Artykuły autora: Tomasz Janas

(folk a sprawa polska) Obrazy i (tele)wizje

Wakacje są czasem festiwali, również folkowych. Tych ostatnich jest z roku na rok coraz więcej, a minione lato było okresem ich szczególnego rozkwitu. Oczywiście, natychmiast pojawia się pytanie na ile jest to zjawisko sztucznie wykreowane, w jakiej zaś mierze wynika z rzeczywistych potrzeb (słuchaczy, organizatorów, muzyków). Chłodna obserwacja pozwalająca na stwierdzenie, że wykonawcy ewidentnie amatorscy, albo ewidentnie biesiadni są równoważeni przez tych którzy brzmią "bardziej folkowo" o niczym jeszcze nie przekonuje. Bo nawet za folkowymi brzmieniami kryją się czasem łatwizny, uproszczenia, nieszczerości.

Na srebrnym krążku (Folk a sprawa polska)

Żyjemy ponoć w epoce schyłku płyty kompaktowej jako nośnika muzycznego. Spostrzeżenie to nie ma oczywiście oznaczać, że płyty absolutnie znikną z naszego życia. Łatwo jednak już dziś zaobserwować zmiany w dziedzinie zapisywania, przenoszenia, przechowywania, przekazywania muzyki - zmiany, które dzieją się wokół nas.

Na Mikołajki zamyślenie

Trudno byłoby pewnie powiedzieć coś odkrywczego albo przynajmniej niebanalnego o tym, jak ważne dla polskiej muzyki folkowej są "Mikołajki Folkowe". Z jednej strony - również dzięki miejscu w kalendarzu, są zawsze rodzajem podsumowania mijającego roku. Z drugiej strony - są jednym z najlepszych miejsc dla młodych muzyków. No i mają swój niepowtarzalny klimat. Nic dziwnego, że są "Mikołajki" dla wielu świętem, jednym z centralnych zdarzeń roku.

Piosenki bywają (nie)zwykłe czyli jak się późną wiosną folk w Poznaniu objawiał

W ramach cyklu imprez "Dobre, bo czeskie" wystąpiła w maju,w poznańskim "Zamku", Radůza - czeska pieśniarka znana zapewne sympatykom muzykifolkowej. W sali o nazwie Kameralna dała stosownie kameralny (wszak solowy)koncert dla nie kameralnej (jak na to miejsce i to miasto) publiczności.I pewien jestem, że gdyby miała zaśpiewać jeszcze za tydzień i za dwa, topotrzebna byłaby większa sala. Bo wielu było słuchaczy, którzy przyszli zciekawości, namówieni przez kogoś, nie znający wykonawczyni, nie do końca pewnitego, co usłyszą.

Uroki pogranicza [sztuk] (Folk a sprawa polska)

Miarą żywotności muzycznej tradycji może być fakt odwoływania się do niej oraz jej interpretowania (i reinterpretowania) przez kolejne pokolenia artystów. Z kolei miarą mądrości i świadomości tychże kolejnych pokoleń może być umiejętność, głębia i jakość odwołań do tradycji. Dla tej współzależności nieobojętne może też być chyba - brzmiące niemal jak aforyzm - zdanie, że nawet najbardziej awangardowe rozwiązania muzyczne odwołują się zazwyczaj prawie bezpośrednio do tradycji.

Sukces-co to takiego Folk a sprawa polska

Jakiż może być bardziej wymierny efekt sukcesu polskiego folku? Płyta Kapeli ze Wsi Warszawa na liście najlepiej sprzedawanych krążków w EMPiK-u. A potem w wersji pirackiej obecna ponoć na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, czy pod Stadionem 22 Lipca w Poznaniu (swoją drogą to ciekawe, że wokół komunistycznych z nazwy stadionów rozkwitł "wolny handel" - jakże często nielegalny).

O języku i klejeniu Folk a sprawa polska

Niektórzy mówią, że nowe czasy wymagają nowego języka. Nieuchronna rachuba kalendarza każe więc rozejrzeć się wokół i zastanowić się nad potrzebą (przymusem?) nowego języka. Przecież potrzeba komunikatywności jest jedną z rzeczy podstawowych - również w kontekście twórczości artystycznej, a więc i folkowego muzykowania.

Pochwała wspólnoty „Jeden koncert”

Mówi się, że płyty koncertowe mają szczególne znaczenie w dyskografii wielu zespołów, że weryfikują rzeczywistą jakość i wartość ich propozycji. Często pozwalają też na „ujawnienie”, trudnego do osiągnięcia w studiu, poziomu emocji i energii.

Właśnie podczas koncertu zrealizowała swą najnowszą płytę Orkiestra św. Mikołaja. Słyszymy tu – dzięki nagraniu na żywo – tę charakterystyczną żywiołowość grania, prawdziwie wspólnotowe muzykowanie, mamy wreszcie dowód rzeczywistych, niemałych umiejętności instrumentalnych członków zespołu. Zarazem potwierdza ona też zdolność do kreowania nastrojów, do budowania dramaturgii – występu i płyty. Z jednej strony jest to jakby powrót do najstarszych nagrań zespołu – ich spontaniczności, naturalności, entuzjazmu, z drugiej zaś słyszymy konsekwentnie ewoluującą na kolejnych albumach dbałość o stronę formalną – aranżacje, brzmienie, warstwę instrumentalną.

Ten zespół to bezsprzecznie jedno z najciekawszych zjawisk na polskiej scenie muzyki etnicznej, może najważniejsze. Mikołaje z Lublina grają już dla nas grubo ponad dekadę, z wdziękiem przybliżając wspaniałą muzyczną tradycję Łemków, Hucułów, polskich wsi kresowych. Nie boją się sięgać po utwory współczesne, nieortodoksyjnie interpretując tradycję. Także oryginalne pieśni ludowe w ich wykonaniu wiele świeżości i energii zawdzięczają właśnie przekładaniu radości z muzykowania nad wierność archaicznym kanonom.

Olaf Szewczyk &nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp

Muzyka czyli opowieść

Nie byłem na „Mikołajkach Folkowych” 2004. Nie żebym obraził się na folk czy piękne miasto Lublin. Wygrała przyziemna grypa i inne obiektywne okoliczności. Wspominam o tym jednak nie po to, by pleść mało interesujące autobiograficzne wątki. Piszę dlatego, że niemożność posłuchania choćby młodych wykonawców w konkursie „Scena Otwarta” zrekompensowała mi nowa (i nie nowa) muzyka klasyków folkowego czy „okołofolkowego” muzykowania. Oto bowiem mniej więcej w ten Mikołajkowy czas dotarły do mnie nowe płyty zespołu Osjan.