sztuka

O pewności, o kruchości [folk a sprawa polska]

№ 164-165 (1-2 2023) Autor: Tomasz Janas Dział: Felieton To jest pełna wersja artykułu!

„Idę w świat i trwam. Obrazy Jacka Malczewskiego z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki” to tytuł wystawy w poznańskim Muzeum Narodowym, która – zgodnie z nazwą – prezentuje prace wielkiego malarza wypożyczone z lwowskiej galerii w obliczu trwającej wciąż barbarzyńskiej napaści Rosji na Ukrainę. Trudno o bardziej wymowny gest wiary w sens i moc sztuki, gest ponadnarodowej przyjaźni i zaufania, a zarazem – dojmującego poczucia kruchości, labilności, niepewności jutra.

Malarz urzekający prostotą Stanisław Kogucik

№ 160 (3 2022) Autor: Agnieszka Matecka-Skrzypek Dział: Galeria EtnoArtu

W lubelskim Centrum Spotkania Kultur 6 lutego 2020 roku odbyło się otwarcie wystawy obrazów zmarłego w zeszłym roku niezwykłego malarza ludowego Stanisława Koguciuka. Miesiąc później na kuratorskie oprowadzanie zaprosiła Katarzyna Kraczoń z Galerii Sztuki Ludowej w Lublinie. Na surowych, ceglanych ścianach Galerii zostało zaprezentowane trzydzieści sześć obrazów pochodzących ze zbiorów Beaty i Dariusza Mazurków. Pierwsze dzieło nabyli przypadkiem wraz ze starą chałupą. Kolejne prace, już w sumie około dwustu, pracowicie kolekcjonowali przez następnych kilkanaście lat.

Sztuka jest moją ulubioną formą komunikacji Małgorzata Mirga-Tas

№ 152-153 (1-2 2021) Autor: Małgorzata Mirga-Tas, Autor: Agnieszka Caban Dział: Galeria EtnoArtu To jest pełna wersja artykułu!

Małgorzata Mirga-Tas jest artystką zajmującą się sztukami wizualnymi, Polką i Romką, zaangażowaną społecznie aktywistką, laureatką Paszportów „Polityki” za 2020 rok. Rozmawiała z nią Agnieszka Caban.

Fot. Romane Graja, 2020, tkanina (patchwork), z cyklu Side Amare Thawenca, 230x180 cm

Ludowość w sztuce, muzyce, literaturze i teatrze

№ 145 (6 2019) Autor: Filip Koperski, Autor: Damian Gocół Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

W dniu 29 listopada 2019 roku w Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” w Lublinie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa, będąca jednym z wydarzeń towarzyszących Mikołajkom Folkowym. Organizatorami spotkania byli: Instytut Filologii Polskiej UMCS w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, ACK UMCS „Chatka Żaka”, Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego oraz „Pismo Folkowe”. Honorowym patronatem wydarzenie objęli prof. dr hab. Jerzy Bartmiński (UMCS, IS PAN) i dr hab. prof. UMCS Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska.

fot. P. Szura: Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński i dr hab. prof. UMCS Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska

Madonny Podhalańskie. Z Zakopanego do Budapesztu

№ 144 (5 2019) Autor: Organizatorzy Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Wernisaż wystawy pokonkursowej „Madonny Podhalańskie” odbył się 6 października br., w jubileuszowe XXV Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej na Węgrzech. Wystawa, prezentowana wcześniej w Centrum Kultury Rodzimej Czerwony Dwór w Zakopanem, przedstawia prace wykonane w technice witrochromii (malarstwa na szkle) oraz rzeźby i płaskorzeźby w drewnie. Jest wspaniałą okazją do promocji sztuki polskich twórców ludowych poza granicami naszego kraju.

fot. P. Peciak

9. Land Art Festiwal

№ 143 (4 2019) Autor: Jerzy Norkowski Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Tematem tegorocznego spotkania był „Ogród”. Subiektywna wizja artystów z Litwy, Holandii, Japonii i Polski dała uczestnikom szansę na spektakularną podróż w głąb magicznych łąk, lasów, otwartych przestrzeni, starorzecza czy też sterylnie pozyskanych zapachów mchów oraz innych gromad miejscowych roślin.

Fot. E. Dzemski

Chory. O chłopskim statusie twórczości Artysta

№ 132 (5 2017) Autor: Anna Kapusta Dział: Pocztówka To jest pełna wersja artykułu!

Siedemdziesięcioczteroletni mężczyzna z Wołowic 25 lipca 2017 r. opowiedział mi o pewnym młodym, utalentowanym artyście z jego wsi, który zmarł w wieku dwudziestu jeden lat na gruźlicę. Chłopiec miał na imię Jan. W dzieciństwie spadł z wozu i uszkodził kręgosłup. Odtąd przebywał w domu, bo nie był w stanie pracować w polu. Nauczył się sztuki zegarmistrzowskiej. Był rzeźbiarzem-samoukiem. Rzeźbił w miękkim drewnie zwierzęta. Jego fantazyjne ptaszki czasem kupowali ludzie ze wsi. Mężczyzna pamięta „mądrość” i „rozumność” Jaśka. Uszkodzony kręgosłup wykluczył go z wiejskiej społeczności, tzn. nie pozwolił mu pracować w polu. Nikt nie uważał go za pełnego człowieka: „Kto nie pracował w polu, nie pracował w ogóle”.

fot. tyt. K. Niemkiewicz

Święta Turbacyja Chrystus Frasobliwy

№ 128-129 (1-2 2017) Autor: Beata Sokołowska-Smyl Dział: Galeria EtnoArtu To jest pełna wersja artykułu!

fot. z archiwum www.gosc.pl: Chrystus Frasobliwy z Długosiodła

Tak niegdyś w okolicach Krakowa nazywano typ ikonograficzny należący do ulubionych, a więc i najczęściej spotykanych w rzeźbie ludowej. Zygmunt Gloger w Encyklopedii staropolskiej wyprowadza etymologię owej „frasobliwości” od niemieckiego czasownika fressen – ‘gryźć’, od którego to miały wziąć początek takie pochodne określenia jak: frasunek, frasobliwy, frasowny, frasować. Wszystkie przywoływały stany zasmucenia, wewnętrznej rozterki, udręki, zmartwienia.

Ptaszory, modliszki, inne okazy na UMCS

№ 112 (czerwiec 2014) Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Folk i okolice To jest pełna wersja artykułu!

Morwowy, ryżowy czy sandałowy - brzmi jak zapachy? Są to jednakże rodzaje papieru, na których Michał Makara kreuje światy zwierząt, roślin, pejzaży. Kawa, herbata, sos sojowy... kojarzą się z kolei z kuchnią. Ich również zdarza się artyście użyć do malowania. Co w efekcie powstaje można było zobaczyć od 24 lutego do 16 marca na wystawie „Ptaszory i inne” w Centrum Kultury i Sztuki Chińskiej He Shuifa UMCS przy ul. Radziszewskiego 11.

Czy istnieje współczesna sztuka ludowa?

№ 62 (czerwiec 2006) Autor: Joanna Zarzecka, Autor: Ryszard Rabeszko, Autor: Emil Majuk, Autor: Aleksander Jackowski, Autor: Marian Pokropek Dział: Sonda To jest pełna wersja artykułu!

W dyskusji udział biorą:

  • Ryszard Rabeszko - rzeźbiarz ludowy Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych
  • Emil Majuk - "Panorama Kultur" (www.pk.org.pl)oraz Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie
  • Joanna Zarzecka - folkowiec, "Gadki z Chatki"
  • Aleksander Jackowski - antropolog kultury, krytyk sztuki, Uniwersytet Warszawski
  • prof. Marian Pokropek - etnograf Polski i Słowiańszczyzny, Uniwersytet Warszawski, Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach