"Festiwal" - wiadomo, jest wiele festiwali - ale dlaczego właśnie "muzyki LUDOWEJ" ??? Muzyka i kultura ludowa to pojęcia, które pozornie nie budzą wątpliwości. Większość ludzi ma ich znaczenie ułożone w głowie gdzieś w odległych archiwach wiadomości, obok innych informacji, z których nie planują raczej robić użytku. Okazuje się jednak, że pojęcia te mogą być fascynujące. Muzyka ludowa to klucz i pierwszy krok do zapomnianego świata, który trwał od setek lat. Przekazywany był on z pokolenia na pokolenie i scalany spoiwem tradycji, która strzegąc porządku spraw wskazywała drogę wśród zawirowań życia. Świat ten dziś już nieznany, wręcz obcy, odkryty na nowo zdaje się pozytywnie współbrzmieć z naszymi pragnieniami, potrzebą harmonii i spokoju, z tęsknotą za wszechwiedzą, zdaje się posiadać tajemnicę odpowiedzi na wszystkie, nawet najtrudniejsze pytania... Sprostać wyzwaniu, jakim stała się zrozumiała dla współczesnego odbiorcy prezentacja folkloru, podjął się, istniejący w naszym kraju od kilku lat ruch skupiony wokół tzw. "muzyki folk". Artyści działający w tym nurcie przy użyciu współczesnych środków tworzą swobodne interpretacje ludowych źródeł. Zestawienie nowoczesnej techniki, dającej ogromne możliwości twórczych poszukiwań i ludowych żródeł zrodziło muzykę ze wszech miar atrakcyjną i porywajacą, będac zarazem niezwykle pojemnym i przenikliwym nośnikiem tego co nazywamy tradycją. Festiwal Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe" jest coroczną imprezą organizowaną już po raz szósty przez "Orkiestrę p.w. św. Mikołaja". Celem Festiwalu jest popularyzacja kultury ludowej, a w szczególności jej twórczych interpretacji i przekształceń oraz folkloru we wszystkich jego przejawach. Pragniemy, by "Mikołajki Folkowe" stały się miejscem prezentacji nie tylko znanych i uznanych wykonawców, lecz także miejscem promocji muzyków młodych i początkujących. Twórcy idei Festiwalu wierzą, że takie podejście przyczyni się do przywrócenia folklorowi należnego mu w kulturze miejsca, a także do zachowania wartości, które ze sobą niesie. Oto w skrócie program tegorocznego Festiwalu oraz garść inormacji o biorących w niej udział muzykach (szerzej o wszystkim w folderze festiwalowym):
6 XII, piątek
godz. 16.00 - początek Konkursu Scena Otwarta
godz. 20.30 - koncert Kwartetu Jorgi
7 XII, sobota
godz. 19.00 - Koncert Główny: Orkiestra Świętego Mikołaja, Zespół Polski (Polska), Kapela Romana Kumłyka (Ukraina - muzyka huculska), Horyna (Ukraina - Polesie), Folkinger (Niemcy - folklor żydowski), laureaci Konkursu
8 XII, niedziela
godz. 12.00 - warsztaty tańców żydowskich - prowadzi grupa Folkinger
godz. 14.00 - „Kultury muzyczne świata” - warsztaty Marii Pomianowskiej
godz. 16.00 - warsztaty tańców huculskich - prowadzi Roman Kumłyk
godz. 18.00 - koncert Folk i Okolice - muzyka reggae - Gonblé, Dobra Siła, Jacek Kleyff i Orkiestra Na Zdrowie.
Wśród wydarzeń towarzyszących Festiwalowi planowany jest także przegląd filmów, „Próba Otwarta” Kapeli Łem, imprezy przygotowane przez Lubelskie Biuro Ekologiczne oraz sprzedaż kaset firmy Folk Time (ponad 100 tytułów).
KONCERT "SCENA OTWARTA"
Konkurs "Scena Otwarta" został stworzony głównie z myślą o młodych wykonawcach, stawiajacych pierwsze kroki na folkowej scenie po to, aby dać im szansę prezentacji swojej twórczości przed szerszą publicznością oraz kompetentnym i życzliwym jury. Najważniejsze dla "Sceny Otwartej" nie jest jednak krytyczne osądzanie i ocenianie, ale samo spotkanie osób o podobnych zainteresowaniach, porównanie własnej muzyki z muzyką innych, wymiana doświadczeń oraz dobra wspólna zabawa. Niech więc będzie to „konkurs Scena Otwarta”.
KWARTET JORGI
Twórczość Kwartetu Jorgi to muzyka medytacji i żywiołów. Tak dalece wyłamuje się ona ze stereotypów, że sami muzycy nazywają ją "zieloną". Nic w tym dziwnego, skoro instrumenty, zwłaszcza dęte, wyrabiają samodzielnie z popularnych, rosnących na łąkach roślin. Muzycy ci są kompozytorani - improwizatorami. W ich twórczości, pełnej wyobraźni i zaskakujących przestrzeni, mimo skłonności do eksperymentu, przetworzeń i licznych metamorfoz, bez trudu można rozpoznać pierwiastki folkloru i archetypicznych ludowych motywów. Na "Mikołajkach Folkowych '96" "najmniejszy kwartet świata", grający w trio, zaprasza w nowym składzie. Pojawienie się skrzypiec w miejsce wiolonczeli jeszcze bardziej wzmogło koloryt i wirtuozerski charakter Zespołu.
ORKIESTRA ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA
Nasze zainteresowania muzyką ludową zaczynaliśmy od muzyki karpackiej, która była dla nas swego rodzaju przedłużeniem wypraw w Beskid Niski, Bieszczady, czy na Huculszczyznę. Muzyka ta nosiła bardzo silne piętno gór, w których kiedyś powstała, więc czasem potrafiła je zastępować. I na odwrót - wystarczyło pojechać w góry, by tą muzykę bardzo wyraźnie usłyszeć. Pierwsza kaseta Orkiestry była zatytułowana ”Muzyka gór”. Od tego wydarzenia minęło jednak parę lat. Nasza najnowsza kaseta i płyta kompaktowa nosi tytuł ”Czas do domu” i jest poświęcona w całości muzyce polskiej, której nie „usłyszy” się już wśród wiejskich domów nastroszonych antenami satelitarnymi. Co innego bowiem odcisnęło na niej swe piętno - wierzenia, obrzędy, codzienne i odświętne zwyczaje, które okazały się o wiele mniej trwałe niż góry. Ów cały, osobny świat, którego przejawem była kiedyś sztuka ludowa, odszedł na zawsze. Istnieje on już właściwie tylko w formie archiwalnej. Nasz najnowaszy repertuar, oprócz obowiązkowych wycieczek w góry, jest próbą powrotu do tego niedostępnego już nam świata polskiej muzyki ludowej - a może próbą stworzenia go od nowa?
FOLKINGER
Folkinger jest grupą młodych niemieckich muzyków, tworzących swoje kompozycje w oparciu o muzyczny foklor różnych narodów Europy, ze szczególnym uwzględnieniem muzyki żydowskiej. Te tradycyjne inspiracje połączyły się w zespole z wcześniejszymi doświadczeniami jego członków, co dało w efekcie muzykę porywającą, brzmiącą zaskakująco świeżo i aktualnie. Kompozytorem i aranżerem większości utworów grupy jest klarnecista i saksofonista Tilo Kunert, który trafił do zespołu wprost ze sceny jazzowej. Folkinger uczestniczył w wielu europejskich festiwalach, m.in. w 1994 roku na Festiwalu Folkowym Europejskiej Unii Radiowej w Rudolstadt. W niedzielę zespół porowadzi warsztaty tańców żydowskich, będzie więc okazja do wypróbowania ich muzyki na własnych nogach.
HORYNA
Horyna to czerwona nitka z haftu poleskich ludowych koszul. Tym słowem nazwali swój zespół studenci Instytutu Kultury w Równem na Ukrainie. Jego specjalnością jest wykonywanie starodawnych pieśni obrzędowych, w szczególności kolęd i związanych z Nowym Rokiem tzw. "szczedriłek". Horyna stara się odtwarzać tradycyjne techniki wykonawcze poleskich śpiewaków ludowych oraz jak najwierniej oddać atmosferę ich wystąpień. Sztuka śpiewu chóralnego ma bardzo dawne i bogate tradycje w folklorze naszych sąsiadów zza wschodniej granicy i można śmiało porównywać ją z chóralną wokalistyką Gruzji czy Afryki.
KAPELA ROMANA KUMŁYKA
Roman Kumłyk mieszka w Werchowynie, w samym sercu Huculszczyzny, i jest skrzypkiem oraz multinstrumentalistą tamtejszych instrumentów ludowych. Gdy zbierze się trzech Hucułów; jeden z bębnem, drugi z cymbałami, a trzeci z piszczałką, tworzy się egzotyczna „muzyka troista”: muzyka troista i Roman Kumłyk - to właśnie usłyszymy na Mikołajkach. Połączenie owej egzotyki z profesjonalizmem Mistrza i jego muzyków zaowocowało wydaniem kasety "Huculska Muzyka" zawierającej między innymi nagrania z poprzedniego występu Romana Kumłyka na "Mikołajkach Folkowych '93". Tegoroczny koncert będzie więc wzbogacony możliwością zabrania do swoich domów niepowtarzalnej atmosfery huculskiej muzyki. W niedzielę, na warsztatach tańców huculskich, będzie okazja by spotkać się z muzykami już bez pośrednictwa sceny.
ZESPÓŁ POLSKI
Zespół Polski z Warszawy to muzyczne objawienie ostatnich lat. Ich płytę "Muzyka Nizin" bez wątpienia można uznać za polską folkową płytę roku 1995. Liderką i "dobrym duchem" kapeli jest Maria Pomianowska, przez wiele lat zainteresowana i czynnie uprawiająca muzykę Dalekiego Wschodu. Najnowszy repertuar Zespołu, oparty na archaicznej muzyce ludowej Polski, powstał dzięki rekonstrukcji i użycia starodawnych polskich instrumentów smyczkowych: suki biłgorajskiej i chordofonu płockiego, na których gra się właściwą dla Dalekiego Wschodu techniką paznokciową. Niezwykłe zjawisko mnogości wpływów i wątków, z jednocześnie wyraźnie zaznaczonym i pielęgnowanym rdzeniem odróżniającym muzykę polską od obcej, stanowi dla Zespołu zagadkę i artystyczne wyzwanie. Ciekawą pozycją repertuarową są także folkowe wersje utworów Chopina. Ten swoisty powrót do źródła, jakim dla wielkiego kompozytora był folklor, może zainteresować nie tylko miłośników folku, ale wręcz koneserów muzyki klasycznej. W niedzielę Maria Pomianowska poprowadzi warsztaty zatytułowane ”Kultury muzyczne świata” - szerzej o nich w informatorze festiwalowym.
KONCERT "FOLK I OKOLICE"
Muzyka folkowa często jawi się jako nieskończona ilość stylów i form artystycznej aktywności. Powstaje przy tym wyraźna trudność określenia granic tego nurtu. Konkretna odpowiedź na pytanie "co już jest, a co jeszcze nie jest folkiem?" nie wydaje się być konieczną. Chcąc jednak wziąć udział w tej dyskusji, a jednocześnie uniknąć kategorycznych sądów, proponujemy stałą pozycję programową - koncert "Folk i Okolice". W tym roku wypełni go muzyka zwana uniwersalnie "reggae fusion". Wywodzi się ona co prawda z folkloru Afryki, ale zajmuje obecnie samodzielne i niezależne miejsce w kulturze muzycznej świata. W odwiedziny do swoich folkowych okolic w tym roku zapraszają: Gonblé - lubelscy bębniarze, Dobra Siła z Węgorzewa oraz Jacek Kleyff i Orkiestra Na Zdrowie. Będzie miejsce do tańca i ”Nazrdowiowe Granie”, dlatego własne instrumenty perkusyjne mile bardzo widzane.
Pragniemy, by "Mikołajki Folkowe" stały się miejscem prezentacji nie tylko znanych i uznanych wykonawców, lecz także miejscem promocji muzyków młodych i początkujących. Twórcy idei Festiwalu wierzą, że takie podejście przyczyni się do przywrócenia folklorowi należnego mu w kulturze miejsca, a także do zachowania wartości, które ze sobą niesie. Oto w skrócie program tegorocznego Festiwalu oraz garść inormacji o biorących w niej udział muzykach (szerzej o wszystkim w folderze festiwalowym):