Etnograficzna podróż wzdłuż środkowej Wisły
-
Koncerty Kapeli ze Wsi Warszawa (live i online)
-
„Zaginione Urzecze” prezentacja filmu dokumentalnego
-
Koncerty zespołów: Kapela Niwińskich, Kapela Zdzisława Kwapińskiego i innych
-
Panele dyskusyjne
16.10 Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki
17.10 Ośrodek Kultury w Górze Kalwarii
18.10 Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Otwocku
29.10 Kozienicki Dom Kultury
30.10 Nowodworski Ośrodek Kultury
W październiku 2020 r. organizatorzy wraz z lokalnymi partnerami i ośrodkami kultury z Mazowsza zaprezentują serię spotkań autorskich, paneli, prezentacji filmu dokumentalnego „Zaginione Urzecze” oraz koncertów zespołów regionalnych i folkowych. Każde z wydarzeń uświetnione będzie występem Kapeli ze Wsi Warszawa, która zaprezentuje repertuar odnoszący się do rzeki Wisły i tradycji Urzecza – historycznego podwarszawskiego mikroregionu etnograficznego, rozciągającego się po obydwu brzegach Wisły, pomiędzy dawnymi ujściami Pilicy i Wilgi a mokotowskimi Siekierkami i prawobrzeżną Saską Kępą.
Badania związków i zależności od rzek mieszkańców terenów nadwodnych prowadzą niejednokrotnie daleko w przeszłość. Stąd też etnografia historyczna, wspierana wiedzą historyków, wskazuje na podstawową rolę rzek – rolę komunikacyjną. To prawda, że współcześnie większość rzek utraciła na zawsze swoje funkcje transportowe i komunikacyjne, ale wiedza o nich jest jeszcze w pamięci najstarszego pokolenia ludzi, którzy pracowali niegdyś „na rzece”. Ogromnie żywa jest tradycja dawnych zawodów lub czynności związanych z transportem rzecznym czy dostarczaniem do brzegów rzek przeróżnych towarów. Zachowana jest również pamięć dotycząca bogatego repertuaru pieśni, tańców, zwyczajów, wreszcie opowieści, związanych z mieszkańcami przyrzecznych osad oraz flisakami, którzy na przestrzeni wieków rozwinęli swoistą kulturę; była to gwara, pieśni, tańce, a także kodeks postępowania „ludzi szerokich wód”, jak o sobie mówili. To fascynująca i wciąż nieodkryta część naszej spuścizny narodowej.
Organizatorzy zamierzają ukazać tę tematykę na wielu płaszczyznach – od literatury i archeologii (obecność konsultacyjna dr Łukasza Maurycego Stanaszka – kustosza dyplomowanego Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, odkrywcy i badacza Urzecza), a także prezentacje filmu dokumentalnego „Zaginione Urzecze”, w reżyserii Adama Rogali i Wiktora Strumiłło oraz występy muzyczne lokalnych zespołów folklorystycznych i ich udział w popularyzacji lokalnej kultury, a także wspólne koncerty z Kapelą ze Wsi Warszawa.
Wyruszymy do serca mazowieckiego interioru, by w małych miejscowościach ulokowanych wzdłuż Wisły, wraz z mieszkańcami i lokalnymi aktywistami, zrealizować pokazy filmu, spotkania z twórcami, koncerty i wspólne biesiady. Przewidziano 5 podobnych wydarzeń, które odbędą się w październiku 2020 r. Każde spotkanie składać się będzie z 4 części.
1. pokazy filmu dokumentalnego „Zaginione Urzecze” (rok produkcji 2019/20). Film opowiada o innowacyjności, przedsiębiorczości, nieustępliwości Olędrów, mieszkańców zapomnianego mikroregionu Urzecze położonego nad królową polskich rzek Wisłą. Rozpościerał się on wąskim pasem pradoliny Wisły od ujścia Pilicy, aż po warszawską Saską Kępę. Olędrzy zasiedlili w największej mierze nieużytki, wyspy, kępy wiślane, ale potrafili stworzyć tam bez wątpienia krainę miodem i mlekiem płynącą. Odrębny mikroregion z własną tożsamością, zwyczajami, strojami i kulturą. Film przybliża nieprzeciętne ludzkie zdolności do ujarzmiania żywiołu Wisły, odzyskiwanie od natury ziem i przemiany ich w przynoszące godziwe dochody gospodarstwa. Jest o pracowitości i nieustępliwości mieszkańców Urzecza.
Łużycoki - bo tak są nazywani mieszkańcy terenów, o których mówimy, jako jedyni żyli i mieszkali niemalże na rzece i ze względu na talenty w meliorowaniu rzeki byli - jak byśmy to współcześnie nazwali - innowatorami. Film jednoczy pozostałości historyczne, etnograficzne mikroregionu i opisuje teraźniejszość Łużycoków - jak niewiele pozostało po ich tradycji.
2. spotkania i dyskusje mieszkańców z twórcami i bohaterami filmu – rozmowa z ekspertem dr Łukaszem Maurycym Stanaszkiem, dotyczącym historii regionu i specyfiki rzeki Wisły oraz ostatnich badan i odkryć, np. wyszczególnienia haplogrup i badań genetycznych niezbędnych do poznania historii lokalnej społeczności, migracji i pochodzenia.
3. występy lokalnego zespołu folklorystycznego lub kapeli ludowej, które mają ukazać koloryt i wyjątkowość regionu.
4. Koncerty Kapeli ze Wsi Warszawa z gośćmi – przedstawicielami regionu, lokalnymi śpiewaczkami i instrumentalistami. Kapela zaprezentuje specjalnie przygotowany na tę okazję repertuar odnoszący się do folkloru rzecznego i pieśni związanych z rzeką Wisłą.
Sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Ludowa i Tradycyjna 2020.
Wsparcie finansowe: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, STOART
Patronat: Radiowe Centrum Kultury Ludowej, Folk Off!, Fundacji Dom Wisły
Organizatorzy: Stowarzyszenie Nasza Choszczówka