Artykuły autora: Justyna Michniuk

Totenhochzeit Krótki opis zwyczaju na przykładzie Łużyc Dolnych, Francji oraz Chin

W XXI wieku, kiedy coraz więcej osób wybiera życie w pojedynkę, przyrost naturalny w wielu krajach jest ujemny, a liczne placówki szkolne i przedszkolne są zamykane z powodu niżu demograficznego, trudno nam sobie wyobrazić, że w przeszłości osoba, która zmarła, nie posiadając męża bądź żony, była uważana za nieszczęśliwą. Jedynie małżeństwo oraz wydanie na świat jak największej liczby potomków było niegdyś wyznacznikiem szczęścia jednostki.

fot. ze zbiorów autorki: Zdjęcie córki Mata Wjelana z miejscowości Zahsow (dolnołuż. Cazow) niedaleko Chociebuża

Niemiecki Festiwal Strojów Ludowych

Deutsches Trachtenfest odbył się w dniach 17-19 maja 2019 roku w Lübben (Spreewald), czyli dolnołuż. Lubinie (Blotach). Niemiecki Związek Strojów Ludowych zaprosił wszystkich interesujących się kulturą tradycyjną oraz strojami regionalnymi na Niemiecki Festiwal Strojów Ludowych, tym razem na Łużyce. Organizatorzy podali, że wzięło w nim udział ok. 2,5 tys. uczestników w strojach. Reprezentowali ponad siedemdziesiąt organizacji.

Fot. J. Michniuk

Wielkanocne zwyczaje Serbołużyczan Łużyce

Serbołużyczanie posiadają interesujące tradycje wielkanocne, z których wiele odnajdziemy w niektórych regionach Polski, a inne będą nam zupełnie nieznane. Dzięki zaangażowaniu wielu instytucji i osób prywatnych przetrwały do dziś. Część z nich stanowi niemałą atrakcję turystyczną. Warto jednak pamiętać, że coś, co dla osób z zewnątrz może być barwnym widowiskiem, to głębokie przeżycie dla Serbów Łużyckich, dla których stanowi ono część ich tożsamości narodowej.

Fot. J. Michniuk: Serbskie jajka wielkanocne

Prawosławna Wigilia i Boże Narodzenie w Serbii

Według starego kalendarza juliańskiego Kościół prawosławny m.in w Rosji, Serbii oraz Macedonii obchodzi Wigilię 6 stycznia, natomiast dzień później Boże Narodzenie. Datowanie juliańskie obowiązywało w całej Europie aż do XVI wieku. Nowy kalendarz gregoriański (który Polska przyjęła natychmiast, czyli już w 1582 roku, a np. Grecja dopiero w 1923 roku) cofnął się o trzynaście dni względem swego poprzednika. Dlatego święta Bożego Narodzenia w różnych krajach wypadają w pewnym odstępie od siebie.

Fot. J. Michniuk: Česnica

Przodkowie nie zrobią nam krzywdy Barbara Rosiek

Barbara Rosiek to pochodząca z Węgierskiej Górki absolwentka Katedry Etnografii Słowian UJ (1981) i Podyplomowego Studium Muzealniczego UW (1997), kierownik Działu Etnografii w Muzeum Miejskim w Żywcu. Jest autorką książki pt. W zgodzie z naturą i kulturą. O siostrach Józefie i Zofii Sordyl, poświęconej urodzonym w 1945 roku bliźniaczkom z Krzyżowej-Korbielowa – uznanym twórczyniom ludowym regionu żywieckiego. Z Barbarą Rosiek rozmawiała Justyna Michniuk.

Legendarne i baśniowe istoty z Malty

Nasz świat to jedno wielkie skupisko mitów i opowieści o magicznych istotach i nadprzyrodzonych wydarzeniach. Każdy kraj, region, miasto czy nawet najmniejsza wioska ma własne, niepowtarzalne legendy, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Również Malta jest pełna historii o baśniowych istotach, stworach obecnych w świadomości i codzienności nie tylko dzieci, ale i dorosłych.

Gandlora Cave Bear: www.maltatoday.com

Łapanie koguta w Jänschwalde

Łapanie koguta to jeden z najpopularniejszych zwyczajów żniwnych na Dolnych Łużycach (dolnołuż. łapanje kokota w Janšojcach), w wioskach koło Chociebuża (niem. Cottbus). Tradycja jest praktykowana w sierpniu lub wrześniu, w zależności od wsi. Już w starożytności kogut pojawia się w kulturze jako symbol porannego odrodzenia słońca, a tym samym i życia. Z biegiem wieków nabiera w różnych kulturach niejednolitych znaczeń.

Fot. J. Michniuk

Egipt nieznany

Mój Egipt nie wygląda jak z kolorowej reklamy telewizyjnej czy drukowanej na kredowym papierze oferty biura podróży. Nie znajdziecie tu wypielęgnowanych ogrodów, otaczających schludne domki z białego kamienia jak w Al-Dżunie. Jego zapach nie przypomina aromatów unoszących się w sklepie z drogimi olejami w Luksorze ani świeżo parzonej kawy w Edfu. Na próżno będziecie szukać w nim monumentalnych pomników starożytnej przeszłości czy zachwycających kunsztem architektonicznym dumnych kopuł budowli cywilizacji arabskiej. Obraz, który pragnę namalować słowami, nie będzie przedstawiał roześmianych ludzi, spędzających czas na przydomowym tarasie czy też siedzących na złotej plaży przy zachodzie słońca. Mój Egipt ogłuszy was natężeniem dźwięku jak wybrzeże w Kom Ombo i przytłoczy jak gwarny dworzec kolejowy w Asuanie.

Fot. J. Michniuk: Tradycyjny nubijski dom nad brzegiem Nilu w Asuanie

Tajemnica czarnego stroju Għonnella

W memuarach podróżników odwiedzających Maltę w XVIII i XIX stuleciu nierzadko znajdziemy wzmianki o kobietach-duchach, które przemykają ulicami w zagadkowym czarnym stroju, zakrywającym niemalże całą sylwetkę – z wyjątkiem twarzy. Ten tradycyjny ubiór na Malcie i Gozo fascynował ich, a jednocześnie budził pewien lęk.