Co w numerze 53

Czy sukces sukcesu Kapeli ze Wsi Warszawa?

Z tego, co wiem, Kapela ze Wsi Warszawa nie przeżyła ostatnio zmasowanego ataku dziennikarek z pism kolorowych, nie wprowadziła płyty do pierwszej dziesiątki listy sprzedaży i nie odbyła trasy koncertowej po największych obiektach w kraju. Ale przecież nikt przytomny na umyśle nie spodziewał się takiego obrotu jej krajowych spraw po zdarzeniach, które miały miejsce na Zachodzie.

Witam w moim mieście

Świat żydowskich miasteczek – drewnianych sztetł, materialnie zalicza się już do kategorii „zaginionych światów”. Dzisiaj przypominają o nim jedynie czarno-białe fotografie ulic Szerokiej czy Jatecznej, pływające po chagallowskim niebie kozły i świeżo poślubieni małżonkowie oraz klezmerska muzyka. Muzyka wyjątkowa – czasem miękka i głęboka, innym razem dzika i świdrująca, a jeszcze kiedy indziej bajkowo-surrealistyczna, jak wielobarwne obrazy Chagalla. Instrumenty żydowskich muzykantów – kley (hebr.) oraz ich śpiew – zemer (hebr.) stanowiły o istocie tradycyjnej muzyki żydowskiej – klezmer (jidysz). Dźwięk skrzypiec, cymbałów, akordeonu czy klarnetu zawsze zapowiadał zabawę i śpiew – roztańczone żydowskie wesele. O współczesnych żydowskich weselach, istocie muzyki klezmerskiej i jej miejscu w dzisiejszym świecie mówi David Krakauer – poszukujący muzyk, genialny klarnecista i zafascynowany Polską nowojorski klezmer.

Żre

Przy pierwszym słuchaniu pomyślałem, że jest to kolejna próba wykorzystania inspiracji ludowych przez profesjonalistów, których wykształcenie muzyczne, jak wiadomo, nie zawsze przekłada się na ciekawe pomysły. Myślenie takie okazało się jednak bardzo stereotypowe. „I to, i to” jest świeżym powiewem w zapomnianym już nieco nurcie folku zbliżonym do muzyki popularnej, a nawet więcej: stanowi przykład – jeden z dosłownie kilku – udanej recepcji tradycji przez muzykę przeznaczoną dla szerokiego „radiowego” odbiorcy.

Tatry widziałam opodal Paryża

Jesienne popołudnie, za oknami zapach ogrodów podparyskiego Chantilly. Przed nami miniaturowe filiżanki z poetyczną kawą. Obie z Cilick pochylamy się nad ostatnimi stronami rękopisu jej najnowszego zbioru poezji, który na początku przyszłego roku ukaże się w wersji dwujęzycznej. Filiżanki są iście proustowskie, w ich głębi kryje się przyzwolenie szukania minionego czasu. Choć dźwięki francuskiej mowy dobiegają nas od strony pałacu Kondeuszy, dom Cilick jest bardzo polski, pełen serdecznych wspomnień z Tatr, które tak umiłowała. Do owych Tatr muzycznych często powraca w swej poezji. Najmniejszy bibelot, pamiątka, obraz, czy wreszcie konfigurację przedmiotów codziennego użytku w serwantce można nazwać „małą Polską”. Szczególnym sentymentem i przywilejem otaczane są tu „rekwizyty tatrzańskie”.

Irlandczycy znad Bałtyku

Redakcjo, myślę, że czas na powrót do tematyki rycerskiej i przedstawienie kolejnych wojów – Najemnego Bractwa Irlandzkiego „Fianna”.

Pomorze Gdańskie – bogata historia i wyjątkowe miejsca. Jedno z najstarszych miast w Polsce – piękny i dumny Gdańsk. Wielka krzyżacka warownia w Malborku. Cała masa śladów i dowodów na to, że ziemie te od wieków były świadkami wielu wojen, migracji i ścierania się najróżniejszych kultur.

Na Pomorzu zaczęto organizować jedne z pierwszych w Polsce współczesnych imprez historycznych, potocznie zwanych turniejami rycerskimi. Miało to miejsce w 1992 roku w Gniewie, gdzie piękny krzyżacki zamek przyciągał miłośników średniowiecza nie tylko z Pomorza, ale z całej Polski.

Tytułem wstępu

Szanowni Państwo! Czy przyszła kiedyś na Was godzina, kiedy zamiast snu po porządnej lekturze (choćby artykułu prof. Piotra Kowalskiego „Folkloryzm nauk o kulturze ludowej” z 49 numeru „Gadek”), zastanowienie banalne na Państwo przyszło: Czym jest folk? Ale, pojęty abstrakcyjnie nieco, jako pojęcie? Funkcjonujące zamiennie w siatce innych pojęć, używane w dobrej wierze dogadania się na temat... Więc jeśli używane – to różniące się chyba od innych, pokrewnych czy przeciwstawnych, pojęć? Mówimy – folk, a myślimy?

Wciąż wierzę w Wąski Tor

Impreza łącząca w sobie wyprawę kolejką wąskotorową i wspólne folkowe muzykowanie chodziła mi po głowie od dobrych paru lat. W końcu zebrał się Komitet Kolejkowy. Zrobiliśmy burzę mózgów. Pomysł był coraz bliższy realizacji. Okazało się, że nieczynna kolejka piaseczyńska (zwana także Grójecką Kolejką Dojazdową) będzie jeździć turystycznie. Nie namyślając się długo, stworzyliśmy plan działania. Miało ono integrować różne, często bardzo odległe od siebie, środowiska. Z czasem doprowadziło do cyklu imprez, nie tylko plenerowych...

Porażka Asturii Koncerty, spotkania, warsztaty...

W warszawskim Muzeum Etnograficznym, 12 lipca, w ramach wernisażu wystawy „Camino do Santiago”, czyli słynnej trasy pielgrzymkowej do Santiago de Compostela, gdzie (według legendy) pochowany jest św. Jakub, wystąpiła bardzo przeciętna – jak się okazało – formacja Gueta Na Fonte...

Siedem razy Dowspuda

W pierwszych dniach lipca na Suwalszczyznę zjechali miłośnicy kultury celtyckiej. Powód był prosty – odbywał się tam VII Festiwal Kultury Celtyckiej Dowspuda 2004 (2 – 4 lipca).

Szczęk oręża w Łęczycy

Zamek w Łęczycy, w dniach od 28 do 29 sierpnia, gościł VII Turniej Rycerski. Najciekawszą z wielu walk, które się wtedy odbyły, była bitwa o miecz kasztelana. Widowiskowe okazały się również turnieje w strzelaniu z łuku (tu każdy mógł spróbować swoich sił) oraz pokazy pięknych średniowiecznych strojów.

Rozstaje 2004

Za nami kolejny krakowski Festiwal Muzyki Tradycyjnej „Rozstaje” (29–31 lipca). W porównaniu z poprzednimi latami – znacznie skromniejsze rozmiary i nieco zmieniona formuła – zamiast rynku nieduża sala w podziemiach klubu „Alchemia” na Kazimierzu. Miało to i swoje plusy, i minusy.

Kriwi „Past and present” 2004, CD Orange World 007

Kriwi to najbardziej znana poza granicami swojego kraju białoruska grupa folkowa (istnieje od 1996 roku). Korzeniami sięga zespołu „Pałac”, a ma też i wiele klonów. Zespół łączy tradycyjne „białe głosy” i instrumenty (lirę korbową, kozę, bębny i piszczałki) z elektroniką.

Beltaine „Rockhill” 2004, CD, WSZiM w Sosnowcu, Beltaine

Beltaine to w kalendarzu Celtów wyjątkowa noc – czas, kiedy stykają się ze sobą dwa światy – magiczny z mate-rialnym. Na ich skraju stanęła, zafascynowana celtycką kulturą, folkowa grupa ze Śląska. Owocem tej inspiracji jest płyta „Rockhill”.

Turnioki „Bycek”

Geneza. Zespół – którego nazwa pochodzi od turni, czyli skalistych szczytów górskich – powstał w 2000 roku. Jego założycielem i pomysłodawcą jest Arkadiusz Wiech, który urodził się pod Babią Górą w miejscowości Lachowice koło Suchej Beskidzkiej. Od dziecka grał na gitarze, a jednocześnie marzył o muzykowaniu w góralskiej kapeli, co, jak wiadomo, przy takim instrumencie jest niemożliwe. Często więc dokonywał przeróbek góralskich piosenek na rockowy skład z gitarami i perkusją. I tak, wzrastając w beskidzkiej tradycji, kształcił się dalej w grze na gitarze. Rozpoczął studia w Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie na kierunku wychowanie muzyczne. Tam poszerzył swoją wiedzę nie tylko w zakresie gry na gitarze, ale także w dziedzinie kompozycji i aranżacji oraz spotkał wielu muzyków, wśród których są obecni członkowie grupy Turnioki.

Polskie Radio SA Muzyka źródeł. Ballady

Najnowszy krążek z Kolekcji Muzyki Ludowej Polskiego Radia. Płyta zawiera ludowe ballady polskie, wybrane z nagrań zgromadzonych w radiowym archiwum folkloru w Warszawie. Materiał przedstawiony na płycie zawiera przykłady najbardziej znanych wątków balladowych. Są to nagrania dokonane w latach 1975–1998 u ludowych śpiewaków na Mazowszu, ziemi radomskiej, krakowskiej, suwalskiej, krośnieńskiej, sieradzkiej, wieluńskiej, na Śląsku Opolskim i innych.