Co w numerze 17

Dyskusja wokół muzyki folkowej sytuacja polska

Ruchy odrodzenia kultury ludowej, będące przejawem zachodzących obecnie przemian ogólnokulturowych są od dawna przedmiotem gorącej dyskusji. W każdym kraju, w którym ruchy te powstają dochodzi do polaryzacji poglądów na przedmiot i istotę ich działania. Różnie oceniane są zarówno sama zmiana jak i rozmaitość jej przejawów. Dyskusja rodzi się wszędzie tam, gdzie powstają środowiska zainteresowane odrodzeniem kultury ludowej. Zanim dyskusja ta dotarła do Polski przetoczyła się falą polemik przez całą Europę, przybierając w każdym kraju odmienne oblicze. Bardzo interesujący przykład polaryzacji poglądów na ten temat w Irlandii przedstawia Alicja Kozłowska w swojej pracy pod tytułem "Przemiany irlandzkiej tradycji muzycznej" z 1996 roku. Podobne dyskusje miały również miejsce w Skandynawii, na Węgrzech i na Bałkanach. Wszędzie, gdzie pojawiał się postulat sięgania do wzorów ludowych i odtwarzania czy przetwarzania tradycji, rodziły się pytania o to do jakiego stopnia należy zachować wierność oryginałowi i na ile można poddać go oddziaływaniu współczesnych nam norm estetycznych?

Nowa Tradycja - raz!

p>Konkurs Muzyki Folkowej Polskiego Radia "Nowa Tradycja" powstał w oparciu o podobne przedsięwzięcie - "Young Tradition Award" - organizowane z powodzeniem w Anglii przez Radio BBC 2. Jego celem było wsparcie rodzimego ruchu folkowego, przez nagrania i promocję laureatów Konkursu na wszystkie możliwe sposoby. Tego trudu podjął się II Program Polskiego Radia, a w zasadzie działające w jego ramach Radiowe Centrum Kultury Ludowej stworzone kilka lat temu przez Marię Baliszewską. Kierując Centrum stara się ona nie tylko zachowywać istniejący jeszcze dziś folklor, ale też promować nurt folkowy, w którym widzi możliwość przetrwania tradycji. Maria Baliszewska jest jednym z pomysłodawców i organizatorów festiwalu, zasiadała także w jego jury.

Ja i pieśni morza II

Przyznaję ze skruchą, że błędem z mojej strony było - po napisaniu pierwszej części tego artykułu, umieszczonego w 14 nr " Gadek z Chatki". [Pierwszą część artukułu znajdziecie w "Gadkach" nr 14 - przyp. B.B.]- kazać czytelnikom czekać aż odsłucham moją ulubiona kasetę szantową "Bristol Shantymen". Przesłuchanie jej zajęło mi ponad 3 miesiące ale postaram się wynagrodzić tę zwłokę wszystkim, którzy wytrwale czekali na dalszą część mojej opowieści o szantach. Myślę, że czytelnicy poczują się usatysfakcjonowani, jeżeli w tej publikacji postaram się umieścić ogólne a pożyteczne informacje o szantach jako gatunku.

Najpierw jednak poświęcę kilka akapitów wspomnianej wyżej przeze mnie kasecie z pieśniami morza pt. "Clear the Decks". Jest to zbiór szant znaczący - nie tylko dla mnie z powodów sentymentalnych, ale także dla koneserów tej odmiany folku. Pieśni, które znajdują się na kasecie, wykonywane są w większości a'capella, co uwydatnia piękno i siłę głosów członków zespołu. Nasze rodzime zespoły częściej posługują się instrumentami, odchodząc tym samym od oryginalnej formy szanty. Żadna przyśpiewka, choćby najskoczniejsza i najżywsza, wykonana przy wtórze gitary, nie ma tej samej siły oddziaływania co śpiew chóralny kilku mężczyzn obdarzonych niskim głosami.

Czyje pole?

Prowadzący Scenę Otwartą "Mikołajków folkowych'97", Andrzej Mazurek, stwierdził ze znawstwem, że Choniek był łemkowskim bogiem miłości. Jednak znaczenie tego słowa nie jest aż tak oczywiste.

Ajde Jano

To jeden z najmłodszych, nie tylko stażem ale i przeciętnym wiekiem muzyków, zespoł nurtu folkowego. Te nastolatki podjęły się karkołomnego i trudnego zadania oswojenia muzyki Bałkanów, przedziwnej harmonii i rytmów aksakowych. Nie byłoby to możliwe bez Artura Wójcika, "pierwszego po Bogu" w "Ajde Jano".

Buriaci

Na naszych oczach bezpowrotnie giną gatunki roślin i zwierząt. Za sprawą cywilizacji technokratycznej podobnie dzieje się z małymi ludzkimi nacjami. Niszczy ona - zarówno fizycznie, jak i duchowo - całe narody pozbawiając je naturalnego otoczenia, suwerenności, wykorzeniając na koniec ich tradycyjne wierzenia i kulturę. To dzieje się na naszych oczach, tak jak na naszych oczach niszczy się dziewicze tereny górskie, zabija ostatnie wieloryby i słonie...

Muzyka u stóp Czarnohory

"Każdego, kto w ostatnich latach próbował zgłębiać muzykę huculską, skaliste ścieżki Czarnohory musiały w końcu doprowadzić w samo serce tej krainy, do Werchowyny - Żabiego, a w niej do gościnnego domu Romana Kumłyka" - tak rozpoczyna się dossier tego wspaniałego muzyka na wydanej przez Towarzystwo Karpackie kasecie "Huculskie muzyki". Roman Kumłyk, to nie tylko mistrz skrzypiec i "sopiłki", ale równie wspaniały przewodnik po huculskim folklorze. Umiejętnie wprowadza w tajniki ozdobników muzycznych czy kroków tanecznych. Będzie się można o tym samemu przekonać podczas tegorocznej "Folkowej Majówki" w Radomiu.