Artykuły z działu: Folklor Kresów

Ziemia obiecana Syberia

163 (6 2022) Autor: Agnieszka Jeż Dział: Folklor Kresów

Nakładem Instytutu Oskara Kolberga w Poznaniu została wydana w 2021 roku niezwykle ciekawa publikacja – Polskie tradycje muzyczne na Syberii autorstwa muzykologa i antropologa kultury Łukasza Smolucha. Podjął się on zbadania trzech syberyjskich enklaw, zamieszkałych częściowo przez dawnych emigrantów z terenów Polski. Wbrew temu, co zazwyczaj się o tym sądzi, nie zawsze byli to zesłańcy, wywożeni na wschód jako więźniowie kolejnych rosyjskich i radzieckich reżimów. Syberia bywała niegdyś „ziemią obiecaną” dla tych, którym wcześniejsze warunki życia wydawały się zbyt trudne.

Soplicowo Irena Soplica

163 (6 2022) Autor: Irena Soplica, Autor: Artur Timofiejew, Autor: Czesława Borowik, Autor: Damian Gocół, Autor: Julia Pietras Dział: Folklor Kresów

Irena Soplica opowiada red. Czesławie Borowik o prawdziwym Soplicowie koło Nowogródka na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. O historycznym i literackim kontekście tej opowieści mówi dr hab. Artur Timofiejew, prof. UMCS (Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS).

Pocztówka z ilustracją do Pana Tadeusza, Kraków 1938. Źródło: Polona

Podróż do krainy dzieciństwa Mejszagoła

162 (5 2022) Autor: Zofia Sawaniewska-Mochowa Dział: Folklor Kresów

Dla osoby, w której biografii tkwi doświadczenie opuszczenia ojcowizny, oderwania od korzeni i miejsc ukochanych, wspomnienia są niezaprzeczalnie najważniejszym składnikiem tożsamości. Człowiek bez pamięci przeszłości zatraca poczucie ciągłości i nie wie tak naprawdę, kim jest. Klucz do zrozumienia naszej teraźniejszości tkwi zatem w przeszłości, zdeponowanej w strukturach naszej pamięci i w naszych bliskich.

Smaki i zapachy dzieciństwa Stanisław Jaroszewicz

162 (5 2022) Autor: Stanisław Jaroszewicz, Autor: Czesława Borowik, Autor: Damian Gocół, Autor: Julia Pietras Dział: Folklor Kresów

Stanisław Jaroszewicz urodził się 11 marca 1943 roku w Podlesiejkach na obecnej Białorusi. W latach 1960–1962 pracował jako robotnik-monter zabawek muzycznych w Fabryce Zabawek Dziecięcych w Baranowiczach, był aktorem w Teatrze Ludowym tamże. W 1963 roku wyemigrował do Polski. W 1970 roku ukończył studia na Akademii Medycznej w Krakowie. Pracował w szpitalach m.in. w Pruszkowie, Grodzisku Mazowieckim i Milanówku-Turczynku. Był zaangażowany w działania NSZZ „Solidarność”1. O swoich wspomnieniach z dzieciństwa opowiedział red. Czesławie Borowik (Polskie Radio Lublin).

fot. 1871.by /Wikimedia: Budynki poczty i teatru w Baranowiczach, 1942

Pierwiosnek z Białorusi Baranowicze

161 (4 2022) Autor: Magdalena Rogoża, Autor: Beata Jarosz, Autor: Kinga Piątek, Autor: Czesława Borowik, Autor: Damian Gocół Dział: Folklor Kresów

Przedstawiciele dziecięcego zespołu Pierwiosnek z Baranowicz na Białorusi opowiadają o swoim tournée po USA oraz o kontaktach z amerykańską Polonią. Tekst powstał na podstawie reportażu red. Czesławy Borowik, w którym wzięli udział również: opiekunka grupy – Halina Stawropolcewa i Józef Adamski – prezes Fundacji Pomocy Polskim Szkołom na Wschodzie imienia T. Goniewa.

Historia opowiedziana pieśniami Pieśni ukraińskie

160 (3 2022) Autor: Joanna Marcinkowska Dział: Folklor Kresów

W 2021 roku w grupie artystów z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu rozpoczęliśmy pracę nad projektem badawczym „Interaktywne Zewnętrzne Muzeum Pamięci Regionu Podkarpacia. Zwiedzanie w rozszerzonej rzeczywistości”. Za główny cel obraliśmy zachowanie, a w niektórych przypadkach wręcz zrekonstruowanie części nieistniejącego już dziedzictwa kulturowego Polski na tamtych terenach. Obszarem, w jakim postanowiliśmy dokonywać owej rekonstrukcji, okazała się rozszerzona rzeczywistość.

(fot. Oksana Tymoszenko, J. Marcinkowska)

Kresowe mitologie Ewolucja pojęcia

158-159 (1-2 2022) Autor: Damian Gocół Dział: Folklor Kresów To jest pełna wersja artykułu!

Kresy to w kulturze polskiej pojęcie zmitologizowane, wiązane z dyskursem wspomnieniowym i sentymentalnymi powrotami do kraju dzieciństwa. Jakie są jego korzenie?

 

Wieś kresowa w grafice: miejscowość nieokreślona, karta, ante 1935 Biblioteka Narodowa / Polona

Miejsce w sercu Lwowskie wspomnienia

158-159 (1-2 2022) Autor: Adela Budzińska, Autor: Andrzej Michałowski, Autor: Karolina Dudek, Autor: Czesława Borowik, Autor: Damian Gocół Dział: Folklor Kresów To jest pełna wersja artykułu!

W czasie opłatkowego spotkania lubelskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w roku 2011 red. Czesława Borowik zarejestrowała rozmowy jego uczestników. Andrzej Michałowski wprowadza nas w środowisko lubelskich lwowian. To zapis żywej pamięci o tym mieście – jego mieszkańcach, języku oraz miejskim folklorze. To także powrót do miejsc znanych z dzieciństwa, opowieść o sentymentalnych powrotach i towarzyszących im wzruszeniach.

 

Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej fot. R. Polyanyk (Pixabay)