Po dłuższym okresie prac w studiu ukazała się wreszcie w tym roku „Jesienna”, płyta reprezentującego gatunek poetyckiego folku zespołu Myszy & Ludzie – zespołu niby względnie nowego, ale i starego, bo skupiającego muzyków grupy Na Bani i jej wcześniejszego wcielenia, HGW, a więc ludzi, którzy, choć nie w tym samym składzie, to jednak grają ze sobą już ponad 30 lat. Jak sami piszą – wkroczyli w swój czas jesienny.
W bieżącym roku pojawiła się na polskim rynku płyta, która nie miała precedensu. Zespół Kosy, w którego skład wchodzą Aleksandra Gronowska, Kasia Pakosa, Anastazja Sosnowska oraz Kasia Szatela-Pękosz, wydał album „Siew symfonicznie” nagrany z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Sudeckiej pod batutą Agnieszki Franków-Żelazny. Sama idea ma kilkudziesięcioletnią tradycję, natomiast w Polsce dotychczas niewielu artystów zdecydowało się na tego rodzaju kooperację. A na rynku muzyki folkowej zdarzyło się to po raz pierwszy.
W dniach 1 grudnia 2018 – 31 marca 2019 w krakowskim Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli prezentowana była wystawa „Widok zza bliska. Inne obrazy Zagłady”. Była ekspozycyjnym owocem szerszego projektu badawczego Awkward Objects of Genocide: The Holocaust and Vernacular Arts in and beyond Polish Ethnographic Museums. Zespół składał się z doświadczonych badaczy, jak: Erica Lehrer (Concordia University, Montreal) – znana z wcześniejszej wystawy w krakowskim Muzeum „Na szczęście to Żyd”, Roma Sendyka (kierująca projektem, Uniwersytet Jagielloński), Wojciech Wilczyk (fotograf),
Magdalena Zych (Muzeum Etnograficzne w Krakowie).
Odpoczno to łódzki kwartet, który na swoim koncie miał już wcześniej wydany album „Odpoczno” (2018) łączący nawiązania do tradycji muzyki opoczyńskiej, rocka psychodelicznego i alternatywnego. Mimo iż powrót grupy w postaci „Dryfu” cechują podobne inspiracje, to tym razem mamy do czynienia z albumem dużo dojrzalszym zarówno estetycznie, jak i formalnie. Miks muzyki ludowej oraz gatunków tanecznych i rockowych uzyskuje na nowej płycie Odpoczna inny wymiar.
Wrocławski duet złożony z Katarzyny Pakowskiej (wokalistki folkowych Kosów) oraz Roberta Jarmużka (klawiszowca avant-popowego zespołu Mikromusic) w swoim debiutanckim nagraniu eksploruje pieśni dziadowskie z regionu dolnośląskiego. Przynajmniej część repertuaru znajdującego się w albumie należy już do sfery popularnej w kręgu wykonawców folkowych. Niemniej charakter, który przyjmuje on na płycie „Przed skończeniem świata”, z pewnością zainteresuje miłośników nowatorskich reinterpretacji muzyki tradycyjnej.
Żółty książę to pierwsza tak dogłębna beletrystyczna analiza Hołodomoru. Narracja z perspektywy rodziny czyni książkę bardzo osobistą i dojmującą. W powieści, osnutej wokół historii rodziny ukraińskiego chłopa Myrona Jasenciowa, Wasyl Barka ukazuje trud życia, a raczej próbę przetrwania w czasie Hołodomoru. Sześcioosobowa rodzina z małej ukraińskiej wioski Klenotoczy na kartach książki zmaga się z coraz większym głodem, niemożnością zdobycia jedzenia, nieustannym narażeniem życia i wreszcie bólem z powodu odchodzenia najbliższych. Tylko Myron i jego krewni wiedzą, jak wielkie wysiłki wkładane są w to, by przeżyć. Często konieczne są działania wbrew sumieniu i chęciom, a także stawianie czoła nie tylko głodowi, ale i kolejnym śmierciom.
Poznawanie regionalnych tańców, pieśni czy technik gry na instrumentach ludowych jest coraz bardziej popularne nie tylko wśród dorosłych, ale także dzieci i młodzieży. Świadczą o tym choćby najnowsze publikacje płytowe, jak album „Melodie od Powiśla” (2021) wydany przez fundację Muzyka Zakorzeniona. Zebrany materiał dźwiękowy to efekt czterodniowego spotkania z muzyką tradycyjną Powiśla Świętokrzyskiego, które odbyło się w Rakowie.
Inspiracje folklorem coraz częściej pojawiają się w kulturze masowej. Chęć przybliżenia polskiej muzyki ludowej wykazała formacja Polskie Znaki – 25 marca 2022 roku zespół wydał debiutancki album „Rzeczy Ostatnie”.
Słysząc „wyspy”, myślimy głównie o Wielkiej Brytanii i o współczesnej polskiej emigracji zarobkowej. Jednak wyspiarzy mamy także tu, u siebie, na wyspach – Wolin , Uznam , Karsibór czy Chrząszczewskiej . To tereny Pomorza Zachodniego, część tzw. Ziem Odzyskanych, na których jeszcze osiemdziesiąt lat temu Polaków było niewielu, a zamieszkiwali je przede wszystkim Niemcy. Sytuacja diametralnie zmieniła się po II wojnie światowej, kiedy to w części Europy dokonano przymusowej relokacji ludności, która dotyczyła wielu grup narodowych (Niemcy, Polacy), jak i etnicznych oraz etnograficznych (Łemkowie, Bojkowie). Mówiąc o przesiedleniach, widzimy w myślach tysiące ludzi, którzy – często w pośpiechu, a prawie zawsze pod przymusem – opuszczać musieli swoje domy. Na ich miejsce przychodzili nowi – obcy, którzy później mieli stać się „tutejszymi”.
W polskim jazzie istnieje, a wręcz wciąż się rozwija, tendencja do sięgania po polskie ludowe melodie i aranżowania ich na język jazzowy. Nie jest to nic nowego, bo chociażby Zbigniew Namysłowski ze swoim kwintetem już w 1975 roku wydał „Kujaviak Goes Funky”. A dziś? Powstają takie płyty, jak „Kurpian Songs & Meditations” Łukasza Ojdany czy „Folk Five” Irka Wojtczaka, których materiałem kompozytorskim są tematy pieśni lub tańców ludowych.
Na Kapeli ze Wsi Warszawa ciąży odpowiedzialność najpopularniejszego polskiego zespołu w nurcie world music. Zatem każdy ich nowy album staje się wydarzeniem, a jednocześnie punktem odniesienia dla aktualnej sceny muzycznej. W końcu mało która polska kapela folkowa ma szansę zaistnieć poza swoim naturalnym habitatem, a KzWW udało się to jak mało komu. Ich najnowsza płyta „Uwodzenie” wydana przez niezależną wytwórnię Karrot Kommando w listopadzie 2020 roku prezentuje nietuzinkową koncepcję i dowodzi, że zespół cały czas ma coś nowego i sensownego do powiedzenia.
Parafrazując opis konia zamieszczony w Nowych Atenach – pierwszej polskiej encyklopedii powszechnej autorstwa Benedykta Chmielowskiego – można by śmiało rzec, że folklor jaki jest, każdy wie. Jeśli jednak przychodzi nam zdefiniować to zjawisko, sytuacja nieco się komplikuje. Folklor należy do grupy tzw. pojęć kontrowersyjnych, czyli takich, których ostateczne opisanie wydaje się być niemożliwe, a każdy autor jest w stanie przedstawić swoją definicję. Od czasów zaproponowania tego terminu przez Williama Thomsa vel Ambrose’a Mertona w 1846 roku w liście do czasopisma „Athenaeum” naukowcy spierają się o zakres zjawisk, jakie folk-lore (owa wiedza ludu) obejmuje.