Miastowa Sobótka

​fot. z arch. zespołu

Muszla koncertowa w lubelskim Ogrodzie Saskim 3 lipca 2020 roku wypełniła się gośćmi za sprawą koncertu Orkiestry św. Mikołaja. Kapela w składzie: Bogdan Bracha (śpiew, skrzypce, fujarki i instrumenty stroikowe), Anna Kołodziej (skrzypce i śpiew), Zbyszek Kowalczyk (gitara), Marcin Skrzypek (gitara, mandolina, koboz, cymbały, bębenki i śpiew) oraz Jacek Warszawa (perkusja) rozpoczęła koncertowanie o 20.15 i grała nieprzerwanie do 22.00 po wielokrotnych prośbach widzów o bis.
Orkiestra św. Mikołaja od lat związana jest z Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” w Lublinie. Kapela powstała w 1988 roku. Należy do prekursorów nurtu współczesnej muzyki inspirowanej folklorem. W swoim dorobku ma trzynaście albumów. Orkiestra jako jeden z pierwszych zespołów w Polsce wprowadziła do swojego repertuaru muzykę słowiańską inspirowaną tradycją polską, łemkowską czy huculską. Szczególną rolę w twórczości grupy odegrał folklor Karpat Wschodnich.
Pieśnią „Koło Jana” – znaną również jako „Pieśń Sobótkowa” – Orkiestra św. Mikołaja rozpoczęła świętowanie tegorocznej Miastowej Sobótki. Mimo niekorzystnych warunków atmosferycznych, zachmurzonego nieba i zapowiadającego się deszczu zespół folkowy przyciągnął tłum, który bawił się, śpiewając wraz z muzykami.
Tegorocznej Sobótce, jak wspomnieli organizatorzy, bliżej terminem do wschodniej Sobitki, święta Iwana Kupały, obchodzonego według kalendarza juliańskiego 6 lipca. Święto, odbywające się w wigilię św. Jana, związane jest z przedchrześcijańskimi tradycjami kultowymi. Od wieków w noc przesilenia spotykano się przy ogniskach, nad wodą czy na pobliskim wzniesieniu. Puszczano wianki po wodzie i wyruszano do lasu w poszukiwaniu kwiatu paproci. Noc świętojańska jest szczególnie ważna dla Orkiestry, która – zafascynowana tym świętem – celebruje je wraz z fanami, od lat 80. XX wieku bawiąc muzyką wszystkie pokolenia
Jak można było zauważyć podczas koncertu, twórczość kapeli nie mieści się w sztywnych ramach gatunków i stylów muzycznych. Od lat nagrywa utwory odwołujące się do bogactwa tradycji, kultury, ludowości, jednocześnie kreując muzykę nowoczesną, wzbogaconą o fascynacje muzyczne każdego z artystów. Na repertuar zespołu składają się utwory, w których można doszukać się wielu odniesień do współczesności. Jak wspominali na koncercie artyści, niekiedy znajdują gotową piosenkę, innym razem zaś łączą kilka utworów w jeden. Dzięki temu na ich występach mamy do czynienia z wielopłaszczyznową strukturą muzyczną.
Kapela rozpoczęła koncert wspomnianą już pieśnią sobótkową. Nie zabrakło również „Oj, siadaj, siadaj”, „Z wysokiego pola”, „Hosadyny”, „Kasi” czy „Mazureczka” łączącego dwa – wydawałoby się – skrajne bieguny muzyczne. Mieliśmy również okazję zapoznać się z piosenką śpiewaną po łemkowsku pt. „Materman” czy kołomyjką bojkowską „A w sobotu”. Kapela zagrała także kolędę huculską opowiadającą o trzech królach: jasnym słońcu, jasnym księżycu oraz jasnym deszczu. Niesamowite zgranie muzyków wspaniale oddawało ich zabawę słowem i piosenką, co dało się odczuć na widowni. Widzowie bez chwili wahania zaczęli wystukiwać rytm oraz śpiewać wraz z kapelą. Wśród fanów nie zabrakło również reprezentantów najmłodszego pokolenia, które tańczyło i bawiło się pod czujnym okiem swoich rodziców.
Spotkanie, które odbyło się w piątkowy wieczór, rozpoczęło cykl koncertów Most Kultury, które zazwyczaj odbywały się na Moście Lutosławskiego nad Bystrzycą. Jednak ze względu na warunki pogodowe przeniesiono występy do muszli koncertowej w Ogrodzie Saskim. Organizatorzy wydarzenia: Most Kultury, Orkiestra św. Mikołaja oraz Centrum Kultury w Lublinie zadbali o to, żeby przybywający na koncert mieli zapewnione bezpieczeństwo oraz by wszystko odbyło się zgodnie z obostrzeniami epidemicznymi.
Dzień później, w sobotę 4 lipca można było pobawić się również przy rytmach Czarnych Lwów z Przedmieścia, zaś w niedzielę trwające trzy dni wydarzenie zwieńczył występ zespołu Niewinni oraz Zbyszka Kowalczyka.

Patrycja Szura
Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS

Sugerowane cytowanie: P. Szura, Miastowa Sobótka, "Pismo Folkowe" 2020, nr 149 (4), s. 40-41.