muzeum

Dekolonizacja polskich muzeów Wystawy etnograficzne

170 (1 2024) Autor: Aniela Bocheńska Dział: Z tradycji

Czy skanseny to muzea etnograficzne? A czy muzea etnograficzne to skanseny dawnej, kolonialnej wizji świata – funkcjonującej w społeczeństwie, a więc również w nauce? Co robią te ogromne, imponujące i przepiękne budynki, w których poustawiane są przedmioty codziennego użytku sprzed 100 lat, tuż obok naczyń wciąż używanych w niektórych miejscach w Polsce? Co robią we współczesnym świecie, który, przynajmniej teoretycznie, stara się zerwać z tradycją intelektualną dzielącą świat na centra i peryferie – w którym to podziale Europa i miasto będą zawsze w centrum i zawsze z mocą sprawczą, pozwalającą na postawienie kogoś Innego na półce?

fot. Ł. Brodowicz: Wystawa „Muzeum, a po co?”, Muzeum Azji i Pacyfiku

Zupą pomidorową w Kolberga i Brachę Felieton. Grzegorz Józefczuk

170 (1 2024) Autor: Grzegorz Józefczuk Dział: Felieton To jest pełna wersja artykułu!

Lista wyczynów aktywistek klimatycznych budzi niekłamany podziw, imponuje upór i pomysłowość tych kobiet, a medialny wymiar podejmowanych akcji zapiera dech w piersiach. Jakże nie docenić ambitnej idei atakowania w Luwrze powszechnie rozpoznawalnego obrazu świata, czyli „Mona Lisy” Leonarda da Vinci! Oblewano go zupą, obrzucano ciastkami z kremem. Czy można zapomnieć niedawną akcję, kiedy dwie młode panie zmyliły czujność strażników londyńskiej National Gallery i oblały zupą pomidorową sławne „Słoneczniki” Vincenta van Gogha? Natomiast obraz Claude’a Moneta „Stogi siana” w muzeum w Poczdamie otrzymał cios w postaci purée ziemniaczanego.

Idea żywych lekcji Monika Michaluk

166 (3 2023) Autor: Monika Michaluk, Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Rozmowa

Monika Michaluk jest pomysłodawczynią i autorką konceptów, tekstów i projektów, które w niebanalny sposób ukazują współczesnemu odbiorcy tematy tradycyjnej obrzędowości, zwyczajów i związanych z nimi przedmiotów, roślin, zwierząt. Współpracuje z muzeami, szkołami i instytucjami kultury. We wrześniu tego roku w Muzeum Etnograficznym im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie ma miejsce premiera nowego projektu, zrealizowanego w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. O idei i realizacji z autorką rozmawia Małgorzata Wielgosz.

fot. S. Jankowski

60 lat Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu

160 (3 2022) Autor: Dawid Jędrzejak Dział: Z tradycji

Jedną z najbardziej zauważalnych zmian we współczesnej turystyce jest zwiększone zainteresowanie sektorem poznawczym. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest wrodzona ludzka ciekawość światai. Zainteresowanie to jest związane nie tylko z przyrodą, ale również z widocznymi przejawami działalności człowieka. Jednym z antropogenicznych aspektów turystyki jest kultura ludowa. Dla zwiedzających tradycja uwidacznia się np. w budownictwieii. Jej inne przejawy, np. gwara czy zwyczaje, tworzą unikatowy „klimat” miejscaiii. Skansen staje się instytucją, w której można obcować z historią oraz kulturą ludową, a nie tylko poznawaćiv.

(zdj. Pałac hr. Starzeńskich w Ciechanowcu-Nowodworach. Siedziba Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, Źródło: http://www.muzeumrolnictwa.pl/)

Między fotografią a dokumentem Michał Maśliński

160 (3 2022) Autor: Agata Kusto Dział: Portrety etnografów

Zawiłe relacje pomiędzy wizualnością a naukami z kręgu antropologii czy etnologii nie są czymś nowym i w czasach dostępności technologicznej tylko przybierają na sile. Zależność pomiędzy etnografią a fotografią Anna Niedźwiedź wyraża podkreśleniem wizualności, która, jak przyznaje, świetnie „pasuje” do specyfiki etnograficznej: „Bycie w terenie i doświadczenie etnograficzne jest przede wszystkim, u swych podstaw, doświadczeniem sensorycznym angażującym rozmaite zmysły (w tym także wzrok). Współcześnie rozwijająca się antropologia zmysłów chętnie ukazuje wagę doświadczenia zmysłowego w kontekście rozmaitych badań terenowych, a zarazem w kontekście antropologicznej autorefleksji i specyfiki etnograficznej metody”.

(fot. Fujarka z kory wierzbowej, wyk. St. Wnek, I 9, Łomnica, pow. Nowy Sącz, 1964, M. Maśliński, nr inwentarzowy III 6826 F sm III 7098, ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie)

Gdybym miał gitarę, tobym na niej grał… Muzeum Historii Gitary

150 (5 2020) Autor: Maciej Froński Dział: Folk i okolice To jest pełna wersja artykułu!

Śląski pisarz Janosch uczy nas, że czasami trzeba objechać cały świat, by najlepiej poczuć się we własnym domu. Czasami jeździ się i jeździ, szuka i szuka, by tuż pod własnym nosem, a mianowicie przy ulicy Krzywej 4 w Katowicach, znaleźć tak fantastyczne miejsce jak Muzeum Historii Gitary. Prowadzą je wspólnie panowie Leszek Kwaśniewicz i Tomasz Cierpisz. Mnie podjął ten pierwszy, ale też od niego wszystko się zaczęło.

Fot. M. Froński: Muzeum Historii Gitary

Muzeum między przeszłością a przyszłością Michał Bogacki

145 (6 2019) Autor: Michał Bogacki, Autor: Damian Gocół Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Michał Bogacki jest doktorem historii, pracował m.in. jako adiunkt w Instytucie Historii UAM, nauczyciel historii, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Mielniku. Od 2015 roku jest dyrektorem Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. O działalności tej placówki, fascynacji dawną Słowiańszczyzną, roli folkloru w rekonstrukcji dziejów, muzyce wczesnego średniowiecza i odtwórstwie historycznym rozmawiał z nim Damian Gocół.

fot. FotoStube

Muzeum z miłości Muzeum Romana Kumłyka

144 (5 2019) Autor: Natalia Guzak, Autor: Marianna Kril Dział: Z tradycji To jest pełna wersja artykułu!

Tutaj każdego odwiedzającego witają tak: „Witam w Muzeum Etnografii i Instrumentów Muzycznych imienia Romana Kumłyka”. Od pięciu lat jego gospodarz już nie spotyka gości. Po śmierci Romana Kumłyka muzeum zaczęła zajmować jego młodsza córka, Natalia Guzak. Lekarka z wykształcenia, nigdy szczególnie nie interesowała się muzyką, nie grała, nie słyszała nigdy wycieczki w muzeum. Ale miłość do ojca zwyciężyła wszystko. To przede wszystkim przekazuje gościom instytucji. Poprzez to, że muzeum dalej żyje i jest odwiedzane, Natalia Guzak dziękuje ojcu za miłość i życie. Rozmawiała z nią Mariana Kril.

fot. ze zbiorów N. Guzak: Roman Kumłyk w swoim muzeum

Wystawa "Kolekcjonerka. Teresa Szwedkowicz (1930-2001)" Wystawa czasowa dostępna od 17.09.2024 r. do 25.02.2025 r. w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

To jest pełna wersja artykułu!

Wystawa przybliża problematykę kolekcjonerstwa prywatnego i antropologii rzeczy na przykładzie
twórczości opoczyńskich hafciarek gromadzonej przez Teresę Szwedkowicz. Wśród licznych