na wszystko, można by wypełnić niemal cały tydzień.

Merak Sound

№ 67 (luty 2007) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W warszawskiej "PraCoVni" 23 grudnia zagrał zespół Merak Sound. Projekt, będący także rozbudowanym sound-systemem, który powstał na bazie zespołu Balkan Sevdah, jest kompilacją brzmień klubowych i bałkańskich.

Arka Wilkonia

№ 67 (luty 2007) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Józef Wilkoń to artysta niepospolity. Urodził się 12 lutego 1930 roku w Bogucicach koło Wieliczki. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni prof. Adama Marczyńskiego (dyplom w 1955) oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (dyplom w 1954). Jest także cenionym ilustratorem książek dla dzieci.

Trigon "7 Steps"

№ 67 (luty 2007) Autor: TMB Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2005, CD Trigon

Formacja określa się jako projekt ethno-jazzowy i choć szufladkowanie tego typu eksperymentów muzycznych nie należy do najłatwiejszych, etykietka "ethno-jazz" najpełniej oddaje styl płyty.

Perkałaba "Horrri"

№ 67 (luty 2007) Autor: TOC Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2005, CD Taras Bulba/Perkałaba TBE-024-2

Trudno zakwalifikować Perkałabę do jakiegokolwiek nurtu. Patrząc na, w większości autorski repertuar i instrumentarium - z folkiem ma niewiele wspólnego; cymbały (mało na płycie wyraziste) nie są wystarczającym motywem takiej klasyfikacji. A jednak folk uważa ich za swoich!



Serhij Hera "Osiajni"

№ 67 (luty 2007) Autor: VZK Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD Atlantic Records

Zwrot w muzyce elektronicznej, ale także utrwalenie się w niej pewnego trendu. Na Ukrainie, Białorusi, Rosji, a także powoli w Polsce, nuta folkowa i szeroko rozumiana współczesna - w tym elektroniczna - już od jakiegoś czasu współdziałają na wielu płaszczyznach.

Beltaine "Nie zamilkną duze ani ćmy"

№ 67 (luty 2007) Autor: VZK Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD-R Beltaine

Muzyka grupy umyka jednoznacznym klasyfikacjom. To wypadkowa dawnej zimnej fali, gothicu, psychodelii i neofolku, która nie doczekała się u nas specjalnie rozwiniętej sceny. Najnowszy album, wydany własnym sumptem, jest kompilacją nowych i nieco starszych kawałków nagraną w odmienionym składzie

Tam Tam Project "Tuż obok jest inny świat"

№ 67 (luty 2007) Dział: Płyta dla prenumeratorów To jest pełna wersja artykułu!

Muzyki granej przez Tam Tam Project w żaden sposób nie można określić mianem "sztucznej" albo "wtórnej". Nie można jej też nazwać etniczną. Afrykańskie rytmy, arabska, czy romska melodyka stanowią tutaj raczej tło dla improwizacji. Nie bądźmy też zaskoczeni, gdy usłyszymy motywy z muzyki jazzowej, klasycznej czy współczesnych transowych gatunków. Artyści z Tam Tam Project potrafią znakomicie połączyć te - wydawałoby się - tak odległe od siebie światy w piękną całość.