Artykuły z działu: Z tradycji

Gdy przeszłość spotyka teraźniejszość Linos Tzelos

Ponad dwa i pół tysiąca lat temu Aleksander Wielki ruszył na podbój Indii. Udało mu się na jakiś czas podporządkować zaledwie niewielką część tego kraju. Pamiątką po tym jest niezwykła kultura państwa zwanego Gandharą, gdzie wykutego w kamieniu indyjskiego Buddę można spotkać w towarzystwie greckiego Heraklesa. Macedoński król został zmuszony do rezygnacji z podboju reszty kraju. W naszych czasach marsz dalej na wschód kontynuował inny Macedończyk. Z tą różnicą, że zamiast stalowej broni udał się tam z muzyką.

fot. z arch. aut.

Ukraińskie tradycje świętojańskie Iwana Kupała

W większości krajów europejskich istnieją zakorzenione w przedchrześcijańskich tradycjach obrzędy związane z przesileniem letnim. W tym dniu ludzie odprawiali rytuały dla zdobycia zdrowia, szczęścia i dobrych zbiorów. Obrzędy takie w poszczególnych krajach mają różne nazwy, sposoby obchodzenia, ale zawsze pełnią funkcję związaną z oczyszczeniem duszy i ciała człowieka.

fot. Obchody święta Iwana Kupała w Chmielniku nad Bohem (Ukraina). Źródło: Miasto Chmielnik

Graby – mitologiczne stwory czy ludzie z krwi i kości? Łużyckie legendy

Wiara w legendarnego stwora o nazwie „grab” nie istnieje wśród innych ludów słowiańskich niż Serbołużyczanie. Co dziwne, ta istota nie jest również znana ani na Dolnych Łużycach, ani w południowo-zachodniej części Górnych Łużyc, lecz jedynie w miejscowościach położonych na tzw. Muskauer Heide (niem. Muskau to polski Mużaków), czyli na wschodzie Środkowych Łużyc.

Fot. tyt.z arch. aut.: Uroczyste ukonstytuowanie się Serbskiego Sejmu

Teatr Dalekiego Wschodu Chiny i Japonia

Szekspir miał kiedyś powiedzieć, że cały świat jest teatrem. Nie da się ukryć, że jest to jeden z ważniejszych elementów kultury widowiskowej, cieszący się dużą popularnością wśród ludzi z różnych środowisk. Ale czy naprawdę znamy teatr? Ten europejski – być może, jednak nadal niewielu słyszało o teatrze chińskim czy japońskim, mimo ich bogatej historii i struktury.

fot. lensonjapan / Flickr: Występ teatru kabuki w Nagahamie, postać wojownika Kumagai Jiro Naozane ze sztuki „Ichi-no-Tani Futaba Gunki”

O odchodzącym świecie Helmut Kurjo

Wybieram się do Helmuta Kurjo, człowieka legendy w swojej okolicy, wczesnym, sobotnim rankiem. Jesteśmy umówieni na rozmowę oraz zwiedzanie jego prywatnego muzeum, zawierającego unikalne zbiory serbołużyckich strojów narodowych, malowanych jajek, krosien i kołowrotków do przędzenia lnu, narzędzi oraz innych przedmiotów codziennego użytku. Niektóre z nich mają ponad 120 lat. Wita mnie uśmiechnięty 87-latek, który porusza się o kuli, ale jest wciąż bardzo sprawny fizycznie i umysłowo.

Już wiem, jak to zrobić! Stanisław Wyżykowski

Stanisław Wyżykowski urodził się 3 maja 1927 roku w Haczowie. Jest artystą, który wskrzesił budowanie liry korbowej na Podkarpaciu. Ma na swym koncie wiele instrumentów strunowych, w tym organistrum i lirę basową. Otwarty i życzliwy, o swoich pasjach związanych z muzykowaniem i budowaniem instrumentów opowiedział Magdalenie Mazur.

60 lat Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu

Jedną z najbardziej zauważalnych zmian we współczesnej turystyce jest zwiększone zainteresowanie sektorem poznawczym. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest wrodzona ludzka ciekawość świataⁱ. Zainteresowanie to jest związane nie tylko z przyrodą, ale również z widocznymi przejawami działalności człowieka. Jednym z antropogenicznych aspektów turystyki jest kultura ludowa. Dla zwiedzających tradycja uwidacznia się np. w budownictwieⁱⁱ. Jej inne przejawy, np. gwara czy zwyczaje, tworzą unikatowy „klimat” miejscaⁱⁱⁱ. Skansen staje się instytucją, w której można obcować z historią oraz kulturą ludową, a nie tylko poznawać^iv.

(zdj. Pałac hr. Starzeńskich w Ciechanowcu-Nowodworach. Siedziba Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, Źródło: http://www.muzeumrolnictwa.pl/)

Historyczne śluby w parafii Slepo Zwyczaje ślubne

Dom Serbołużycki w Chociebużu (niem. Wendisches Haus, Cottbus; dolnołuż. Serbski dom) gościł w latach 2020–2021 niecodzienną wystawę dotyczącą ślubów w parafii Slepo (niem. Schleife). Prezentowane fotografie zostały wykonane od roku 1902 aż do 1954, kiedy to odbył się ostatni tradycyjny ślub w tym regionie.

fot. J. Michniuk: Wolfgang Kotissek i jego uczennica Greta na otwarciu wystawy

Ubiory dzieci w Slepo/Slěpe Strój dziecięcy

Slepo/Slěpe (niem. Schleife) to niewielka miejscowość w Saksonii będąca siedzibą wspólnoty administracyjnej, do której należy w sumie siedem wiosek. Co ciekawe, obszar ten posiada nie tylko własny dialekt, uważany za narzecze pośrednie między językami górno- i dolnołużyckim, ale też własną kulturę, tradycję i strój narodowy. Ten region to również jedyny obszar zamieszkały przez Serbołużyczan, który wykształcił odrębny strój ludowy dla dzieci. Na pozostałych terenach po osiągnięciu pewnego wieku ubierano je zazwyczaj w takie same stroje jak dorosłych

Czepiec dla małego chłopca, region Slepo fot. J. Michniuk