Łaska pańska na pstrym koniu jeździ. Jeszcze niedawno dziennikarze zachwycali się odkrytym przez siebie, niczym Internet przez Alana Gore'a, zjawiskiem folku. Już za moment doszukują się błędów i wypaczeń. Ot, choćby w przypadku recenzji drugiego folkowego numeru "Czasu kultury", tu podstawowym zarzutem było nadużywanie słowa folk przez dzienniakrzy "Czasu kultury", które to krytyk kojarzył głównie z twórczością Boba Dylana.
Moja znajoma ze Szwajcarii zauważyła, że w Polsce życie kulturalne kwitnie, szczególnie w stolicy, choć nie tylko-masa imprez różnej miary. Począwszy od mega Folk Fiesty, poprzez Folk Fest w Krotoszynie, Eurofolk tym razem na Pograniczach w Sanoku, koncert "Tam, gdzie biją źródła", stłumione przez deszcz "Rozstaje 2000" w Krakowie, po małe kameralne knajpiane granie w Zakopanem czy festiwale z obrzeży gatunku - prawie bliźniacze Festiwal w Krajobrazie i Muzyka w Krajobrazie. Można powiedzieć, że Polska bawi się tego lata na folkowo.
„(...) za wyjątkową jakość wyrazu artystycznego, stworzony na scenie klimat, różnorodność zaprezentowanego repertuaru oraz ciekawie użyte instrumentarium (...)” brzmiał fragment werdyktu jury konkursu „Scena Otwarta” festiwalu „Mikołajki Folkowe” 2003, które postanowiło przyznać główną nagrodę białoruskiemu zepołowi Cry To Kraj.
Folk niejedno ma imię .... W poprzednim artykule (GZCH nr 30) zamieściłam krótki wykład na temat ewolucji znaczenia tego słowa od lat mniej więcej trzydziestych. Dziś pora odnieść to do sytuacji polskiej. Choć termin folk wydaje się być klarowny, to jednak wciąż ma wiele znaczeń i odcieni. Istnieje folk według Ewy Wróbel oparty na solidnych badaniach, folk według Marka Styczyńskiego podparty dwudziestoletnim doświadczeniem, czy folk według Marcina Skrzypka (GZCH nr 2 i 6). Myślę, że dopiero za pięćdziesiąt, a może nawet sto lat z perspektywy czasu będzie możliwe zdefiniowanie tego pojęcia, podzielenia go na nurty, podobnie jak rozróżniamy teraz romantyzm czy impresjonizm.
Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy od wielu lat skupia artystów, którzy chcą dołożyć swoją „cegiełkę” do wielkiego dzieła Jurka Owsiaka. Folk od dawna jest obecny w tym dniu zarówno na lokalnych jak i ogólnopolskich imprezach. W tym roku, 7 stycznia, Orkiestra św. Mikołaja wystąpiła w telewizyjnym studiu w Warszawie w niecodziennym składzie poszerzonym między innymi o gitary elektryczne i perkusję czyli lubelską kapelę „Screw up”.
W świątecznej atmosferze, 25 grudnia zeszłego roku, w II Programie TVP mogliśmy obejrzeć "Koncert Bożonarodzeniowy", który odbył się w Teatrze Polskim. Jego pomysłodawcą był Jurek Owsiak. Brało w nim udział kilka grup folkowych, między innymi Kapela Trebuniów - Tutków, Jak Wolność To Wolność, Golec uOrkiestra, a także Voo Voo i inni wykonawcy.
Choć od tego wydarzenia minęło już kilka miesięcy, to nie można o nim nie wspomnieć gdyż odgrywa ono dużą rolę w kształtowaniu naszego spojrzenia na kulturę ludową. II Międzynarodowy Festiwal Fundacji Muzyka Kresów trwał w Lublinie w dniach 27-28 października zeszłego roku.
...
...
Drodzy Czytelnicy, starzejemy się - my, to znaczy "folkowcy". Ot, choćby Orkiestrze św. Mikołaja stuknie w tym roku 10 lat, a o ruchu folkowym piszą już prace magisterskie, niczym o twórczości - nie przymierzając - Skamandrytów. I bardzo dobrze, bo przydać nam się może spojrzenie uczonego poprzez "szkiełko", tak krytykowane przez Wieszcza.Udanej próby takiego przedstawienia nurtu muzyki inspirowanej folklorem podjęła się pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Czekanowskiej z Instytut Muzykologii UW Ewa Wróbel. Obszerną część tego numeru zajmują fragmenty jej pracy na temat nowych formy oddziaływania folkloru na młodzież w Polsce w latach 1990-1996. Trzeba dodać, że Ewa Wróbel jest nie tylko teoretykiem, ale także praktykiem. Brała bowiem udział w nagraniach obu płyt Zespołu Polskiego, współpracowała też z Werchowyną. Poza wyżej wymienionymi grupami "pod lupę" zostały wzięte nieistniejące już Bractwo Ubogich, "Scena Korzenie", Dom Tańca, łemkowska Kyczera i Orkiestra św. Mikołaja z całym dobrodziejstwem inwentarza.
W marcu tego roku, jak podaje tygodnik "Polityka" (nr 27, 1 lipiec 2000), Demoskop przeprowadził badania na temat preferencji muzycznych Polaków. Na pierwszym miejscu uplasowała się polska muzyka pop (29%), a już na 5 miejscu, za disco polo oraz rodzimą i zagraniczną muzyką dance, muzyka ludowa i folk, która zdobyła serca 24% respondentów. Okazało się, że miłośników folku jest tyle samo, co zagranicznych przebojów popowych, a o 1% więcej niż fanów polskiego rocka. Nie wspominając o takich gatunkach jak jazz czy hip-hop, które nie zyskały nawet 10% słuchaczy. Zaskakujące, prawda?
Konkurs "Nowa Tradycja" organizowany przez Polskie Radio, w tym roku po raz trzeci, stał się wydarzeniem, na którym folkowcom po prostu nie wypada nie bywać czy to roli wykonawców, czy też widzów. Spotykają się tu dziennikarze, organizatorzy festiwali, muzycy i animatorzy ruchu folkowego. Interesujące są występy zaproszonych gości - tegoroczny festiwal rozpoczęli Muzykanci (laureaci Grand Prix z ubiegłego roku).
24 maja w Lublinie odbył się koncert tutejszego środowiska folkowego skupionego w ACK "Chatka Żaka" zatytułowany "Folk z Chatki". Stał się on również okazją do promocji "Gadek" poprzez analogie tytułu, formy graficznej plakatu czy wydanie numeru specjalnego pisma oraz zorganizowanie spotkania z redakcją.