Poszukując zapomnianych melodii i tradycji

Bez wątpienia na Polesiu Lubelskim, a zwłaszcza w okolicach Włodawy wciąż żywe i kultywowane są tradycje ludowe i praktyki modlitewne.
To właśnie śladów tych tradycji w dniach 23-27 maja poszukiwali studenci Instytutu Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pod czujnym okiem opiekunów – dr. hab. Tomasza Rokosza i dr Kingi Bogacz. Pomysłodawcą i organizatorem przedsięwzięcia było Muzeum Zespół Synagogalny we Włodawie, które reprezentowała Julita Fajks, zaś dokumentację badań zapewnili pracownicy Zbiorów Fonograficznych IS PAN w Warszawie. Głównym celem podjętych działań było zapoznanie studentów z problematyką i metodologią badań etnomuzykologicznych i praktyczne zastosowanie zdobytej w czasie studiów wiedzy. Realizacja tych celów możliwa była dzięki spotkaniom z mieszkańcami wielu miejscowości: Włodawy, Orchówka, Sobiboru, Hańska, Różanki, Dołhobrodów, Hanny oraz Wyryk. Spotykając się i rozmawiając z mieszkańcami, uczestnicy mieli możliwość poruszania zagadnień zebranych w kategorie: tradycyjna muzyka ludowa – religijna i świecka, obrzędowość doroczna i rodzinna, ewidencja organów znajdujących się w kościołach oraz charakterystyka języka (gwary) Polesia Zachodniego i południowego Podlasia.
W Wyrykach studenci spotkali się w Gminnej Bibliotece Publicznej, gdzie rozmawiali z członkiniami zespołu śpiewaczego Swańki. Śpiewaczki opowiadały uczestnikom obozu o materialnym i niematerialnym dziedzictwie kulturowym miejscowości ze szczególnym uwzględnieniem charakterystycznego układu pól, domostw i zabudowań, poprzez specyficzne cechy tkactwa aż po ludowe pieśni i ukryte w nich bogactwo obrzędów. Następnie studenci wyposażeni w specjalistyczny sprzęt do nagrywania,
Relacje
Koncerty, spotkania, warsztaty...ale także w zwykłe notatniki wyruszyli na spotkania z mieszkańcami Wyryk, którzy bardzo chętnie dzielili się swoim doświadczeniem wiary i pobożności obecnej także w trudach życia i pracy na wsi. Uczestnicząc w nabożeństwach majowych przy przydrożnych krzyżach i kapliczkach, wręcz dotykali tradycji modlitwy na wsi, której rytm życia wyznaczają pory roku i kalendarz liturgiczny.
Bardzo się cieszę, że mogłam służyć pomocą w organizacji wyprawy terenowej i oprowadzać studentów oraz opowiadać im o mojej miejscowości. Niezwykle ciekawym doświadczeniem było to, że jeden z uczestników obozu nosił takie samo nazwisko jak moje. Okazało się, że w Wyrykach ma swoje korzenie. Z radością wskazałam mu miejsce, z którego pochodzą jego przodkowie. Ta sytuacja pokazała, że w każdym z nas jest coś, co ciągnie do źródła, do korzeni. To nieporównywalne z niczym innym poczucie tożsamości powraca m.in. poprzez poznawanie kultury i tradycji. Dlatego z radością dzieliłam się tym wszystkim, co według mnie zasługuje na uwagę, podziw i szacunek.

Justyna Torbicz
mieszkanka Wyryk i kierowniczka zespołu Swańki