Piosenka weselna o nietypowo poważnej treści niosącej życiową, uniwersalną przestrogę i dlatego przesiąknięta niepokojem. Jest to niepokój, który mnoże odczuć każdy, nie tylko panna młoda. Jej kołyszący rytm łagodzi nieco tę powagę i sprawia, że jest bardzo fajna do śpiewania. Mamy do wyboru 2 wersje: studyjną z "Czasu do domu" (1996) i live "Drugiego koncertu (2010), która zawiera częśc instrumentalną i drugą piosenkę "Juz ci zionusecek posed na kołecek" omówioną tamże: Wyrządzaj się i Juz ci zionusecek.
Metrum 2/4. Jest to utwór prosty technicznie, ale wymagający wyczucia frazy i konkretnego sposobu gry na pojedycznych strunach. Pierwsza zwrotka została rozpisana na takty 2/4 i przypadające na nie sylaby. Różna długość fraz i pauz oraz dwa nietypowe (ale łatwe) akordy wynikają z dwóch przyczyn.
Po pierwsze, Wyrządzaj się jest utworem wokalnym z własnym niemetrycznym rytmem, jak to bywa w chóralnym śpiewie a cappella. Po drugie, jego melodia została zaadaptowana do grania na trzech strunach taru, który gra w pauzach konkretną melodię. Na gitarze można ją grać na „raz” dźwiękami H i A na strunie A oraz na „dwa” dźwiękiami Cis i D na strunie H. Do tego własnie służą akordy h-mol i H2 (Hsus2), A-dur i A4 (Asus4). Oczywiście można tą piosenke uprościć według uznania.
h h H2 h H2
A A A A G H2 h H2 h
h h A H2 h H2
A A A A A4
h h A H2 h H2
A h H2 h H2 h
H2 i A4 z Cdur.pl
0 1 2 3 4
E |---|-O-|---|---|
H |---|-O-|---|---|
G |---|---|---|-O-|
D |---|---|---|-O-|
A |---|-O-|---|---|
E |---|-O-|---|---|
0 1 2 3 4
E |---|---|---|---|
H |---|---|-O-|---|
G |---|-O-|---|---|
D |---|-O-|---|---|
A |---|---|---|---|
E |---|---|---|---|
h
Wyrządzaj się | h h h
A G h
dziewczę moje | h h h
h A h
Stoją konie | h h
A
u podwoje | h
h A h
Stoją konie | h h
A h
U podwoje. | h h h h
Nie odstępuj ojca, matki
Nie wdawaj się w ludzkie gadki
Nie wdawaj się w ludzkie gadki.
Ludzkie gadki - nic dobrego
Przeredziły niejednego
Przeredziły niejednego
Solo sopiłki
Przeredziły siostry moje
Ja się sama tego boję
ja się sama tego boję.
Solo dutaru
wyrządzaj się - szykuj się
podwoje - drzwi
przeredziły - zdradziły
Muzycy, Instrumenty
Joanna "Ejsza" Makaruk (Kijowska) - śpiew
Anna "Mała" Jasińska (Łukasiewicz) - śpiew
Urszula Kalita - śpiew, skoduczaje
Bogdan Bracha - sopiłka, skoduczaje
Marcin Skrzypek - dutar (czyli tar), drumle
Magda Szakiewicz - śpiew
Bożena Szpryngiel (Sosnowska) - wioloczela
Agnieszka Kołczewska - dżemba, grzechotka
W tej piosence dutar bardzo dobrze odnalazł się w roli akompaniatora rodem z Jedwabnego Szlaku, ale dalej na wschód niż Samarkanda, skąd przyjechał do nas. Skojarzenia są sprawą subiektywną, ale jeśli słuchaczom przeszłaby przez myśl Mongolia lub inne stepy z tamtych okolic, to nie byłoby to skojarzenie zupełnie chybione. Weźmy dodatkowo drumle (w tym huculskie, dodane dla urozmaicenia rytmu i oddania klimatu "ludzkich gadek") oraz litewskie skoduczi (nie wspominając o dżembie, która jest już bębnem uniwersalnym) - i okazuje się, że ostateczny aranż objął co najmniej trzy geograficzne "strefy muzyczne", które harmonijnie się ze sobą połączyły w coś nowego.
Słowa
Najlepiej o tej piosence opowiada jej opis z albumu. Jest to bardzo twórcza interpretacja, ale zarysowująca bardzo ciekawy i nie do końca tu nazwany aspekt rodzinnego domu, który daje oparcie dla prawdy i własnej ożsamości:
Pieśń kurpiowska towarzysząca wyprawianiu panny młodej do ślubu. Całe jej dotychczasowe życie obracało się wokół matki i ojca, oni to byli dla niej głównym źródłem wiedzy o świecie. Teraz dziewczyna sama będzie musiała wybierać, za czyim głosem iść. Może się zdarzyć, że "odstępując" od rodziców, odstąpi od ich życiowej mądrości i nieżyczliwe "gadki" innych ludzi całkiem jej w głowie zamącą. To oczywiście tylko jedna z możliwych interpretacji tej pieśni.