Co w numerze 169

Muzyka jest wszędzie Grzegorz Józefczuk

O wielokulturowości, relacjach polsko-ukraińskich, willach w Drohobyczu i Schulzu – rozmowa Agnieszki Góry-Stępień z Grzegorzem Józefczukiem, dziennikarzem i publicystą, autorem książki Jeżeli molfar jest po jego stronie, felietonistą „Pisma Folkowego”.

fot. K. Kordulski: Spotkanie autorskie z Grzegorzem Józefczukiem, Mikołajki Folkowe 2023

Folkowe eksperymenty Mikołajki Folkowe

Bogdan Bracha jest muzykiem Orkiestry św. Mikołaja i jednym z organizatorów festiwalu Mikołajki Folkowe. O zmianach w folku widzianych z perspektywy jurora Konkursu „Scena Otwarta” rozmawiała z nim Agnieszka Matecka-Skrzypek.

Życie mówiło do mnie, od kiedy pamiętam Robert Rient

Robert Rient to polski szaman, dziennikarz, pisarz, tancerz, pedagog. Prowadzi Szkołę Szamanizmu, Kurs Podstaw Praktyki Szamanizmu, warsztaty odzyskiwania utraconej części siebie, ceremonie i konsultacje indywidualne. Jest autorem powieści Chodziło o miłość i Duchy Jeremiego (nominowanej do Nagrody Literackiej Nike), reportażu Świadek (wydanego również w USA), książek Przebłysk. Dookoła świata – dookoła siebie i Wizje roślin, czyli pięćdziesiąt roślin leczniczych i jeden grzyb. Właśnie pojawiła się jego najnowsza pozycja Pierwsza Umowa. Podstawy praktyki szamanizmu. Współpracuje z magazynem „Sens”. Z Robertem Rientem rozmawiała Ewa Kulpa.

fot. A. Cytacka: Robert Rient

Czasem ktoś podchodzi... i nie wierzy, że robię je sam Koniki żywieckie

Na przełomie XIX i XX wieku działało kilka ośrodków zabawkarstwa drewnianego. Były one tworzone przede wszystkim w Polsce Południowej, na terenach biednych i lesistych. Najstarszym takim ośrodkiem jest ośrodek żywiecki. Tam zabawki wyrabiano już w połowie XIX wieku. Jednym z podstawowych materiałów stosowanych do produkcji było drewno. Także słynne koniki żywieckie, tradycyjnie utrzymane w barwach czerwonej i ciemnozielonej, wykonane były z tego tworzywa.

fot. J. Michniuk

Wender, wender, Wędrowiec Felieton. Maria Baliszewska

Muzyka wędrowała zawsze. Od Greków do Rzymian, od Chin do Europy jedwabnym szlakiem, od gór do morza galerami, od wsi do wsi z handlarzami, sztukmistrzami, igrcami, bajarzami. Znad Dniestru nad San, znad Sanu nad Wisłę. Od wsi do wsi, gdziekolwiek by nie była. Opowieści okraszone muzyką, nowiny kryminalne o zbrodniach popełnionych dawno lub chwilę wcześniej zamieniały się w ballady i okrążały całą Europę, a potem nawet przekraczały ocean razem z żeglarzami czy wikingami. I tak dzięki wędrownym pieśniarzom, muzykantom szła wieść o dwojgu królewskich dziatek zabitych w Anglii, o niewiernej żonie księcia na Pomorzu, o mężobójczyni na Litwie, o Sinobrodym mordującym dziewczęta. Pieśni trwały potem w tradycji jakiegoś kraju jako rodzime, ale też wędrowały dalej wraz z ułatwieniami komunikacji, a dziś obserwować możemy wielkie zamieszanie pieśniowe i muzyczne, bo nie tylko świat jest globalną wioską, lecz i muzyka.

Baj nad Bugiem, czyli magia Dołhobrodów Felieton. Grzegorz Józefczuk

Od kilkunastu lat znam Stanisława Baja, malarza niezwykłego i wielkiego, którego sztuka ma zmysłowo-duchową siłę poruszania w nas delikatnych strun, ukrytych przed kakofonią dnia codziennego oraz natłokiem ważnych, życiowych spraw bieżących, strun dających znać o swoim istnieniu wtedy, kiedy odkrywamy, że umiemy pytać o sens sensów, co nie każdemu jest dane, a nawet są tacy, którzy zdecydowanie twierdzą, że w takie wędrówki w poszukiwaniu źródeł zapuszczają się doprawdy nieliczni. Obrazy Baja kuszą, wciągają, jak te, na których maluje rzekę Bug. Z jednej strony – są one właśnie obrazami, mianowicie realistycznymi i ekspresyjnymi obrazami natury, po prostu pejzażami, malarsko syntetycznymi i oszczędnymi, a z drugiej – są zaproszeniem do wejścia, jak w zaczarowane lustro, w świat inny, ustanowiony z materii mitycznej, skryty za pejzażem – na ścieżkę w nieznane, do pytań o to, skąd się wzięliśmy i dlaczego istniejemy, o czas, zmienność i wieczność.

Trombity, ligawki, bazuny w konkursowych szrankach Ciechanowiec

Dzisiaj Muzeum Rolnictwa im. Ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu to aż 11 działów, wśród których znajdziemy działy zajmujące się tradycjami zielarskimi, historią uprawy roślin i hodowli zwierząt czy jeden z najstarszych – Dział Techniki Rolniczej. Zbiory liczą ponad 33 tys. eksponatów, w tym ponad 300 maszyn i narzędzi rolniczych. W Muzeum corocznie odbywają się wydarzenia o wieloletniej tradycji i ogólnopolskim zasięgu. Większość z nich odwołuje się do niematerialnego dziedzictwa regionu, jak Niedziela Palmowa – Konkurs Palm Wielkanocnych, Jarmark Św. Wojciecha, Podlaskie Święto Chleba, Wykopki pod Wiatrakiem
czy Konkurs Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego. W 2023 roku odbyła się 42. edycja konkursu, wydarzenia rozpoznawalnego i mającego już międzynarodowy zasięg.

fot. M. Garalowska, A. Warchala: Kwintet z Sejn (Martynas Gaudajtis, Ernest Bernecki, Liepa Wilkialis, Krystian Gaus, Tomasz Lewkiewicz), II nagroda w kategorii inne instrumenty pasterskie (skudučiai i rogi), Ciechanowiec 2023

Tradycja w kolorze i szarości Tradycja w Obiektywie

Przy XXXIII Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Ludowej ,,Mikołajki Folkowe” 2023 odbył się X konkurs fotograficzny ,,Tradycja w Obiektywie’’ organizowany przez Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego. Napłynęły łącznie 82 zgłoszenia, z Polski i zza granicy, w których zawarte były 154 zdjęcia. Wszystkie zgłoszenia i fotografie były zgodne z regulaminem.

Gulczyńska Agnieszka „Na polskiej wsi”

Karpackie Osobliwości w 2023 roku

Projekt Karpackie Osobliwości jest niezwykle efektywny i cieszy się dużym powodzeniem wśród szerokiego grona odbiorców, dlatego też Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu przystąpiło do kontynuacji działań w tym zakresie.

​fot. M. Zięba / MCK SOKÓŁ

Piękna i bestie, czyli „Chłopi”

W II klasie liceum na półrocze miałem trzy „bańki”, jak wtedy mówiono na ocenę niedostateczną. Dzień, a czasem dwa w tygodniu spędzałem na wagarach w kinie Iluzjon. To właśnie wtedy poznałem dużą część klasyki polskiego oraz światowego kina, co ukształtowało mój gust filmowy. Wspominam o tym, by podkreślić, że moja perspektywa obcowania z kinem może być dla niektórych specyficzna, choć mnie wydaje się normalna. Widzę, że młodsze pokolenie jest w sposób naturalny o wiele bardziej zanurzone we współczesnej kulturze pop oraz mainstreamie. Czasem słyszę: „Nie ciśnij tak, może to bardziej rozrywka?”. Ja jednak uważam, że sztuka nie jest jedynie rozrywką, ponieważ posiada coś, co mnie przełamuje, rozwija, niepokoi, stawia pytania, sprawia, iż wychodzę z kina inny, dowiaduję się czegoś o sobie, nawet jeśli wydaje mi się, że siebie już znam. Dowiaduję się czegoś nowego nawet na tematy, o których mam dużą wiedzę. Po seansie czuję się zaskoczony i jednocześnie wychodzę z kina z jakąś rozterką. Takie oczekiwania uważam za podstawowe oraz takie, które przez film powinny zostać spełnione. Tego w „Chłopach” niestety zabrakło.

Prezentacje

Tea Tairović „Balerina”, Littu „Accolti de antiche radici”, Susumu Hirasawa „Berserk Original Soundtrack”