Co w numerze 31

Folk music, world music, muzyka etniczna, muzyka ludowa Co jest czym i dlaczego takie ważne?

Muzyka jest bardzo efektownym i specyficznym przejawem kultury. Śledząc tradycje muzyczne, instrumentarium, pojawianie się nowych stylów i szkół w obrębie muzyki można dowiedzieć się wiele na temat duchowości i kondycji narodów, grup etnicznych lub ich części. Ważne jest zatem, aby rozumieć, co naprawdę oznaczają określenia w rodzaju "muzyka folkowa", "muzyka etniczna" czy "muzyka świata". Część tych - i innych - określeń muzyki, którą potocznie kojarzymy z "ludowością", należy do słownictwa muzykologicznego, ale istnieją i takie, które są tylko rynkową nazwą produktu. Wydaje się ważne, aby rozróżnić te dwie kategorie nazw w sytuacji nagłego zainteresowania "folkiem" w Polsce. Proponuję skrócony słowniczek z własnym komentarzem, do którego upoważniłem się samowolnie ze względu na ponad już 20-letni staż na pograniczach sceny określającej się mianem "folkowej" (do której niejednokrotnie przyszło mi się dystansować).

Mikołajki Folkowe 2000

Kolejne Mikołajki Folkowe minęły i przeszły do historii. Od kilku lat impreza rozpoczyna się w czwartek. Swoistym preludium do całości w tym roku stała się prezentacja filmu "Ur-Musig" Cyrilla Schläpfera, poświęconego archaicznej muzyce Alp.

...taka jedna dolinka... Orkiestra św.Mikołaja

Niektórzy twierdzą, że istniejąca od 1988 roku Orkiestra św. Mikołaja nadała oblicze folkowi lat dziewięćdziesiątych. W nowe tysiąclecie zespół wszedł wydając piąty już album zatytułowany „Z dawna dawnego”, który zdobył uznanie słuchaczy i krytyków. Zawiera 17 utworów inspirowanych polską muzyką ludową, wśród których znalazły się pieśni przede wszystkim z Lubelszczyzny i Kurpi, a także Śląska i Beskidów. Tuż po zakończeniu nagrań z muzykami tworzącymi Orkiestrę: Sylwią Berezą, Urszulą Kalitą, Anną Kiełbusiewicz, Agnieszką Kołczewską, Bogdanem Brachą, Grzegorzem Lesiakeim i Marcinem Skrzypkiem spotkała się Małgorzata Jędruch z Radiowego Centrum Kultury Ludowej.

Pramuzyka z drugiej ojczyzny Vincenza

Po drugiej wizycie z rodziną w Szwajcarii już rozumiem, dlaczego pisarz-emigrant Stanisław Vincenz ("Na wysokiej połoninie") po wojnie akurat ten kraj wybrał na swoją drugą ojczyznę. Bo wydaje się, że jego ulubiona Huculszczyzna ma powiązania "podziemne" ("rachmańskie") nie tylko z Himalajami, lecz także z Alpami - zresztą chyba wszystkie ludy wysokogórskie żyją bardzo podobnymi archetypami.

II Ogólnopolskie Spotkanie Kapel Dudziarskich

Niedługo znów rozpocznie się cykl wiosenno-letnich spotkań folkowych i folklorystycznych. Jedną z takich imprez, wartą odwiedzenia, jest Ogólnopolskie Spotkanie Kapel Dudziarskich w Zbąszynku. Odbywa się ono zazwyczaj na początku maja, w tym roku będzie to już trzeci taki konkurs. Relacja z pierwszego jest na stronie zespołu Slainte!, ja zaś chciałabym wspomnieć zeszłoroczną majówkę w Zbąszynku.

Temat rzeka Flamenco

Na flamenco składają się trzy elementy: śpiew, taniec i gitara, z czego sercem flamenco jest pieśń a śpiewak jest wykonawcą najbardziej znaczącym. Poza tymi trzema elementami istnieje jeszcze nastrój, jest on tak samo ważny jak dźwięk. Nie istnieje nadrzędność jednego elementu nad drugim.

(Folk a sprawa polska) ...pod powierzchnią

Mniej uważny obserwator życia muzycznego mógłby stwierdzić, że scena muzyczna przełomu wieków jest wtórna, nudna i nieciekawa. Tak przynajmniej kreują ją media - zarówno telewizja, jak i komercyjne stacje radiowe czy kolorowe czasopisma. To, co tam widać i słychać, przyprawia - w zależności od samopoczucia - o śmiech lub rozpacz.

Martin Carthy

Martin Carthy należy do weteranów brytyjskiego folku. Jest uznanym interpretatorem angielskiej tradycji oraz wirtuozem gitary akustycznej. Swoją karierę zaczynał w końcu lat 50. Był etatowym gitarzystą najlepszego londyńskiego klubu folkowego - Troubadour. Klub ten odwiedzali artyści amerykańscy, Carthy uczył ich angielskich pieśni tradycyjnych. Wśród jego gości znaleźli się Bob Dylan i Paul Simon, którzy utwory „Lord Franklin” i „Scarborough Fair” umieścili na swoich płytach.

Dyskografia Martina Carthy’ego zawiera kilkanaście albumów solowych (na szczególne wyróżnienie zasługują te nagrane wspólnie ze skrzypkiem Dave’em Swarbrickiem) oraz z innymi wykonawcami m.in.: Steeleye Span, Brass Monkey, The Albion Country Band oraz The Watersons. W ostatnim zespole śpiewała również jego żona Norma Waterson.

Sarakina

Białostocka Sarakina zdobyła I miejsce w konkursie "Scena Otwarta", który odbył się w ramach "Mikołajków Folkowych 2000". Zyskała uznanie tak jury, jak i publiczności dzięki oryginalnemu zaprezentowaniu tradycyjnej muzyki bałkańskiej z regionów Bułgarii i Macedonii.

W S1

Grupa The Cracow Klezmer Band wystąpiła 31. stycznia 2001 roku w stołecznym Studiu Koncertowym S1 Polskiego Radia. Koncert by transmitowany na żywo w II programie Polskiego Radia.

Kraków - 24.11.2000 - Studo Teatralne "Łaźnia"

Weszłam do sali - dawnej mykwy żydowskiej, gdzie i ja już miałam szczęście zagrać (stąd wiem, że nie jest łatwo). Publiczności niewiele - głównie znajomi z Jawornika. I Orkiestra Jednej Góry - Matragona.

Goście z Nizin

Na imprezie u stołecznych „Architektów” 20.02.01. Goście z Nizin zaczęli koncert absolutnie bez prądu (i tak było przez cały czas).

Torres i Salsa Tropical

Jose Torres z orkiestrą Salsa Tropical wystąpił 14 stycznia 2001 roku w dolnej części ursynowskiego Kościoła Wniebowstąpienia Pańskiego.

Wielka jest Orkiestra Świątecznej Pomocy

Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy od wielu lat skupia artystów, którzy chcą dołożyć swoją „cegiełkę” do wielkiego dzieła Jurka Owsiaka. Folk od dawna jest obecny w tym dniu zarówno na lokalnych jak i ogólnopolskich imprezach. W tym roku, 7 stycznia, Orkiestra św. Mikołaja wystąpiła w telewizyjnym studiu w Warszawie w niecodziennym składzie poszerzonym między innymi o gitary elektryczne i perkusję – czyli lubelską kapelę „Screw up”.

Najstarsze Pieśni Europy

Choć od tego wydarzenia minęło już kilka miesięcy, to nie można o nim nie wspomnieć gdyż odgrywa ono dużą rolę w kształtowaniu naszego spojrzenia na kulturę ludową. II Międzynarodowy Festiwal Fundacji Muzyka Kresów trwał w Lublinie w dniach 27-28 października zeszłego roku.

Się Gra w Domu Sztuki

W stołecznym Domu Sztuki mieszczącym się na Ursynowie 3 marca wystąpiła kapela Się Gra.

Troista muzyka

24. stycznia 2001 roku w stołecznym Laboratorium CSW wystąpiła kapela Tafijczuków.

Meltrad

Jako że historia lubi się powtarzać, 14. grudnia 2000 roku w stołecznym "Oczku" znowu wystąpiła kapela Meltrad.

The Irish Connection w Arsusie

2 lutego 2001 roku w stołecznym domu kultury „Arsus” wystąpili przy wyjątkowo kameralnej publice The Irish Connection.

Jozef i Joszko Brodowie "Jałmużna Postna"

2000, Joszko Broda Project

IV Festiwal Muzyki Folkowej "Nowa Tradycja"

2001, Polskie Radio S.A.

Karpaty Magiczne "Dënega"

Muzyka w Muzeum

Z początkiem nowego tysiąclecia w Warszawie ruszył cykl imprez pod nazwą „Muzyka w Muzeum”. Odbywające się każdego miesiąca koncerty w Muzeum Etnograficznym w Warszawie (ul. Kredytowa 1) poświęcone są szeroko rozumianej niezależnej scenie folkowej. Zależy nam na zaprezentowaniu „prawdziwków”, muzykantów, kuglarzy z Polski i zagranicy oraz zespołów dalekich od cepelii, agrarnej ortodoksji, odpornych na plebejski zaduch i wszechobecną, pasożytniczą infekcję folko-polo z jej chronicznymi atrybutami w postaci kierpców, białych koszul, czerwonych korali i chłopoplagiatomanii. Każde spotkanie związane jest z wydarzeniem kalendarzowym, słowiańskimi obrzędami i świętami. Przewidujemy również poczęstunki tradycyjnej kuchni prezentowanych kultur i regionów. Do tej pory odbyły koncerty: „Karnawałowe muzykowanie” (26.01.) w ramach którego wystąpiły Kaptoszki, Stara Lipa, Kapela ze Wsi Warszawa i Syrbacy, „Ostatki, czyli między nami Słowianami i Celtami” (27.02.01) – zagrały Dudy Juliana, Meltrad, Kaptoszki, Slainte!, Kapela ze Wsi Warszawa i Varsovia Manta. W marcu, dwudziestego trzeciego, miał miejsce koncert „Postne granie”, na którym wystąpili Werchowyna, Justyna Gabska i Dekameron. Poniżej zamieszczamy dwie relacje.