Artykuły autora: Justyna Cząstka-Kłapyta

Kultura góralska, czyli jaka? Góralszczyzna

144 (5 2019) Autor: Krzysztof Trebunia, Autor: Anna Malacina-Karpiel, Autor: Justyna Cząstka-Kłapyta, Autor: Katarzyna Gacek-Duda Dział: Sonda To jest pełna wersja artykułu!

Kultura góralska, czyli kultura ludzi zamieszkujących góry, hartowanych przez kurniawy, dujawice, burniawy, mróz, brak urodzaju i głód, a równocześnie mogących w tych górach zobaczyć najpiękniejsze stworzenia i dzieła natury. Ks. prof. Józef Tischner mówił: „Kultura góralska nie dlatego jest wielka, że jest góralska, ale dlatego, że jest ludzka”. W tradycyjnej kulturze góralskiej odbija się jak w zwierciadle nasza historia, dramat, piękno i wielkość człowieka gór. Kultura góralska, uwznioślona przez wielkich polskich artystów żyjących i tworzących pod Tatrami, pozostaje autentyczna i żywa.

(Krzysztof Trebunia-Tutka)

Martwa koljada Kolędowanie zmarłym

126 (5 2016) Autor: Justyna Cząstka-Kłapyta Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Kolędowanie zmarłym zalicza się do wielkiego kompleksu działań o znaczeniu magicznym i symbolicznym, które przebiegają według ściśle określonego lokalnie scenariusza, różniącego się nieznacznie w poszczególnych miejscowościach Huculszczyzny. Składają się na niego, oprócz części muzycznej i słownej, także rekwizyty o znaczeniu symbolicznym towarzyszące czynności kolędowania: kołacz, świeczka, dzwonek, jabłko, wino i krzyż kolędnicki. Porządek działania obrzędowego jest regulowany przez swoiste prawa i przepisy.

fot. tyt. P. Kłapyta: Grupa kolędnicza (partia) z Bereźnicy Doliny przy wykonywaniu kolędy dziękczynnej (djakuwanje stołowi) – 2009