Co w numerze 63-64

Od redakcji

№ 63-64 (sierpień 2006) Dział: Wstępniak To jest pełna wersja artykułu!

"Jest w tej muzyce coś, co przykuwa uwagę i magiczną siłą wiąże zmysły, powodując mrowienie", tak pisaliśmy o jednej z płyt Hedningarny. Ta szwedzka,szeroko znana, grupa dowiodła,że czasy prehistorycze i wyobrażenie ich kultury, mogą stać sięniezwykłą muzyczną podnietą. Tą samą drogą poszły między innymi litewska Kulgrinda,czy łotewska Auli, zaś w Polsce , gdzie nurt ten dopiero się rozwija , takie kapele,jak Nów, Slavland, czy święcący ostatnio triumfy Żywiołak, formacja, która na swojejstronie internetowej pisze, iż muzycy: "Zainteresowani folklorem, archeologią orazzachęceni coraz łaskawszym medialnym spojrzeniem na kulturę ludową postanawiają jeszczeraz przywołać do życia stwory rodzimych legend i baśni , nieodłączne elementy naszej słowiańskiej mitologii.

Jak pogodzić folk z metalem?

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Wojciech Ossowski Dział: Sonda To jest pełna wersja artykułu!

Folk i metal to wbrew pozorom pokrewne sobie gatunki muzyczne,oba szczere i płynące z tego, co w duszy gra. Jest coś wspólnego w solówce wiejskiegoskrzypka i gitarzysty metalowego - to coś jest energią i potrzebą płynącą z serducha(zwłaszcza huculska, skandynawska i bułgarska nuta jest doskonała do łączenia z metalem).Przekaz ten sam, choć może instrument ciut inny. Do tego folk i metal znakomicie sięuzupełniają, toteż ich połączenia stanowią pewną konsekwencję rozwoju europejskieji światowej muzyki. Fuzja folku i metalu wydaje mi się tak oczywista i tak naturalna - ale,jak najbardziej, warto pytać "jak?". Czy ma być więcej folku (Żywiołak), czy więcejmetalu (Nów), czy jeszcze coś obok tego (Percival Schuttenbach)?

Sztuka ludowa-kultura chłopska (2)

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Aleksander Jackowski Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Kiedy mówimy o kulturze ludowej, zwracamy uwagę na to,co ją łączy, a więc na jej wyraz, postrzegany niemal na zasadzie stereotypu.Jednakże ten całościowy, charakterystyczny wyraz nie zmienia faktu, że poszczególnejego elementy mogą być zapożyczone. Znamy wygląd stroju krakowskiego, łowickiego,kurpiowskiego, żywieckiego, ale w każdym z nich można odnaleźć elementy różnegopochodzenia: miejskiego, przemysłowego, a nawet świadczące o tym, że pochodzą z Czech,Słowacji, Niemiec. Nie ma to jednak znaczenia, ponieważ o wyrazie decyduje to, jakposzczególne elementy są ze sobą zestawione, a więc całość. Ta, która zostaje utrwalonaw pamięci, która funkcjonuje w kulturze regionu.

Poganin przy wigilijnym stole

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Joanna Dubrawska Dział: Tradycja To jest pełna wersja artykułu!

Pogaństwo wydaje się nam już tylko odległą historią,niemal baśnią, a jednak wiele jego elementów odnajdujemy we współczesnym świecie,w sposobie świętowania, obyczajach. Większość badaczy pogaństwa Słowian zwracauwagę na to, że istnieje mało źródeł wiedzy na ten temat. Znacznie mniejwiadomo o naszych pogańskich przodkach, niż na przykład o Germanach czy Celtach.

Miejsca pogańskiego kultu Słowian

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Jakub Mikołajczyk Dział: Tradycja To jest pełna wersja artykułu!

Na słowiański kult religijny składają się wierzenia,w części zmitologizowane, symbole i obrzędy, tworzące całość, z której poznajemy - z racjiniedostatku informacji, tylko fragmenty. Wiedzę częściowo oprzeć można na przekazachśredniowiecznych kronikarzy. O pogaństwie Słowian zachodnich czytamy w kronice biskupamerseburskiego Thietmara (z początku XI wieku), kronice Adama z Bremy (z drugiej połowy XII wieku),w Żywotach św. Ottona z Bambergu pióra Ebbona i Herborda (z połowy XII wieku),w kronice Słowian Helmolda (z drugiej połowy XII wieku) i kronice Danii Saksona Gramatyka (z przełomu XII i XIII wieku).

Między Świętowidem a strzygą...

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Jagna Grabacz Dział: Recenzje To jest pełna wersja artykułu!


Uwadze Czytelników polecamy szereg pozycji poświęconych wierzeniom, obyczajowościPrasłowian oraz odkryciom archeologicznym, dzięki którym o nich wiadomo. Ponadtowydawnictwa z dziedziny, bliższej nam czasowo, słowiańskiej demonologii ludowej -wodnej, błotnej, powietrznej, leśnej, polnej... Może uda się odnaleźć podobieństwa?Odkryć genezę ludowych wyobrażeń demonologicznych?

Przodkowie dawni i potężni

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ewa Wawoczny Dział: Folk i okolice To jest pełna wersja artykułu!

Odtwórców realiów doby średniowiecza przybywa z roku na rok. Ruch rycerski pojawił się w latach 70.,kiedy to w Golubiu-Dobrzyniu Zygmunt Kwiatkowski zorganizował pierwszy współczesny turniej rycerski.Nie wiedział wówczas, że po dwudziestu latach bractwa rycerskie zaczną wyrastać w Polsce jakgrzyby po deszczu. Nie wiedział też, że po roku 2000 nawet w najmniejszej mieścinie będą sięodbywać turnieje, walki wojów i pokazy rzemiosła tradycyjnego. Takie były początki.Dziś bractw rycerskich można naliczyć - jak podaje Serwis Ruchu Rekonstrukcyjnego i OdtwórczegoRoberta Bagrita - ponad 450, a ich liczba wciąż wzrasta. Są to grupy zrzeszające od kilkudo kilkuset osób w różnym wieku.

Zdobądźmy Wikipedię

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Rafał "Taclem" Chojnacki Dział: Felietony To jest pełna wersja artykułu!

Pisząc do poprzedniego numeru felieton o tym, jak wygląda folkw polskiej Sieci, niejednokrotnie zmuszony byłem zagadywać administratorów, szperaćpo stronach, a raz nawet zadzwonić do osoby, która długo nie odpowiadała na e-mail.Mam wrażenie, że w pewien sposób charakteryzuje to owe nowe medium w Polsce. Nibywszystko jest, ale kiedy już trzeba dowiedzieć się czegoś konkretnego, to kończysię zwykle łapaniem za słuchawkę (tak zresztą jest również ze mną, gdy zbliżająsię terminy - pojawiają się telefony z redakcji).

Piosenki bywają (nie)zwykłe czyli jak się późną wiosną folk w Poznaniu objawiał

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Tomasz Janas Dział: Felietony To jest pełna wersja artykułu!

W ramach cyklu imprez "Dobre, bo czeskie" wystąpiła w maju,w poznańskim "Zamku", Radůza - czeska pieśniarka znana zapewne sympatykom muzykifolkowej. W sali o nazwie Kameralna dała stosownie kameralny (wszak solowy)koncert dla nie kameralnej (jak na to miejsce i to miasto) publiczności.I pewien jestem, że gdyby miała zaśpiewać jeszcze za tydzień i za dwa, topotrzebna byłaby większa sala. Bo wielu było słuchaczy, którzy przyszli zciekawości, namówieni przez kogoś, nie znający wykonawczyni, nie do końca pewnitego, co usłyszą.

Cielaki z kapustą

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W Czeremsze na Podlasiu zawsze jest sielsko anielsko. Wie to każdy,kto choć raz zawitał na Spotkania Folkowe "Z wiejskiego podwórza",i kto w ogóle trafił w tamte strony - pełne urokliwych wiosek, lasówi życzliwych ludzi. Tegoroczny festiwal oferował wprawdzie nieco mniejatrakcji niż zeszłoroczny - dziesiąty - ale na nudę z pewnością nikt nie narzekał.

Supraskie Uroczysko 2006

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W pierwszy weekend czerwca w Supraślu na Podlasiu rozpoczęłysię tygodniowe XI Spotkania z Naturą i Sztuką "Uroczysko" 2006. Impreza trwałaaż do 11 czerwca, ja zaś byłam na jej pierwszej części.

W sobotę od przedpołudnia odbywały się warsztaty Kwartetu Jorgi.Pierwsze spotkanie prowadził Maciej Rychły. Było o fletach, fujarkach, piosenkach,były opowieści, które sięgają wieków pradawnych, a finał swój mają zawsze w bliskimnam czasie. Nauczył też, jak się robi fletnię i oto każdy z uczestników zrobił sobiesamodzielnie instrument!

W rytmie zorby

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Rafał "Taclem" Chojnacki Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W maju poślubne wojaże zawiodły nas na pięknąi dumną Kretę. To jedno z miejsc, gdzie zawsze jest za mało czasu,by zobaczyć wszystko. Ruiny pałacu króla Minosa w Knossos, piękne Santorini,czy zatrzymany w czasie monaster w Arkadii. Wieczory spędzane nazwiedzaniu pobliskiego Iraklionu lub w jednej z setek tawern zawszeodbywały się przy dźwiękach muzyki. Tej greckiej, a właściwie częstokreteńskiej, bo wyspa ceni swoją odrębność. Zwykle były to bardzo komercyjnepróbki, łączące rodzimy folk z popem, ale zdarzały się też prawdziwe perełki.

Kwartet w Kielcach

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Jakub Winerowicz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Pierwsza edycja Święta Kielc w nowej formule,zapowiadała się z folkowego (choć nie tylko) punktu widzenia bardzo interesująco.W sobotę, 24 czerwca, w Kieleckim Centrum Kultury wystąpił Milo Kurtis & Drum Freaks,zaś w Parku Miejskim koncertowały Trebunie-Tutki. Niedzielę natomiast uświetniłyswoimi występami między innymi Carrantuohill, Sierra Manta i Kwartet Jorgi.

Lecharus w Łodzi

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Piotr Wdowiak Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Jakiś czas temu wybrałem się do Akademickiego Ośrodka Inicjatyw Artystycznychw Łodzi ciekaw zespołu, który od lat nie zaprzestaje twórczych poszukiwańna wschodzie Słowiańszczyzny. W sali byłego Teatru "77" - a tam właśnie,19 kwietnia, wystąpiła grupa Lecharus - unosił się duch bohaterów klasykówdramaturgii europejskiej, w pierwszej kolejności nieodżałowanego WieniczkiJerofiejewa oraz Gombrowicza, Mrożka, Głowackiego.

Cyrk i woły w muzeum

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Maj pogodą nie rozpieszczał, początek czerwcateż nie był lepszy, a jednak dało się tu i ówdzie zagrzać niczymw największy skwar. Taka gorąca atmosfera panowała między innymina koncercie białoruskiej W-Z Orkiestry i ukraińskiej Perkałabyw Muzeum Etnograficznym w Warszawie, 2 czerwca. Już sam zestaw -balladowej W-Z Orkiestry i punkowej Perkałaby - brzmiał obiecująco.W-Z Orkiestra repertuar ma różnorodny, w Polsce jest znana i lubianajuż od paru lat, zaś Perkałaba podbiła serca polskiej publicznościna ubiegłorocznych "Mikołajkach Folkowych" w Lublinie.

Małopolski smak

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Niegdyś krakowscy piekarze wypiekali zemły (tradycyjne bułki),solodrągi (podłużne bułki posypane solą), placki mosiężne (smarowane serem zaprawianymjajkami i szafranem), placki szewskie (nieduże, owalne, z maki żytniej, polewaneroztopionym masłem i posypywane mąką), bajgle (obwarzanki) i świderki. Gospodyniewyrabiały z ciasta chlebowego korale do przyozdabiania sukni i przepasek do włosów.Piekarstwo było uprawiane jako zawód już w XIII wieku. Można to stwierdzićna podstawie wydanego przez księcia Bolesława Wstydliwego zobowiązaniazbudowania na Rynku Głównym w Krakowie straganów do sprzedaży pieczywa.

Z Finlandii-Kimmo Pohjonen

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Martyna Markowska Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Niezwykłe musi być wydarzenie muzyczne, aby warto było o nim pisać.Żeby pisać o koncercie mającym miejsce niemal dwa tysiące kilometrówod Warszawy, musi być on naprawdę szczególny. 29 kwietnia na festiwalu"April Jazz" w Espoo niedaleko Helsinek udało mi się zobaczyći usłyszeć akordeonistę-wizjonera Kimmo Pohjonena.

Julia Doszna Immigrant

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Julia Doszna Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!




Płyta zawiera pieśni śpiewane przed I wojną światową, w czasie wielkiej emigracjiz Łemkowszczyzny - prawie całkowicie zapomniane po obu stronach Atlantyku. Większośćz nich jest śpiewana po łemkowsku, w rodzimym języku Dosznej (dwa utwory po ukraińsku,a jeden w rusińskiej gwarze z regionu Szarisz).

Miejsca sprzedaży

Numer ukazał się dzięki:

Bente Kahan Sing with us in Yiddish

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Bente Kahan Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!




Tym razem obok Bente Kahan - norwesko-żydowskiej aktorki i pieśniarki - jakowspółwykonawcy występują dzieci, uczniowie wrocławskiej szkoły Lauder Etz Chaim oraz muzycy grupyChudoba. Na krążku można usłyszeć pieśni ze skarbnicy Żydów Aszkenazyjskich.

Miejsca sprzedaży

Numer ukazał się dzięki:

Svarrogh

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD Heavy Horses Records HR 010


Svarrogh (nazwa projektu pochodzi od słowiańskiego boga Słońca) to jeden z najciekawszychprzedstawicieli Bułgarii. Krążki formacji są z jednej strony metalem w najczystszym wydaniu -z jego mocą, ścianą dźwięku, mroczną, wręcz funeralną poetyką, a z drugiej - współczesnymoddaniem pięknego i pociągającego tajemniczością folkloru rodopskiego.

Nów

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2004, CD East Side ES-015


Debiutancki (a ściślej: pierwszy oficjalny) album metalowej formacji z Torunia.Nagrania w warstwie tekstowej wyraźnie bazują na tradycji starosłowiańskiej - mitologii,wierzeniach. Ale "Nowia" to zdecydowanie nieszablonowy sposób podejścia do tematykipogańskiej Słowiańszczyzny. Płyta jest zgrabną wypadkową klasycznego heavy metaluz brzmieniem klawiszowym i elementami folkowymi. Wszystkie teksty są śpiewanepo polsku. Słucha się tego z przyjemnością.

Adultery

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD East Side ES-030

Tak zwane dwa walnięcia w gary, dwa zaśpiewane słowa i od razu wiadomo,że to Adultery z Brna. Najnowsza płyta blackfolkmetalowców spod znakuAdultery ukazała się w Polsce. Sympatyczni Czesi od początku atakują bezkompromisowozacnym połączeniem black metalu i folku z gatunku słowiańsko-fantastyczno-rycerskiego(z silnym zaakcentowaniem fantastyki).



Kūlgrinda

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2005, CD Kūlgrinda

Kulgrinda to litewska formacja związana z Romuvą - tamtejszym pogańskim związkiemwyznaniowym. Zespół jest już doskonale znany fanom pogańskiego folku. Ta grupa w klimatachtradycyjnych jest klasą samą dla siebie. Najnowszy album Litwinów to kolejny kawał dobrejroboty w wyszukiwaniu pradawnych brzmień, które wydawały się w zasadzie nie do odzyskania.Krążek "Prusu giesmes" zawiera, jak już sam tytuł wskazuje, pieśni tradycyjne z Prus Wschodnich.




Slavland

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD East Side ES-031

Najnowszy Slavland przynosi znacznie więcej folku, niż na dotychczasowych swoich krążkach. Posępne, mroczne intro przechodzipłynnie w przedbitewny i bitewny zgiełk podbarwiony folkiem rycerskim stylizowanym na klimaty słowiańskie,a w brzmieniu bliskim muzyce dawnej.




Auli

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2005, CD Lauska 04

Auli to młoda, łotewska grupa folkowa, która na warsztat wzięłapogańskie klimaty bałtyckie oparte na dudach i bębnie (z domieszką wokaliz i drumli).Od samego początku dźwięki generowane przez Auli dalekie są od jednostajności.Formacja potrafi wspaniale łączyć ze sobą nutę pogańską i muzykę dawną. Są to raczejdawne tańce albo instrumentalne, albo okraszone szeptami i pokrzykiwaniami.Choć oczywiście nie tylko.




Ethno Trio Troitsa

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2001, CD Pan Records 196

Główną siłą tej białoruskiej formacji jest Iwan Kirczuk.Brzmienie jego głosu to najważniejsza część płyty, muzyka jest raczej tłem.A ta bazuje na wszelkich tradycyjnych klimatach, nie tylko z Europy - przetykająsię tu klimaty słowiańskie, celtyckie, nordyckie, jak i dalsze echa orientalneutrzymane w klimacie improwizowanego etno jazzu oraz akustyczny blues podbarwiony białoruską rzewnością.




Korpiklaani

№ 63-64 (sierpień 2006) Autor: Ziutek Vlepkarz Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2006, CD Napalm Records NPR 186

Najnowszy krążek fińskiego Korpiklaani to jeden z najlepszych w historii folk-metalu.Dziesięć energetycznych nagrań, pełnych dawnych mocy połączonych ze współczesnymi riffami.Doskonałe wyważenie między skandynawską rdzennością, a zdrową dawką metalu. Oprócz gitari perkusji są dudy, drumle, akordeon - cała gama ludowego instrumentarium.




Carrantuohill Inis

№ 63-64 (sierpień 2006) Dział: Kaseta dla prenumeratorów To jest pełna wersja artykułu!

Carrantuohill istnieje od 1987 roku. Wykonuje tradycyjną muzykę celtycką rodem z Irlandii i Szkocji orazwłasne aranżacje oparte na celtyckich korzeniach. Wykorzystuje stylowe instrumentarium (skrzypce, uilleannpipes, bouzuki, cittern, bodhran, flety, tin whistles, akordeon, mandolinę, gitarę akustyczną) poszerzającbrzmienie o gitarę basową oraz instrumenty perkusyjne i klawiszowe.