Co w numerze 108

Alter Etno „Savin Voda”

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Alter Etno to projekt muzyczny inspirowany elementami etniczności i współczesności. Zespołu nie można wpisać w konkretne ramy muzyczne, gdyż jego motto brzmi "zaadoptować obcość - to ona inspiruje". "Savin Voda" to debiutancki album grupy.

Percival Schuttenbach „Svantevit”

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Koncept album, osadzony w realiach czasów przedchrześcijańskich, nawiązuje do słowiańskiej demonologii, wzbogaconej baśniowym klimatem. Muzycznie dominuje tu folk metal inspirowany klasyką lat 80.

Karolina Cicha & Spółka „Wieloma językami”

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Karolina Cicha Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



"Wieloma językami" czerpie ze skal muzyki tradycyjnej, jednak przemawia nowoczesnym językiem muzycznym. Opiera się on na oryginalnym stylu dwóch charyzmatycznych osobowości - Karoliny Cichej i Barta Pałygi. Artyści wykorzystują swoje doświadczenia związane z muzyką etniczną, archaiczną i rockową.

Pieśni pogrzebowe na Lubelszczyźnie

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Z teorii

Pieśni pogrzebowe stanowią w tradycji ludowej integralną część obrzędowego żegnania osoby zmarłej, odchodzącej ze świata żywych. Gatunek ten za Jackiem Kolbuszewskim rozumie się szeroko - są to śpiewy wykonywane nie tylko bezpośrednio podczas pogrzebu w kościele i na cmentarzu, ale także w czasie poprzedzającym sam pochówek i w trakcie spotkań w domu zmarłego (tzw. czuwanie, puste noce), jak również w okolicznościach wspominania nieżyjącej osoby, w czasie spotkań tuż po pogrzebie (tzw. boży obiadek, konsolacja, stypa) lub jakiś czas po nim (np. dziewięć dni później).

Lubelski Kolberg - Janusz Świeży

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Janusz Świeży to zasłużony badacz związany z Lubelszczyzną. Wielobarwna postać etnografa, plastyka, pedagoga i badacza kultury ludowej stała się tematem wystawy "Janusz Świeży (1884-1962) - etnograf z zamiłowania", zorganizowanej przez Oddział Historii Miasta Lublina oraz Dział Etnografii Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Z Małgorzatą Surmacz współtwórczynią wystawy (czynnej na Zamku Lubelskim do końca listopada 2013 r.) rozmawiał Wojciech Bernatowicz.

Wyspy w Warszawie

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

Festiwal Skrzyżowanie Kultur odbył się już po raz dziewiąty. W nieco skróconej formule (5 zamiast 7 dni), został sprofilowany tematycznie - Wyspy Świata - i ich mieszkańcy. Założeniem ideologicznym festiwalu było pokazanie w jednym miejscu różnych mikroświatów kulturowych, ukształtowanych w odrębnych kulturach, jakimi zawsze, ze względu na pewną oczywistą izolację, pozostają społeczności wyspiarskie.

Festiwal Trzech Kultur

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Grzegorz Michalec Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

W Wielkiej Synagodze zasiadają w pierwszym rzędzie: przeor paulinów, ksiądz prawosławny i zakonnik z klasztoru w Jabłecznej. Część publiczności w jarmułkach, część w jesiennych paltocikach "z ulicy". Razem oklaskujemy koncert Anny Marii Jopek z formacją Kroke. Fenomen włodawskiego festiwalu? Klimaty Pogranicza? Tak było rok temu i tak jest tu zawsze. Razem od setek lat...

Jak to puszczyk na Maryśkę żałosnym głosem pohukiwał... Tradycje pogrzebowe Sławatycz na Podlasiu

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Monika Sławińska Dział: Z tradycji To jest pełna wersja artykułu!

Sławatycze i dolina Bugu są obecnie jedną z największych atrakcji turystycznych wschodniej Polski, w sezonie licznie odwiedzane przez turystów z całej Polski, a także z zagranicy. Piękno przyrody nie jest jedynym atutem - przyjezdnych zaskakuje fakt współistnienia dwóch różnych Kościołów i przyjaźń między nimi. Niesamowitą osobliwością architektoniczną są dwie świątynie - katolicka i prawosławna, stojące naprzeciwko siebie po obu stronach ulicy Kodeńskiej. Współczesne zwyczaje pogrzebowe z rodzinnych stron opisuje Monika Sławińska - sławatyczanka, obecnie studiująca w Instytucie Muzyki Wydziału Artystycznego UMCS.

Nie marzę o niczym innym niż to, co właśnie robię!

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Marcin Piosik Dział: Wykonawcy To jest pełna wersja artykułu!

Ibrahim Maalouf jest libańskim trębaczem młodego pokolenia. Obecnie mieszka we Francji. Znany z wielu interpretacji muzyki klasycznej (jest zdobywcą licznych nagród) i tej inspirowanej folklorem. Pochodzi z niezwykłej i muzykującej profesjonalnie rodziny (ojciec - trębacz, matka - pianistka). Artysta komponuje i aranżuje nowe utwory, rozpoznawalny dzięki swym niekonwencjonalnym połączeniom jazzu i muzyki świata oraz unikatowym technikom wydobywania dźwięku. W roku 2011 wydał płytę Diagnostic, a w 2012 zrealizował kolejny udany projekt muzyczny pt. "Wind". O miejscu trąbki w muzyce arabskiej, odnajdywaniu siebie i planach na przyszłość z Ibrahimem Maaloufem rozmawiał Marcin Piosik.

W obronie dużego formatu... [folk a sprawa polska]

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Tomasz Janas Dział: Felieton w Gadkach To jest pełna wersja artykułu!

Zdaje nam się czasami, że format płyty długogrającej jest czymś niemal odwiecznym. Wydaje się tak nawet (a może zwłaszcza) dziś, gdy dominuje kultura singla - "szybkostrzelnego" przeboju, empetrójki, przebojów promowanych na youtube, gdzie niezbędnym warunkiem zaistnienia piosenki jest aspekt wizualny, a więc jeśli nie profesjonalny teledysk, to w najgorszym wypadku składanka zdjęć lub amatorskich ujęć czy ewentualnie animacji. Mimo to klasyczny format dużej płyty wciąż jest dla wielu (dla mnie też) rzeczą elementarną. I oczywiście akurat w tym momencie warto wziąć w nawias uwarunkowania techniczne, pozwalające na to, by najpierw była to płyta analogowa, potem - jako dominująca - kaseta, dalej compact disc - z wciąż pretendującą do miana ważnego nośnika płytą winylową.

4x4x4 czyli cztery stany na czterech kołach we czwórkę Część II

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Paweł Goleman Dział: Podróże To jest pełna wersja artykułu!

Osz to jeden z największych bazarów w Azji Środkowej. Bardzo chaotyczny, ciężko się w nim odnaleźć. Nietrudno zauważyć, że spora część bazaru jest zniszczona, widać ślady ognia. Dwa lata temu Kirgizi pogonili z miasta mieszkających tu od pokoleń Uzbeków. Sytuacja etniczna w całej Azji Środkowej jest napięta. Urazy wywodzi się jeszcze z czasów ZSRR, kiedy to wyznaczono granice republik, nie licząc się ze względami narodowościowymi. Stąd Tadżycy zamieszkujący południowo-wschodnią część Uzbekistanu, Uzbecy mieszkający w części Doliny Fergańskiej, należącej już do Kirgizji. Właśnie Uzbecy zostali ostatnio ponownie wyrzuceni z miasta. Pewnie za dobrze im się wiodło, bo uchodzą za pracowitych i dobrych kupców.

Konwencja UNESCO w praktyce

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Postanowienia Konwencji UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony dziedzictwa niematerialnego zostały ratyfikowane przez Sejm RP jako ustawa w dniu 22 X 2010 roku. Od tego czasu przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego spotykają się z reprezentantami środowisk kultury tradycyjnej, naukowcami oraz instytucjami powołanymi do wspierania dziedzictwa niematerialnego w celu określenia sposobów wdrożenia jej zapisów. Również ze strony środowisk zainteresowanych wdrażaniem zapisów konwencji płyną sygnały o potrzebie rozmów, warsztatów i praktyk jakie należałoby podjąć w tym zakresie.

Śpiew tradycyjny w Centrum

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Monika Sławińska Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

"Jesteśmy w Centrum" to hasło działań artystycznych promujących otwarcie nowej siedziby Centrum Kultury w Lublinie. Cieszy fakt skumulowania w jednym miejscu tak istotnych instytucji kultury promujących działania z zakresu teatru, filmu, muzyki, tańca, a także Miejskiej Biblioteki Publicznej. Ponadto fakt wspólnego startu czyni te instytucje bardziej rozpoznawalnymi i popularnymi wśród odwiedzających.

Sztuka na talerzu

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Marta Iwańczuk Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Do Lublina, na piątą Edycję Europejskiego Festiwalu Smaku, przywiodły mnie zapachy jedzenia z różnych stron świata. Nic dziwnego. Przecież jest to największa plenerowa impreza kulinarna w Polsce. Wielkie święto smakoszy, jak co roku, odbyło się w drugi weekend września. Na początek spróbowałam świeżego chleba na zakwasie kupionego na stoisku przy Bramie Krakowskiej. Dalej było już tylko smaczniej. Włoskie sery, greckie oliwki, węgierskie wędliny, litewskie kybyny, belgijskie piwo, bułgarskie pikle… Owych smakowitości mogłam skosztować na Jarmarku św. Jacka, którego kramy rozstawione były wokół Trybunału Koronnego. Wymienić wszystkich przysmaki jest bardzo trudno, ponieważ podczas czterodniowego Festiwalu Smaku na Rynku zaprezentowało się ponad stu wystawców z Polski i Europy!

„O różnych narodach i tych, ktorzy zwykli zjadać swoich rodziców” Przewodnik turystyczny po przeszłości

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Ewelina Grygier Dział: EtnoLektura To jest pełna wersja artykułu!

Na kanwie dawnych wypraw w nieznane powstało wiele diariuszy, świadectw i innych deskrypcji (odrębnym gatunkiem literackim stały się na przykład listy z podróży), w których znalazły się charakterystyki nowo poznanych krain i ich mieszkańców, a także opisy samego aktu podróżowania. Takim przewodnikiem po nieznanym, turystycznym przewodnikiem "po przeszłości", jest "Opis podróży" do Mongołów, napisany przez Wilhelma z Rubruk.

Powroty...

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Wojciech Ossowski Dział: Recenzja To jest pełna wersja artykułu!

Odezwał się po latach Grzegorz Lesiak, gitarzysta i kompozytor, który gdzieś około 2000 roku intensywnie mieszał na scenie folkowej w Lublinie i w Polsce. Z Do Świtu Grali grasował na terenie folkowo-jazzowo-absurdalnych eksperymentów z brzmieniem i ciszą, potem dłuższy rozdział w Orkiestrze Świętego Mikołaja (czy to nie za jego sprawą "Mikołaje" mieli wówczas mocno "dziwniejące" aranże?), wreszcie powstała Ania z Zielonego Wzgórza. Zespół prowadzony ramię w ramię z nieodżałowaną Anią Kiełbusiewicz, łączył żywioły - melancholię śląskich pieśni z energią folk-jazzowej improwizacji. Po pierwszej płycie nabierali rozpędu, kiedy stało się to co najgorsze. Wypadek po powrocie z trasy, śmierć Ani, częściowa utrata słuchu przez Grzegorza... Trop się urwał.
Aż do końcówki poprzedniego roku, kiedy Lesiak obudził się z długiego, ponad dziesięcioletniego snu i stworzył Tatvamasi.

„Straszna zbrodnia rodzonej matki. Polskie pieśni nowiniarskie na przełomie XIX i XX wieku” Piotr Grochowski

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Piotr Grochowski Dział: Nowości książkowe To jest pełna wersja artykułu!



Straszna zbrodnia rodzonej matki" to książka poświęcona pieśniom nowiniarskim, publikowanym w postaci druków ulotnych, opowiadającym o niezwykłych, często sensacyjnych zdarzeniach - wojnach i bitwach, klęskach żywiołowych i katastrofach, morderstwach i samobójstwach.

„W cieniu przodków. Obrzêdy spo³eczności Indonezji i Birmy” red. Adrian Mianecki

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Nowości książkowe To jest pełna wersja artykułu!



Problematyką, wokół której skupione są prezentowane w książce artykuły, jest obrzędowość społeczności zamieszkujących wyspy Indonezji i Birmę. Teksty powstały na podstawie doświadczeń osobistych autorów, jako wynik przeprowadzonych badań terenowych. Wszystkie mają charakter przede wszystkim etnograficzny - są możliwie szczegółowym i bliskim przedmiotowi zainteresowania opisem wybranych aspektów tytułowego zagadnienia.

„Ordynaci i Trędowaci” Adam Czech

108 (paŸdziernik 2013) Autor: Adam Czech Dział: Nowości książkowe To jest pełna wersja artykułu!



Pasjonująca opowieść o instrumentach muzycznych i ich społecznych rolach. Czy Johann Strauss lał do skrzypiec piwo? Co mają wspólnego fortepian i maszyna do szycia? Czy banjo jest symbolem tożsamości czarnych niewolników, czy może białych rasistów? Który instrument to wstyd, ciąża i świnia?

Warsztaty budowy piszczałki bezotworowej w Zakopanem

108 (paŸdziernik 2013) Dział: Reklama w Gadkach To jest pełna wersja artykułu!

W dniach 28-29 listopada 2013 w ramach programu Instytutu Muzyki i Tańca "Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych" odbędą się w Zakopanem warsztaty budowy piszczałki bezotworowej. Celem programu, opracowanego przez Instytutu Muzyki i Tańca i organizowanego przez Biuro Promocji Zakopanego, jest wsparcie nauczania i przekazywania młodemu pokoleniu praktycznych umiejętności budowy polskich instrumentów ludowych, a także poznawania dziejów tej sztuki metodą bezpośredniego przekazu mistrz - uczeń.