Kultura muzyczna Orawy dość późno doczekała się historycznych źródeł fonograficznych. W 1904 r. – a więc wtedy, gdy w Zakopanem powstało pierwsze na terenach polskich nagranie śpiewu ludowego na wałek fonograficzny, na Babią Górę odbył wakacyjną wycieczkę historyk Julian Jerzy Teisseyer, który następnie zainicjował na Orawie zbieranie m.in. tekstów zapomnianych już pieśni kościelnych i powszechnie śpiewanych pieśni ludowych. Zapewne pod wpływem idei Teisseyera pracę zbierawczą pieśni orawskich podjął ks. Ferdynand Machay (1889–1967). W latach 1924–1934 ponad sto pieśni orawskich (80 melodii i 22 warianty) zapisał nauczyciel z Lipnicy Wielkiej – Emil Mika (1896-1941), syn organisty lipnickiego. Teren jego pracy dokumentacyjnej obejmował wsie: Lipnica Wielka i Mała, Orawka, Chyżne, Przywarówka, Podwilk, bliżej nieokreślona Polana, Jabłonka, Kiczory. Zbiór ten został wydany w niewielkim nakładzie w 1934 r. staraniem Związku Spisko-Orawskiego (Mika 1934). Muzyką tych terenów zainteresował się także muzykolog Adolf Chybiński (Pieśni ludu polskiego na Orawie, 1957 r.).
Pierwsze fonograficzne echa Górnej Orawy możemy odnaleźć w nagraniach dokonanych tuż przed pierwszą wojną światową przez Juliusza Zborowskiego w Nowym Targu. Nieznany wykonawca, którym być może był sam Juliusz Zborowski, naśpiewał do fonografu kilka nut zwanych „orawskimi”, np. "Kieby było nie świtało", "Wiyrskiem posła, wiyrskiem zasła", zanotowane u Mierczyńskiego jako „nuty orawskie”, a słynny Bartuś Obrochta wykonał na potrzeby nagrania dwie nuty orawskie – "Ozwodną" i "Bez zielone jare zytko". Niestety, na Orawę w okresie międzywojennym nie dotarli z fonografem badacze i dopiero lata 50. ubiegłego wieku, a więc ogólnopolska Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego przyniosła pierwsze plony fonograficzne z interesującego nas obszaru – są to prace dokumentalne członków Ekipy Krakowskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, które prezentujemy w niniejszym wydawnictwie. Nagrań dokonano tylko w pięciu miejscowościach: w 1952 r. w Piekielniku – a więc w miejscu, gdzie Orawa graniczy z Podhalem Niżnym (te wpływy podhalańskie są wyraźnie słyszalne w nagraniach z tej miejscowości), a w kolejnym roku w Lipnicy Wielkiej i Małej oraz w Zubrzycy Górnej i Dolnej.
Celem niniejszego wydawnictwa jest dostarczenie repertuaru wraz z jego zarejestrowaną warstwą stylistycznego wykonania jako zachowanego, powojennego korpusu źródeł dla historii muzyki orawskiej. Płytę niniejszą otwierają nagrania z Piekielnika, gdzie usłyszymy muzykę, w której chyba najliczniej współistnieją cechy orawskie i podhalańskie. Pieśni orawskie pozbawione są refrenów i przybierają najczęściej postać dwuwersowej lub czterowersowej zwrotki o dwunastu lub (rzadziej) sześciu sylabach w wersie. Charakterystyczne jest występowanie pieśni wykonywanych po słowacku. Śpiew na głosy, w równoległych tercjach, zdarza się wśród orawskich wykonawców, ale zwykle w zwrotach kadencyjnych lub na niewielkich odcinkach durowych melodii, co także odróżnia ten region od Podhala. Węgierskie wpływy można zauważyć w tańcach – zarówno w sposobie gry, gdzie czasem orawscy muzycy próbują wykrzesać w swej muzyce temperament i charyzmę węgierskich kapel, ale też w nazewnictwie – na Orawie ciardaś oznacza jednak tańce o wołoskim rodowodzie.