Pardes Festival | Spotkania z Kulturą Żydowską |8-12 września 2021|
Kazimierz Dolny / Janowiec
| Bogactwo kultur | Pamięć nieistniejącego świata | Wszechobecna natura |
Kolejna wrześniowa edycja Pardes Festival to cykl interdyscyplinarnych spotkań upamiętniających dzieje i kulturę Żydów polskich i tragiczne wydarzenia II wojny światowej, które przyniosły Zagładę żydowskiego świata sprzed 1939 r.
Jednocześnie spotkania festiwalowe zaplanowane w wielu urokliwych lokalizacjach Kazimierza nad Wisłą i Janowca czynią z gości festiwalowych, nawiązując do Leśmiana, „bywalców zieleni”. Wisła i natura otulająca oba miasteczka były także ważnym aspektem krajobrazu kulturowego żydowskiego życia w przedwojennym Kazimierzu nad Wisłą i Janowcu.
Zagadnienie ekologii i środowiska naturalnego to tematy coraz częściej pojawiające się w żydowskiej teologii i filozofii. Judaistyczna wizja ochrony środowiska wiązana jest często z konceptem Tikkun Olam, co oznacza naprawę świata lub „odrestaurowanie” świata i zobowiązuje nas do nieustannej działalności na rzecz natury. I w tym duchu organizatorzy festiwalu proponują „bywalcom zieleni” cykl spotkań objętych wspólnym tytułem „Pardes znaczy Ogród”.
Rozpoczną ten cykl trzy wydarzenia w Kazimierzu nad Wisłą: 9 września, godz. 13:00, spotkanie z Piotrem Łopuszańskim, autorem biografii Bolesława Leśmiana. Nasyceni pięknem poezji wybitnego poety wyruszymy na spacer przez kazimierskie sady i wąwozy do mitycznego malinowego chruśniaka. Spacer poprowadzi znakomity regionalista dr Andrzej Pawłowski (9 września, godz. 15.30).
Kolejne ze spotkań w cyklu „Pardes znaczy ogród” to refleksje Piotra Kowalika z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN na temat święta Tu-bi Szwat, czyli Nowego Roku Drzew (10 września, godz.11:00). Spotykamy się w gęstwinie drzew na tarasie Willi Ima (ul. Czerniawy 33).
I wreszcie rejs statkiem po Wiśle w towarzystwie regionalisty dr. Andrzeja Pawłowskiego (10 września, godz. 16:00). „Z licznych punktów widokowych: ze Skarpy Dobrskiej, wzgórza zamkowego w Janowcu czy Góry Trzech Krzyży w Kazimierzu niezwykłe wrażenie wywołuje panorama jednej z ostatnich w Europie rzek, która mimo ingerencji człowieka zachowuje dziki charakter (z tekstu dr. Andrzeja Pawłowskiego).
Na janowieckim brzegu Wisły, w sobotę 11 września, organizatorzy zapraszają na bogaty w treści (i lokalne smakołyki) piknik na terenie skansenu przyzamkowego - „Pardes znaczy Ogród / Mleko, miód i wino” (11 września, od godz.12:00). W bogatym programie janowieckiego pikniku m.in. warsztat wycinanki żydowskiej z Joanną Matyjasek, warsztat garncarski z Piotrem Skibą wraz z prezentacją glinianych naczyń szabasowych, opowieść Tomasza Solisa o jabłkach, sadach i produkcji cydru, prezentacja rodzinnej winnicy „Sienkiewicz”.
Na finał pikniku plenerowy koncert Kapeli Niwińskich ze specjalnym udziałem Justyny Piernik, śpiewaczki, polonistki, animatorki kultury, dziennikarki Programu 2 Polskiego Radia, znanej choćby z występów na lubelskim festiwalu „Najstarsze pieśni Europy”. Muzycy przywołają utracony świat polskiego miasteczka – żydowskiego sztetla, w którym język jidysz przeplatał się z polskim. Ale to nie koniec muzycznych przyjemności soboty festiwalowej! O godz. 20:00 spotykamy się na pograjce w uroczej janowieckiej knajpce „U Marceli”, a przygrywać będzie oczywiście Kapela Niwińskich.
Społeczności chrześcijańska i żydowska sąsiadowały w obu nadwiślańskich miasteczkach przez wieki; dzieliły codzienne radości i troski, obie żyły w świecie licznych powiązań sąsiedzkich, w kosmosie wierzeń i emocji, których bogactwa nigdy już nie odtworzymy.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski są patronami honorowymi Pardes Festival.
Zachęcamy do śledzenia facebooka festiwalowego https://www.facebook.com/PardesFestival/
Tekst: dr Aleksandra Markiewicz, dyrektor programowy Pardes Festival
