Co w numerze 82

Od redakcji

82 (sierpień 2009) Autor: Małgorzata Kacprzak Dział: Wstępniak To jest pełna wersja artykułu!

Czy nauczycielom kultury tradycyjnej trafiają się dzieci z ADHD? Nasi respondenci w dzisiejszej Sondzie nie wspominają o tym ani słowa. Może to muzyka łagodzi obyczaje, ścina krawędzie krnąbrnych charakterów? Może melodia jest tak ciekawa, rytm wymagający skupienia, ludowe historie zajmujące i mądry nauczyciel, że dzieci po prostu się nie nudzą? Może to chodzi o zwykłą ludzką życzliwość i umiejętność przekazywania pasji?

Ajagore "Zimowe sny"

82 (sierpień 2009) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Tczewscy muzycy z ostatnich składów trójmiejskiej formacji Szela utworzyli zespół Ajagore, cieszący się coraz większą sławą w kręgach muzyki inspirowanej tradycją. W czerwcu bieżącego roku na rynku muzycznym ukazała się ich druga płyta pt. "Zimowe Sny", zawierająca muzykę skomponowaną do tekstów kociewskiego poety Romana Landowskiego - literata, regionalisty.

"Voo Voo i Haydamaky"

82 (sierpień 2009) Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Efektem rocznej współpracy zespołów Voo Voo i Haydamaky jest płyta wydana 4 czerwca bieżącego roku. Obydwa zespoły poznały się podczas festiwalu na granicy polsko-ukraińskiej latem 2007 roku. Kozaccy wymiatacze zgrali się z legendami polskiego rocka. Połączenie tych dwóch grup dało znakomitą mieszankę nieznanych do tej pory rytmów.

Piotr Grochowski "Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach"

82 (sierpień 2009) Autor: Piotr Grochowski Dział: Nowości płytowe To jest pełna wersja artykułu!



Bohaterami niniejszej książki są wędrowni dziadowie-żebracy. Stanowili oni dawniej niezwykle barwną i aktywną grupę, która odgrywała istotną rolę w życiu tradycyjnych społeczności wiejskich. Byli swego rodzaju pośrednikami między światem żywych i zmarłych, modlili się, śpiewali pieśni, przynosili nowiny z dalekiego świata, wzbudzali szacunek i strach.

Śpiewajże mi jako umiesz, czyli nauczyciele tradycji

82 (sierpień 2009) Autor: Jerzy Burdzy Dział: Sonda To jest pełna wersja artykułu!

W dyskusji udział biorą:

  • prof. Katarzyna Dadak-Kozicka - etnomuzykolog, antropolog kultury i teoretyk edukacji muzycznej, przewodnicząca Koła Kodályowskiego Polskiej Sekcji ISME. W latach 70. i 80. związana z Akademią Muzyczną w Warszawie, w latach 80. i 90. z Instytutem Sztuki PAN, od 2004 z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytetem Warszawskim
  • Jerzy Burdzy - muzyk-pasjonat; Zespół Polski, Burczybasy, założyciel kapeli dziecięcej Vistula Ballada, autor książek do nauczania muzyki "Wędrówki muzyczne"
  • Andrzej Sar - muzyk, instruktor ds. folkloru w Wojewódzkim Ośrodku Kultury w Lublinie
  • Agnieszka i Adam Szulcowie - Kapela Dzieci Naszych
  • Michał Dacka - instruktor muzyczny grupy "Kasta" przy Środowiskowym Ośrodku Wsparcia "Pinokio" w Poniatowej

Dwójka - reflekcje na marginesie apelu

82 (sierpień 2009) Autor: Agata Witkowska Dział: Wydarzenie To jest pełna wersja artykułu!

8 lipca miało miejsce zdarzenie bezprecedensowe w polskich mediach. Tamtego dnia zamilkła radiowa Dwójka. Zamiast muzyki i audycji publicystycznych, na słuchaczy czekał śpiew ptaków oraz komunikat wyjaśniający przyczynę i cel akcji. Wkrótce potem w Internecie pojawił się apel o poparcie protestu pracowników stacji. Wobec dramatycznej redukcji finansów na utrzymanie mediów publicznych - można przeczytać w tekście - pod znakiem zapytania stanęło ich dalsze funkcjonowanie. Radiowa Dwójka jest miejscem szczególnym, jako ośrodek, gdzie od lat pielęgnuje się niekomercyjną, ambitną kulturę.

Do genezy i chronologii rytmów mazurkowych w Polsce

82 (sierpień 2009) Autor: Jan Stęszewski Dział: Z teorii To jest pełna wersja artykułu!

Dotychczasowe badania nie rozwiązały przedstawionego w tytule problemu w stopniu chociażby zadawalającym, choć prace Kurpińskiego, Norlinda, Simonówny i niektórych innych pod wieloma względami są nadal cenne i niezastąpione

Przedstawiona poniżej hipoteza o zależności rytmiki mazurkowej od zjawisk językowych wymagać będzie jeszcze licznych prac, które ją udokumentują lub podważą jej prawdopodobieństwo. Nie ulega natomiast wątpliwości, że nie można się spodziewać odkrycia jakichś nowych, rewelacyjnych materiałów historycznych, przede wszystkim muzycznych, które by problem pozwoliły rozwiązać tylko w drodze analizy tych źródeł.

Mikołaje na Borneo

82 (sierpień 2009) Autor: Marcin Skrzypek Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

Trudno powiedzieć, co było ważniejsze: festiwal czy sam pobyt na Borneo. No ale ponieważ gdyby nie muzyka, nic by się nie stało, co się stało, należy poświęcić jej stosowne miejsce.Rzućcie okiem na mapy Google: kraj: Malezja, region: Sarawak, jego stolica: Kuching, miejscowość: Santubong, miejsce: Cultural Village. Na zdjęciu satelitarnym będzie wszystko jak na dłoni. W realu to kilkanaście godzin w samolotach. Sarawak to malezyjska część Borneo o powierzchni ponad 1/3 Polski i populacji tylko 2 mln. 100 tys. mieszkańców. 45 minut busem na północ od jej stolicy Kuching leży nadmorski kurort i góra Santubong, a między nimi Wioska Kulturalna, skansen, gdzie mieliśmy przyjemność grać. Prawie na równiku.

Pieśn, muzyka i sztuka ludowa na kazimierskim rynku

82 (sierpień 2009) Autor: Krzysztof Butryn Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

W dniach 26 - 27 czerwca 2009 roku w Kazimierzu Dolnym odbył się Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, jedno z nielicznych wydarzeń, w trakcie którego można jeszcze posłuchać tradycyjnego muzykowania, dawnego ludowego śpiewu i zetknąć się z autentyczną twórczością ludową.W ciągu 43. lat na festiwalowej estradzie zaprezentowało się tysiące wiejskich artystów. Festiwal w swoim założeniu sięga do wykonawców prezentujących własny lokalny, niestylizowany folklor. Do Kazimierza przyjeżdżają zatem śpiewacy i grupy śpiewacze wykonujące dawne pieśni białym głosem, instrumentaliści i kapele, które obok popularnych skrzypiec, klarnetu czy kontrabasu prezentują umiejętności gry na unikatowych instrumentach takich jak: dudy, kozioł weselny czy ślubny, mazanki, złóbcoki, harmonia polska oraz różnego rodzaju fujarki, piszczałki - aż do gry na zwykłym listku.

Folklor wciąż żywy

82 (sierpień 2009) Autor: Barbara Małyszczak Dział: Festiwale To jest pełna wersja artykułu!

Włodawa jest malowniczym miasteczkiem nad rzeką Bug, które każdego lata zamienia się w roztańczoną i barwną stolicę folkloru. Jest jednym z dwustu miast na świecie, które pod flagą CIOFF organizują festiwale folklorystyczne. W tym roku, w dniach 14-18 lipca, odbyła się już dziewiętnasta edycja Międzynarodowego Poleskiego Lata z Folklorem. Dotychczas w Festiwalu wzięło udział 175 zespołów folklorystycznych z 55 krajów każdego kontynentu.

Kalwaria inna niż wszystkie

82 (sierpień 2009) Autor: Tadeusz T. Głuszko Dział: Tradycja To jest pełna wersja artykułu!

Kalwarię Wejherowską ufundował wojewoda malborski Jakub hrabia Wejher na terenach swoich dóbr rzucewskich, jako wotum za uratowanie życia na wojnie. W prawie bezludnym miejscu hrabia postawił w 1643 roku kościół i żeby go uczynić świątynią parafialną, założył przy nim miasto Weiheropolis, dzisiejsze miasteczko Wejherowo.

Koktajl bitów i tradycji

82 (sierpień 2009) Autor: Nastia Kinzerska Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Z jednej strony banda (z ukr. - grupa, zespół) z drugiej arkan (taniec męski lub lasso) - takie połączenie energii i osaczenie muzyką możliwe jest tylko wtedy, gdy zagrają: Kostiantyn Markewycz (dj Binghi): komputer, drymba, tamburyn, śpiew, wibracje; Ostap Kostiuk: flojara, tyłynka, duda, drymba, trombita, śpiew; Lubomir Iszczuk: darbuka, tamburyn, didżeridoo, lira korbowa, drymba; Wsewołod Sadowyj: bębny, darbuka, bęben

Tradycja jednoczy ludzi

82 (sierpień 2009) Autor: Nastia Kinzerska Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Ostap Kostiuk - flojara, tylynka, huculska koza, duda, drymba, trembita; Olena Kostiuk - akordeon, drymba; Wasyl Strynadjuk - skrzypce; Wołodymyr Henseckij - cymbały, trembita; Wasyl Haranżuk - bajan; Wasyl Laskurijczuk - bęben, Wołodymyr Watalczuk - śpiew, taniec.
Autor i przewodniczący projektu "BAJ. Misterium Huculki" - Ostap KostiukKierownik artystyczny "Majsternja pisni" - Natalka Polowynka

Muzyka świata wewnętrznego

82 (sierpień 2009) Autor: Nastia Kinzerska Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Atma w tłumaczeniu z sanskrytu oznacza osobę, a sfera to jest to wszystko, co tę osobę otacza, co dotyczy jej wewnętrznego świata, uczuć, emocji, doświadczeń. Na koncertach Atmasfery między muzykami a publicznością zawiązuje się specyficzna więź...

Marzą mi się wydziały muzyki etnicznej

82 (sierpień 2009) Autor: Maria Pomianowska Dział: Rozmowa To jest pełna wersja artykułu!

Maria Pomianowska to fascynująca postać w muzyce Wschodu i Zachodu. Z powodzeniem łączy rolę liderki Zespołu Polskiego z badaniami nad muzyką różnych kultur. Ukończyła warszawską Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w klasie wiolonczeli. Kilka lat spędziła w Indiach i Japonii zgłębiając tajniki tamtejszej muzyki. Śpiewa, gra na kilkunastu instrumentach strunowych takich jak: suka biłgorajska, fidel płocka (padudla), bas ludowy, rota celtycka, gadułka (Bułgaria), kemanche (Iran), rebab (Turcja), sarangi (Indie), er-hu (Chiny) oraz morin hur (Mongolia). Współpracowała z Yo-Yo Mą, grała na dworze cesarskim w Japonii. Co dwa tygodnie, w nocy z poniedziałku na wtorek na antenie Programu II Polskiego Radia prezentuje unikatową muzykę Wschodu. Nic więc dziwnego, że rozmowa z tak wielką i ciekawą postacią była dla mnie ogromnym zaszczytem, a zarazem wyzwaniem.

Eric Bogle pieśniarz czy poeta?

82 (sierpień 2009) Autor: Maciej Froński Dział: Wykonawcy To jest pełna wersja artykułu!

Ostatnio przez Internet przetacza się dyskusja, czy teksty piosenek, zwłaszcza z zakresu folku, mogą być traktowane jako wiersze. Wymienia się przy tej okazji wielu twórców: wielokrotnie zgłaszanego do literackiego Nobla Dylana, dalej Cohena, Waitsa, Cave'a, z Polaków - Koftę, Stachurę, Osiecką, Kaczmarskiego… tę listę można by długo ciągnąć. Jest jednak jedna postać, którą warto by w tym kontekście wzmiankować, postać, o której mało kto słyszał, której piosenki mało kto zna, a jeśli już zna, to ze świetnych skądinąd coverów grupy "The Dubliners", i, co za tym idzie, w ogóle nie łączy ich z autorem. Tą postacią jest australijski pieśniarz - a może właśnie poeta? - Eric Bogle.

I znów podróż do źródeł (Folk a sprawa polska)

82 (sierpień 2009) Autor: Tomasz Janas Dział: Felieton w Gadkach To jest pełna wersja artykułu!

Czy można sobie wyobrazić - w dziedzinie muzyki świata - dwa bardziej odległe stylistycznie przykłady niż Djivan Gasparyan i Transglobal Underground? Z jednej strony prosta, liryczna harmonia będąca naturalnym oraz bezpośrednim odwołaniem do klasyki i tradycji, z drugiej: przetworzona, elektroklubowa muzyka, w której "etniczne" instrumentarium można z pozoru potraktować jako zaledwie egzotyczne ozdobniki.

Jawornicki czakram

82 (sierpień 2009) Autor: Joanna Zarzecka Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Spytali mnie w pracy, gdzie jadę na urlop, odpowiedziałam, że na pogranicze Bieszczadów i Beskidu Niskiego.
- Ale ci fajnie! Będziesz sobie chodzić?
- Nie, będę leżeć!

Bywalcy Jawornika wiedzą, że nigdzie na świecie nie wypoczywa się tak doskonale i skutecznie, jak właśnie w tej magicznej dolinie zagubionej gdzieś w bok od czerwonego szlaku pomiędzy Beskidem Niskim a Bieszczadami. Nawet zapaleni wędrowcy, kiedy tu dotrą, nie bardzo mają ochotę gdziekolwiek się ruszać. Zanim poznałam Jawornik wydawało mi się, że nie można spędzać wakacji co roku w tym samym miejscu. Teraz bez problemu sobie to wyobrażam, ba! wejście na najbliższą górę Kamień zajęło mi 10 lat! - i to poszłam tylko dlatego, że była okazja wycieczki z grupą dzieci i przewodnikiem. Teraz mam kolejne 10 lat na myślenie o wycieczce do cerkwi we wsi Rzepedzi.

Bambrzy świętują z pompą

82 (sierpień 2009) Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Co to są banioki, dejny, bryle, klofta czy kabatek, co oznacza określenie bestry? Tego wszystkiego można było dowiedzieć się w Poznaniu na XIV Święcie Bamberskim podczas konkursu gwary poznańskiej. Zmagało się w nim pięć osób, które zgłosiły się do rywalizacji z publiczności. Inne konkurencje dotyczyły gry w zośkę, obierania i tarcia pyrek, robienia na drutach. Dla dzieci specjalnie zorganizowano konkurencję plastyczną. Zmagały się one z narysowaniem słonia. Duże emocje wzbudzał konkurs noszenia wody w wiadrach zawieszonych na szuńdach. Z obciążonymi przez wiadra barkami silni mężczyźni jak najszybciej zdążali do figury Świętego Nepomucena, okrążali go i resztką sił wracali z powrotem. Niekiedy w pośpiechu rozlewając nieco z niesionej zawartości. Najszybszy zawodnik uwinął się w imponującym czasie 48 sekund.

Zofia Stryjeńska w Muzeum Narodowym

82 (sierpień 2009) Autor: Vlepkarz Ziutek Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Dużo słyszeliśmy o wystawie malarstwa (i ogólnie prac) Zofii Stryjeńskiej w Muzeum Narodowym. Deszczowej niedzieli 5 lipca wybraliśmy się wreszcie korzystając z okazji że nie było tłumów i na spokojnie można było obejrzeć ekspozycję. Po obejrzeniu czuję się troszkę... rozczarowany.

Nie święci garnki lepią

82 (sierpień 2009) Autor: Małgorzata Wielgosz Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Kiedyś w piękny słoneczny dzień garncarz utoczył kilkanaście naczyń. Ponieważ zbliżało się południe, wyniósł je na dwór, aby przeschły, a sam udał się na obiad. Kiedy wrócił, bardzo się zdenerwował, gdyż wszystkie naczynia były zniszczone. Miały odznaczone łapki, bądź dziobek ptaszka. Garncarz stwierdził, że za karę będzie malował niesfornego ptaszka na swoich garnkach

Tygiel Folk Banda

82 (sierpień 2009) Autor: Izabela Kieda Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Czasem przypadek robi nam świetne niespodzianki i myślę, że właśnie te przynoszą najwięcej radości. Ja nieczytająca dokładnie plakatów GaMaDee, przegapiłam warsztaty z gry na bębnach i za to pluję sobie w brodę, ale nie jest tak do końca źle, bo zostałam na koncercie muzyki folk w wykonaniu zespołu Tygiel Folk Banda.

"Sybilla" dla Państwowego Muzeum Etnograficznego

82 (sierpień 2009) Autor: KOI Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

Wystawa "Zwykłe-Niezwykłe. Fascynujące kolekcje Państwowego Muzeum Etnograficznego" otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wydarzenie Muzealne Roku - "Sybilla 2008" za najlepszą wystawę etnograficzną. Wystawa ta została przedłużona do niedzieli, 3. stycznia 2010 roku.

Sarakina na Herbatniku

82 (sierpień 2009) Autor: Vlepkarz Ziutek Dział: Relacje To jest pełna wersja artykułu!

4 lipca na Barce Herbatnik wystąpiła polsko-bułgarsko-morawska Sarakina w pełnym składzie ze znakomitym perkusistą Robertem Siwakiem. Na początek zagrali dudziarski motyw... szkocki, by szybko przejść w klimaty bałkańskie. Jacek Grekow i chłopaki przycinali znakomitą fuzję żywiołowej nutki bułgarsko-macedońskiej ze statecznym obliczem etno-jazzu przez co horo łączyło się zgrabnie z walcem, a pieśni ludowe ze śpiewem quasi-operowym. I nie było zgrzytu, a wręcz całość uzupełniała się znakomicie, bo gajdy brzmiały jak na porządnym bułgarskim weselu!

Jadąc przez Roztocze

82 (sierpień 2009) Autor: Andrzej Bieńkowski Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

Książka z płytą CD, dokumentacja badań terenowych Andrzeja Bieńkowskiego

Muzyka i fotografie do książek z płytami pochodzą z archiwum tradycyjnej polskiej i ukraińskiej muzyki i śpiewów wiejskich. Archiwum powstaje od 1980 roku. Nagrania robione są w domach muzykantów, to klimat naturalnego muzykowania. Zbiory zawierają zarówno nagrania najstarszych typów kapel wiejskich, jak i współczesnej muzyki weselnej.

Senmuth "Madinat al-Mayyit"

82 (sierpień 2009) Autor: ROD Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2009, CD Senmuth

Senmuth to niezwykły rosyjski multiinstrumentalista, tworzący dość nietypową muzykę, łączącą ambient z folkiem i elektroniką. Nagrał już kilkanaście albumów, tylko w 2009 roku wydał ich już cztery. Artysta współpracował również z wieloma zespołami, m. in. z grupą Tenochtitlan i neNasty. Podobnie jak inne płyty, "Madinat al-Mayyit" jest niespotykaną mieszanką gatunków i stylów muzycznych, gdzie dźwięki ciężkich gitar przenikają się z klasycznymi aranżacjami i folkowymi instrumentami.

Eluveitie "Evocation I - The Arcane Dominion"

82 (sierpień 2009) Autor: ROD Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

2009, CD Nuclear Blast Records/Warner Music

"Evocation I - The Arcane Dominion" to najnowsza folkowo-akustyczna płyta szwajcarskiej grupy Eluveitie. Przy tym wydawnictwie zespół odszedł od deathmetalowych riffów i dynamicznej perkusji na rzecz melodyjnych aranżacji folkowych.

Alfreda Magdziakowa "Rok obrzędowy mojego regionu"

82 (sierpień 2009) Autor: AKO Dział: Prezentacje To jest pełna wersja artykułu!

Lublin 2003

Książka prezentująca nadbużańskie wierzenia, zwyczaje, obrzędy, chłopskie prace gospodarskie, dawne wiejskie rzemiosła, pieśni, przysłowia. Wielką zaletą zebranych tutaj wspomnień jest to, że w większości są to przekazy bezpośrednie, z pierwszej ręki.

Piąte Skrzyżowanie

82 (sierpień 2009) Dział: Skrzyżowanie Kultur To jest pełna wersja artykułu!

W dniach 13-19 września pod Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie odbędzie się piąta edycja Festiwalu Warszawskiego Skrzyżowanie Kultur. To niezwykłe wydarzenie o światowym wymiarze jest jednym z bardziej prestiżowym imprez tego typu. Piąta edycja wydarzenia zainicjowanego jest przez władze miasta, a organizowana od początku przez Stołeczną Estradę. To niezwykłe wydarzenie o światowym wymiarze jest jedną z bardziej prestiżowych imprez tego typu.