Ariel Ramirez

Kiedy w 1964 roku Ariel Ramirez (1921 - 2010), argentyński kompozytor, dyrygent i pianista skomponował, swoje największe dzieło - "Msza Kreolska" (Misa Criolla), nikt nie spodziewał się, że osiągnie ono tak ogromny sukces. "Mszę Kreolską" nagrano w Buenos Aires w 1965 roku, przez lata wydano ją w czterdziestu krajach, a sprzedaż przekroczyła ponad 3 miliony egzemplarzy na całym świecie.

Msza skomponowana została do tekstów liturgicznych w języku kastylijskim, przetłumaczonych i dostosowanych specjalnie na tę okazję przez trzech księży (Antonio Osvaldo Catena, Alejandro Mayol i Jesús Gabriel Segade). Trzeba dodać, że odprawianie mszy w języku ojczystym umożliwiły dopiero ustalenia Soboru Watykańskiego II. Ramirez dedykował swoją mszę dwóm niemieckim zakonnicom, które w czasie II wojny światowej dostarczały jedzenie dla żydowskich więźniów w niemieckim obozie. Luźno oparta na motywach ludowych muzyki latynoamerykańskiej muzyka jest połączeniem inwencji melodycznej kompozytora z tradycyjnymi formami, rytmami i tańcami nie tylko argentyńskimi, ale szerzej, bo pochodzącymi z całej Ameryki Łacińskiej. Msza przeznaczona jest na głos solowy (lub duet), chór mieszany (przynajmniej 40 osobowy) organy (bądź fortepian) oraz zespół instrumentalny składający się m.in. z charango (rodzaj gitary z 5 podwójnymi strunami), andyjskiego fletu pasterskiego quena, boliwijskich dud siku i rozmaitych perkusjonaliów typowych dla Ameryki Łacińskiej. Msza składa się z pięciu części: "Kyrie", "Gloria", "Credo", "Sanctus" i "Agnus Dei". W przejmującej części "Kyrie" kompozytor użył rytmu andyjskiego tańca vidala-baguala. "Gloria" utrzymana jest w metrum 2/4, w tonacji molowej, rytmicznie czerpie zaś z tańca carnavalito yaravi, argentyńskiej odmiany carnaval typowej dla płaskowyżu północno-zachodniej Argentyny, Boliwii i Peru.

"Credo" posiada powtarzający się rytm chacarera trunca z Santiago del Estero (prowincja w północnej Argentynie). Carnaval powraca w części "Sanctus", ale tym razem w odmianie boliwijskiej (typowej dla boliwijskiego miasta Cochabamba) w rytmie trójdzielnym i w tonacji durowej. Modlitwa o pokój w "Agnus Dei" utrzymana jest w lirycznym stylu charakterystycznym dla terenów Pampy - estilo pampeano.

Popularność "Misa Criolla" wprowadziła nazwisko Ramireza do sal koncertowych, a także do kościołów, gdzie jest nader często i chętnie wykonywana. Istnieje wiele nagrań "Misa Criolla", najciekawsze i najsławniejsze są dwa. Pierwsze pochodzi z roku 1987, zaśpiewał na nim światowej sławy tenor, gwiazda opery José Careras. Drugiego słynnego nagrania dokonała w roku 1999 Mercedes Sosa (1935 - 2009), argentyńska pieśniarka, zwana Głosem Ameryki Południowej. Sosa była przedstawicielką Nueva canción, w wolnym tłumaczeniu "ruchem nowej pieśni", mającym krzewić muzykę ludową i folkową Ameryki łacińskiej i Półwyspu Iberyjskiego. Mercedes Sosa została nominowana za nagranie "Misa Criolla" do nagrody Latin Grammy w roku 2000, w kategorii najlepszy album - folk. To właśnie nagranie najbardziej przypadło mi do gustu. Kiedy na płycie śpiewa Mercedes, słychać w jej niskim głosie ból i cierpienie, ale również prawdziwą, nieskrywaną radość oraz żarliwą, latynoamerykańską religijność. Polecam tym, którzy chcą przeżyć coś głębokiego, szczerego i mistycznego.