Imię towarzyszy człowiekowi od początku jego życia i jest chyba najczęściej słyszanym przez niego słowem. Poznając nową osobę, przedstawiamy się zazwyczaj imieniem. Może ono wywołać różne skojarzenia i wyobrażenia o tym, jacy jesteśmy. Czy rzeczywiście jest tak, że imię określa naszą osobowość? Co kieruje rodzicami przy tak odpowiedzialnym wyborze?
fot. Biblioteka Narodowa / Polona: Kalendarz Kościelny dla Parafii św. Józefa w Tczewie, R. 10 (1930)
Wielu badaczy uznaje szamanizm za pierwotną „religię wzorcową”. Dane porównawcze z całego świata każą sądzić, że jest to zjawisko niezwykle rozpowszechnione, wręcz uniwersalne. Szamanizm nie jest jednak reliktem dawnych czasów, pielęgnowanym w kurczących się enklawach społeczności tradycyjnych. Jest czymś żywym. Przemawia do nas tak silnie, że na mapie współczesnego świata systematycznie przybywa osób oraz skupiających się wokół nich grup praktykujących szamanizm – w miejscach, w których historycznie on nie występował.
(fot. Mongolski szaman z bębnem, Wellcome Images / Wikimedia)
Narodziny i śmierć to epizody w życiu każdego człowieka, które stały się w kulturze ludowej zjawiskami szczególnie sakralizowanymi. Dlatego literatura przedmiotu zwykła mówić o dualności dzieci i osób starszych, o ich przynależności do dwóch światów równocześnie, co dawało im dostęp do sfery sacrum[1]
Annemarie Paulick, Rohne 1934 fot. z arch. autorki
Na całej Słowiańszczyźnie pochodzenie pszczół wywodzono ze sfer niebieskich, od istot boskich. Nie należało pod żadnym pretekstem krzywdzić pszczół, a dbałość o zamieszkałe przez nie barcie i ule stanowiła nie tylko obwarowany społecznymi sankcjami obowiązek pszczelarza, ale i święty przywilej. Wiele z dawnych wierzeń i tradycji pszczelarskich przetrwało w kulturze tradycyjnej po dziś dzień. Świadczą o tym m.in. przekazy ustne zarejestrowane na terenie Lubelszczyzny.
Diabeł pasieczny, rys. Robert Sawa. Źródło: Biblioteka Multimedialna Teatru NN
Dwie kreski na teście ciążowym – radość, ekscytacja, bomba pozytywnych emocji, ale i lęków, obaw o przyszłość, poczucie odpowiedzialności za siebie i maleństwo. Co teraz? Jakie będzie? Kim będzie? Burza pytań i trosk chyba nie ma końca.
Trzy ciężarne kobiety (drzeworyt), źródło: Artzneybuch köstlich für mancherley Kranckheit..., Erfurt 1546, nlb. / Wikimedia / Wellcome Collection
W polskiej kulturze dziecko symbolizuje początek, a jego pojawienie się w rodzinie jest łączone z błogosławieństwem. Miało i ma również wymiar ekonomiczny. Dzisiaj młodzi rodzice zastanawiają się nad warunkami bytowymi, jakie są w stanie zapewnić swoim pociechom, dawniej myśleli nad tym, jakie warunki zapewnią im ich dzieci, czego pogłosem jest powiedzenie, że bezdzietnemu nie będzie miał kto szklanki wody podać na starość.
Fot. Jacques Callot, La mère et ses trois enfants, akwaforta, 1622–1623, Polona
…nikt go nie poratuje, nikt mu nic nie powie, tylko się każdy gapi… – ja też. Powszechnie tego typu fryzura kojarzy się z brakiem higieny i zaniedbaniem. Nic bardziej mylnego, sfilcowane grzebieniem i skręcone w dłoniach włosy wymagają większej uwagi niż normalne.
Biblioteka Narodowa / Wikimedia Commons: Kołtun, rycina z dzieła Thomasa Salmona „Lo stato presente di tutti paesi, e popoli del mondo, naturale, politico, e morale”, t. 7, Wenecja 1739
Nasz świat to jedno wielkie skupisko mitów i opowieści o magicznych istotach i nadprzyrodzonych wydarzeniach. Każdy kraj, region, miasto czy nawet najmniejsza wioska ma własne, niepowtarzalne legendy, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Również Malta jest pełna historii o baśniowych istotach, stworach obecnych w świadomości i codzienności nie tylko dzieci, ale i dorosłych.
Gandlora Cave Bear: www.maltatoday.com