Pieśni śratalne

« Wróć do strony głównej Śpiewnika

Pieśń weselna z Woli Sobieskiej k/Lublina. Słowo "śratać" ma skomplikowaną etymologię. W językach słowiańskich oscyluje ono wokół znaczenia "witać, spotykać", ale lokalnie rozumiane jest jako "żegnać". Być może dlatego, że pieśni śratalne śpiewano do błogosławieństwa młodych przez rodziców. W tym momencie obrzędu powitanie i pożegnanie mieszają się ze sobą i przeciwstawność znaczenia tych słów jest w pewnym sensie pozorna. Być może "witać", "żegnać" i "błogosławić" oznacza tu po prostu jedno - "akceptować". Pieśni śratalne należą do najstarszych w polskim folklorze. Refren "łado, łado" bywa traktowany jako relikt pogańskiego zawołania bożka Łado. Wstęp do piosenki pochodzi ze wsi z Gaju Starego (lubelskie), a oparty na sylabach wstęp jest rozwinięciem sutartiny, archaicznej litewskiej formy wokalnej.

Metrum 2/4 i 3/4. Dwie piosenki połączone w suitę częściami instrumentalnymi, które w tym utworze są nawet ważniejszje od wokalnych. W pierwszej piosence w zasadzie można całą melodię zaśpiewać na c-mol, bo G-dur wskakuje tylko na chwilkę i w szybkim tempie nie ma sensnu. Dalej następuje część wzorowana na litewskiej sutartinie. Jest to sam w sobie odrębny utwór bardzo ciekawy do śpiewania, bo ma proste słowa i melodie, które przez swoje nakładanie się i powtarzanie wymagają dużej uwagi, ale te dają wrażenie przyjemnego transu.

Sutartina kończy sie w rytmie parzystym i wyłania się z niej druga piosenka ale w rytmie na 3/4, podczas gdy mandola kontynuuje swój dotychczasowy akompaniament. Powstała piosenka w takim klimacie pasującym do współczesnych wyobrażeń czasów słowiańskich i pogańskich.

c             g
Śrataj mnie mamuniu
c             g
Śrataj mnie rodzona
c      g           c
Oj, śrataj mnie od siebie.
c                  g
Ja cie nie bede śratała
c                g
Niech cie Bóg śrataje
c             g
Któremu cie wydaje
c    g       c
Moja córuś, ode mnie.

Śrataj mnie tatuniu,
śrataj mnie rodzuny
oj śrataj mnie od siebie.
Jo cie nie bede śratał
niech cie Bog śrataje
któremu cie wydaje
moja córuś, ode mnie.

Sutartina
do-do
de-de
pośrataj Boże
pośrataj Boże goście nasze, łado-łado

c
Pośrataj Boże goście nasze
c     G
Łado, Łado!
G              c       G
Pośratajże ich Panie Jezusie
G
Łado, Łado!

Tatusio wyszedł i pośratał
Łado, Łado!
I pośratawszy rzewnie zapłakał
Łado, Łado!

Jedź z Bogiem, córuś, niech cie Bóg śrata
Łado, Łado!
Niech cie Bóg śrata, dolę dobrą da
Łado, Łado!

Część instrumentalna

 

Muzycy, instumenty

Bogdan Bracha - śpiew, skrzypce
Anna Kiełbusiewicz - śpiew
Grzegorz Lesiak  - mandola
Sylwia Bereza - wiolonczela, śpiew
Urszula Kalita - flet poprzeczny, śpiew
Marcin Skrzypek - cymbały, śpiew
Agnieszka Kołczewska - instrumenty perkusyjne
 

 

« Wróć do strony głównej Śpiewnika