W dniach 6–7 września odbył się pierwszy Kongres Kultury Województwa Lubelskiego „Kultura i Gospodarka” zorganizowany z inicjatywy Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie, a przy udziale Centrum Spotkania Kultur i szerokim wsparciu Zarządu Województwa Lubelskiego. Pierwszy dzień należał do przedstawicieli świata nauki.
fot. z arch. red.
„Kalejdoskop regionalny” to poświęcony Lubelszczyźnie autorski program red. Czesławy Borowik, który już od czterech lat gości na antenie Radia Lublin. W każdą sobotę po godz. 11.00 możemy usłyszeć nowy reportaż oraz rozmowę o mieszkańcach, historii, tradycji i rozwoju regionu.
fot. z arch. zespołu: Zespół Jarzębina
Black Velvet Band to lubelska formacja folkmetalowa w swej twórczości nawiązująca do mrocznych korzeni słowiańskiej kultury. W czasie Mikołajek Folkowych 2016 Jaromir Szumada, Piotr Miećko, Paweł Chyła, Zdzisław Krzyżanowski i Flavio Rojas zadebiutowali w roli Żywych Książek, z którymi mogli porozmawiać goście festiwalu. O związki z rodzimą tradycją, muzyczne inspiracje i miejsce folkloru we współczesnym świecie pytali artystów wolontariusze Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS, Klaudia Adamczyk i Adam Jaworski.
fot. z arch. zespołu
W ramach Mikołajek Folkowych 2016 jedną z Żywych Książek, z którymi mogli porozmawiać goście festiwalu, była dr hab. Katarzyna Smyk, prof. UMCS – językoznawca, kulturoznawca, folklorystka, autorka monografii Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób (Kraków 2009). Z lubelską badaczką o folklorze, badaniach kultury tradycyjnej, bożonarodzeniowym drzewku i etnodesignie rozmawiała Klaudia Adamczyk, wolontariuszka Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS.
fot. D. Głębowicz
Pochodzę z Gruzji, więc jej kultura jest mi bardzo bliska. Gdy dowiedziałam się, że podczas Mikołajek Folkowych wystąpi Quintet Urmuli z Tbilisi, nie mogłam się doczekać. Podobnie moi liczni znajomi z Polski. Umówiliśmy się na rozmowę, która trwała długo, a wywiad przerodził się w biesiadę w klasycznym gruzińskim stylu.
Dziś na wiele inicjatyw patrzy się przez pryzmat niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Czy coś nim jest, czy ktoś je chroni, czy kultywuje? Od czasu transformacji ustrojowej możemy cieszyć się wolnością wypowiedzi, a przestrzeń kultury poszerza się w niebywałym tempie. Jednocześnie dostrzegamy wartość w tym, że coś niezmiennie istnieje. Wyjątkową okazję do refleksji nad wartością dziedzictwa, kontynuowania tradycji, a jednocześnie wolności twórczej dały ostatnie Mikołajki Folkowe.
Fot. tyt. A. Kusto: Kapela z Innej Struny podczas konkursu Scena Otwarta 2016
W tym roku już po raz szósty zrealizowany został wspólny projekt Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS i Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Mielniku. Konferencja „Gawędy o kulturach” odbyła się 6 sierpnia w Ośrodku Dziejów Ziemi Mielnickiej. W tym roku program wydarzenia był bardziej rozbudowany niż w latach wcześniejszych. Części naukowej towarzyszyła wystawa oraz prezentacja książki wydanej wspólnym staraniem SKNE UMCS i Gminy Mielnik. Tematyka wystąpień dotyczyła zagadnień szeroko pojętej kultury, jednak referenci skupili się szczególnie na wschodniej Polsce.
Fot. tyt.: www.goksir.mielnik.com.pl
Studencka konferencja naukowa już od kilku lat jest integralną częścią Mikołajek Folkowych. W tym roku wydarzenie to po raz pierwszy organizowało Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS. Konferencja odbyła się w piątek 11 grudnia w g. 11.00-14.00 w ACK UMCS „Chatka Żaka”. Tegoroczna edycja ruszyła pod hasłem „Kultura ludowa – jest czy jej nie ma?”. Zawarte w tytule pytanie, miało skłonić referentów i gości do dyskusji nad żywotnością tradycyjnych form kultury.
Na przełomie 2015 i 2016 roku ukaże się nowy album Orkiestry św. Mikołaja „Mody i kody”. Składa się na niego 11 rozbudowanych aranżacyjnie utworów inspirowanych polską muzyką tradycyjną. Opierają się one na pozornie odległych modelach podejścia do tradycji – od często krytykowanej i zdawałoby się przebrzmiałej formuły zespołów pieśni i tańca, które ciągle są obecne i wychowały znawców folkloru stylizowanego, po najnowsze poszukiwania artystyczne zwolenników world music. Dodatkowo nawiązują do współczesnych trendów i stylów muzycznych, takich jak hip-hop, blues czy rock. Celem tych nagrań jest pokazanie równych praw wszystkich artystów do czerpania z muzyki tradycyjnej i udowodnienie, że każda epoka uprawiania folkloryzmu pozostawiła swój specyficzny ślad (kod) w zbiorowej świadomości. O nowych nagraniach z członkami zespołu, Bogdanem Brachą i Marcinem Skrzypkiem, rozmawiał Damian Gocół.
Jednym z gości organizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS Festiwalowej Żywej Biblioteki była Maria Baliszewska – etnomuzykolog, założycielka Radiowego Centrum Kultury Ludowej, inicjatorka serii Muzyka Źródeł, szefowa Festiwalu „Nowa Tradycja”, juror w konkursie Scena Otwarta. W czasie Festiwalu „Mikołajki Folkowe” 2014 o kulturze ludowej, folku, folkloryzmie i spełnionych marzeniach rozmawiała z Eweliną Kurowską.
fot. archiwum M. Baliszewskiej: Maria Baliszewska z Anną Szotkowską na festiwalu w Kazimierzu, 2006
Ogólnopolskie Prezentacje Kultur Mniejszości Narodowych i Etnicznych „Muzyczne Dialogi nad Bugiem” w Mielniku są okazją do refleksji i podsumowań. Przez ostatnie ćwierć wieku festiwal ulegał licznym przeobrażeniom, a w tym roku organizatorzy także wprowadzili do formuły tego wydarzenia pewne zmiany.
W czasie ostatnich Mikołajek Folkowych Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS pokierowało Festiwalową Żywą Biblioteką. Jedną z „żywych książek” był Marek Szurawski – dziennikarz, muzyk, żeglarz, pisarz i szkoleniowiec. Z gościem biblioteki rozmawiała Anna Szczecka.
Fot. G. Michalec