ROZDROŻA TRADYCJI: Lubelski Dom Tańca to projekt poświęcony praktyce, dokumentowaniu oraz popularyzacji tradycyjnych form tańca ludowego, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa tanecznego Lubelszczyzny, innych regionów Polski oraz terenów pogranicza polsko-ukraińskiego i polsko-białoruskiego. Projekt realizuje ideę równoprawnego uczestnictwa wszystkich w kulturze tradycyjnej. Warsztaty pozwalają zdobywać podstawowe kompetencje kulturowe, a także budują poczucie lokalnej tożsamości oraz zachęcają do refleksji nad tym, co dziś z wiejskiej, tradycyjnej kultury może służyć także w mieście jako uniwersalny fundament działań społecznych.
W ramach projektu skupiamy się na warsztatach tańca prowadzonych przez wybitnych specjalistów. Każde spotkanie kończy się wspólną potańcówką przy tradycyjnej kapeli grającej melodie do tańca. Organizatorem wydarzenia jest Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych ROZDROŻA. Kurator projektu: Grzegorz Paluch. Dofinansowano ze środków Krajowego Planu Odbudowy.
HARMONOGRAM:
19 października:
Hajda Banda / Гайда Банда (PL/BY)
Prowadzenie warsztatów: Mateusz Dobrowolski
25 października:
MS3 / Maria Stępień Trio (PL)
Prowadzenie warsztatów: Patryk Petersson
8 listopada:
Orkiestra Galicja (PL)
Prowadzenie warsztatów: Piotr Zgorzelski (Akademia Tańca Tradycyjnego)
22 listopada:
HrayBery / ГрайБери (PL/UA)
Prowadzenie warsztatów: Agata Weber
Godziny:
15:00–17:00 – Warsztaty tańców tradycyjnych
18:00–21:00 – Potańcówka
Miejsce:
Muszla Koncertowa w Ogrodzie Saskim w Lublinie
19 października: Hajda Banda / Гайда Банда (PL/BY)
Hajda Banda / Гайда Банда to podlaski „bigband” prezentujący autorskie opracowania tradycyjnych pieśni i tańców z Podlasia, zachodniej Białorusi oraz Polesia. Zespół wykorzystuje akustyczne, regionalne instrumenty: skrzypce, harmonię trzyrzędową, cymbały i bęben obręczowy. To jedyny na świecie „podlaski bigband”, czerpiący inspiracje od wiejskich twórców takich jak Wiera Grygoruk, Edmund Brożek czy Studio Folkloru Podlaskich Białorusinów „Żemerwa”.
W marcu 2025 roku ukazała się ich druga płyta „Niepraudzivaya”, wydana dzięki wsparciu ponad 150 fanów w ramach crowdfundingu. Debiutancki album „Hajda!” zdobył III miejsce w konkursie na Folkowy Fonogram Roku 2023 oraz III miejsce w plebiscycie publiczności Wirtualne Gęśle. Zespół otrzymał także wyróżnienia na Festiwalu Folkowym Polskiego Radia „Nowa Tradycja” w 2022 roku.
Hajda Banda / Гайда Банда powstała jesienią 2021 roku z inicjatywy skrzypaczki Darii Butskiej i od tego momentu zagrała ponad 90 koncertów w Polsce i poza jej granicami. Mieszkający w Warszawie, Bielsku Podlaskim i Krakowie muzycy zespołu swoje doświadczenia gromadzą także w innych zespołach i projektach, takich jak Duality, Sw@da x Niczos, Orkiestra Taneczna Bonanza czy Kapela Ozimkowicza.
Skład zespołu:
Daria Butskaya (skrzypce, śpiew), Nika Jurczuk (skrzypce, śpiew), Mateusz Dobrowolski (bęben obręczowy, śpiew), Paweł Iwan (cymbały, śpiew), Kuba Zimończyk (harmonia trzyrzędowa, śpiew).
Warsztaty:
Pogranicze polsko-białorusko-ukraińskie to miejsce, gdzie spotykają się różne tradycje taneczne. Warsztat pozwoli poznać podstawy tańców figurowych, korowodowych oraz parowych z obu kultur. Nauczymy się m.in. współczesnych podlaskich tańców korowodowych, archaicznej białoruskiej polki-babaczki oraz podstaw oberka, kujawiaka i tanga. Banda / Гайда Банда zaprasza na warsztat tańca dla osób na dowolnym poziomie zaawansowania. Warto zabrać buty do tańca, wygodny strój na zmianę i wodę do ugaszenia pragnienia.
Prowadzenie warsztatów:
Mateusz Dobrowolski – muzyk, dziennikarz i menedżer, wykładowca w Ognisku Muzyki Tradycyjnej „Duże Mazurki” Domu Kultury Praga w Warszawie, prowadzi warsztaty i praktyki z uczniami z Polski i zagranicy. Występował m.in. z Kapelą ze Wsi Warszawa, US Orchestra, R.U.T.A. i Kapelą Piotra Kaznowskiego. Jego bęben obręczowy można usłyszeć w filmie „Sami Swoi. Początek” i w elektronicznym projekcie Naphta. Współpracownik największego anglojęzycznego magazynu world music „Songlines Magazine”, Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia oraz czasopisma „Jazz Forum”.
25 października: MS³ / Maria Stępień Trio (PL)
MS³ (Maria Stępień Trio) to kameralne trio, które powstało ze spotkania trzech muzycznych osobowości od lat praktykujących tradycyjną polską muzykę taneczną. Inspirując się archiwalnymi nagraniami wiejskich mistrzów, muzycy interpretują ludowe melodie przez pryzmat własnej wrażliwości, zachowując przy tym ich taneczny rytm. Wykonawstwo zespołu opiera się na improwizacji i spontanicznej interakcji, ożywiając dawny repertuar na nowo.
Premiera EP zespołu: 3.10.2025
Skład zespołu: Maria Stępień (skrzypce), Patryk Petersson (basy), Gabriel Prusinowski (baraban).
Warsztaty:
„Kujawiak od podstaw” – warsztat oparty na archiwalnych nagraniach i rekonstrukcjach, gdzie uczestnicy poznają ten piękny, płynny i romantyczny taniec kujawski. Pomimo tego, że jest to taniec, który w swej oryginalnej postaci odszedł w niepamięć już dawno temu, dzięki nagraniom archiwalnym kujawskiej muzyki oraz wieloletniej pracy badaczy, tancerzy i nauczycieli tańca możemy się dziś cieszyć jego zrekonstruowaną wersją. Warsztat poprowadzi Patryk Petersson - założyciel Łódzkiego Domu Tańca.
„Zaćwirlikają, zaskwierczą, zaleją się skrzypce, zabuczy, zahuczy, zabeczy bas… aż wszyscy tylko mówią: »Patrzcie, patrzcie!« Tańczą państwo Szelążkowie z Płockiego, zza Wisły, ani młodzi, ani piękni, pan siwawy w starym fraku, pani skromna, suknia czarna, ani młoda, ani modna, trochę przyrudziała, głowa gładko przyczesana, koczek mały z tyłu. (…) Kołuje para, kołuje, włosek ani nie drgnie, noga nie oderwie się od ziemi, suknia nie odleci – wiatr przysiadł – płynie, płynie, kręgiem toczy, kołuje prawdziwy kujawiak” – opis kujawiaka słowami Ireny Zabłockiej-Bączkowskiej.
Prowadzenie warsztatów:
Patryk Petersson – multiinstrumentalista, kompozytor, producent muzyczny. Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach, obecnie doktorant Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Zajmuje się wieloma stylami muzycznymi – od muzyki klasycznej, współczesnej, przez muzykę jazzową i improwizowaną po folk i muzykę tradycyjną. Jego pasją jest popularyzacja muzyki i tańca tradycyjnego w szkolnictwie muzycznym oraz w przestrzeni publicznej. Współpracuje z takimi kapelami jak Napięcie, Rube Świnie, Janusz Prusinowski Kompania czy MS³. Tańca tradycyjnego uczył się zarówno w domach tańca jak i od tancerzy ludowych.
8 listopada: Orkiestra Galicja (PL)
Orkiestra Galicja to projekt poświęcony muzyce tradycyjnej dawnej Galicji – wielokulturowej krainy położonej na południowych krańcach współczesnej Polski, której muzyczne bogactwo brzmień i tradycji składają się na unikalny tygiel. To esencja brzmienia muzyki galicyjskiej, żywa muzyka grana na dwoje skrzypiec, basy, kontrabas, baraban, cymbały i klarnet, zebrana podczas ekspedycji terenowych, odsłuchana z archiwalnych nagrań, zagrana z XIX-wiecznych zapisów Oskara Kolberga. Muzyczną inspiracją dla muzyków są archiwalne nagrania galicyjskich mistrzów muzyki tradycyjnej I połowy XX wieku m.in. Kapeli Sowów z Piątkowej, Henryka Kretowicza z Widełki, a także nagrania galicyjskich emigrantów do USA m.in. Pawlo Humeniuka czy Franciszka Dukli.
W czerwcu 2024 roku zespół nagrał debiutancką płytę pt. „Drogi”. Znalazły się na niej ulubione przez członków zespołu taneczne nuty galicyjskie: krakowiaki i polki, kołomyjki i ukraińskie polki, pogórzańskie oberki i wolne, melodie i pieśni weselne oraz motywy klezmerskie. Orkiestra Galicja prowadzi słuchaczy po muzycznych drogach Galicji wijących się gdzieś spod Krakowa aż po Tarnopol w Ukrainie, nasycając tradycyjne melodie własnym brzmieniem, aranżując je na swój, współczesny sposób, snując własną opowieść o swojej Galicji. Płyta została nagrana we współpracy z Polskim Radiem.
Skład zespołu:
Mateusz Niwiński (skrzypce, śpiew), Olena Yeremenko (skrzypce), Magdalena Sobczak (cymbały huculskie, skrzypce sekundowe, śpiew), Agnieszka Niwińska (bęben, baraban), Jakub Mielcarek (basetla, kontrabas), Michał Żak (klarnet, saksofon sopranowy, flet poprzeczny, śpiew), gościnnie:
Justyna Piernik (śpiew).
Warsztaty:
Warsztaty tańców galicyjskich z Piotrem Zgorzelskim (Akademia Tańca Tradycyjnego) i Orkiestrą Galicja. W programie warsztatów najbardziej charakterystyczne tańce i zabawy dawnej Galicji w tym krakowiak, polka przez nogę, okółka, oberek, syrba, arkan, kołomyjka i inne.
Prowadzenie warsztatów:
Piotr Zgorzelski –Warszawiak, etnolog, tancerz, animator kultury, aktor, juror podczas konkursów tańca tradycyjnego, inicjator odrodzenia polskich tańców tradycyjnych w formach niescenicznych. Współzałożyciel i kilkuletni prezes warszawskiego Stowarzyszenia „Dom Tańca”, współtworzył jako basista i tancerz kapelę Janusz Prusinowski Kompania. Powołał i prowadzi pierwszą w Polsce Akademię Tańca Tradycyjnego.
22 listopada: HrayBery / ГрайБери (PL/UA)
HrayBery to kapela przywracająca zapomnianą muzykę pogranicza polsko-ukraińskiego, prezentując taneczne melodie z dorzecza Sanu i wschodniej Galicji – kozaki, kołomyjki, mazurki, polki, walce oraz melodie żydowskie. Muzycy bazują na spotkaniach z tradycyjnymi muzykantami oraz materiałach archiwalnych. Muzycy zespołu czerpią zarówno z bezpośrednich spotkań z muzykantami starszego pokolenia, jak i nagrań archiwalnych oraz zapisów nutowych. Brzmienie zespołu pozwala słuchaczowi zanurzyć się w dawnej muzyce tanecznej wielu kultur - Polaków, Ukraińców, Żydów i Romów. Instrumentarium zespołu (skrzypce, cymbały, bęben i bas) również wyrasta z miejscowej tradycji muzycznej. Członkowie kapeli są obecni na muzycznej scenie od wielu lat - zarówno w Ukrainie, jak i Polsce. W obecnym składzie zespół zagrał kilkadziesiąt koncertów i potańcówek w całej Polsce (Festiwal KODY i Re:tradycja w Lublinie, Folkowisko w Gorajcu, Wszystkie Mazurki Świata w Warszawie, Podlaska Oktawa Kultur w Białymstoku, Wschód Kultury i wiele innych) i za granicą (Szwecja, Dania, Niemcy, Włochy, Estonia). Zespół zdobył Nagrodę Programu I Polskiego Radia na festiwalu Nowa Tradycja 2024. Jury doceniło kapelę za „dochowanie wierności tradycji, porywającą ekspresję, ukazanie wielokulturowego tygla muzycznego i wirtuozerię instrumentalną”. W 2023 roku zespół wydał pierwszą płytę zatytułowaną „Karczma”. W październiku zespół zagra na WOMEX - największych targach world music na świecie (Tampere, Finlandia).
Warsztaty:
Poznamy tańce tradycyjne pogranicza polsko-ukraińskiego, takie jak kozak i kołomyjka, zarówno solo, w parach, jak i grupowo. Członkowie zespołu HrayBery czerpią wiedzę o tańcach pogranicza zarówno bezpośrednio od nosicieli tradycji, jak i z nagrań terenowych, materiałów archiwalnych czy zapisów etnograficznych.
Prowadzenie warsztatów:
Agata Weber – pasjonatka muzyki tradycyjnej i tańca, bębnistka kapeli HrayBery. Zajmuje się odtwarzaniem dawnych technik bębniarskich, inspirując się źródłami etnograficznymi i nagraniami archiwalnymi. Przez lata tańczyła różne style, w tym tańce latynoamerykańskie, jednak od kilku lat szczególnie poświęca się polskim i ukraińskim tańcom ludowym. W swojej pracy łączy muzykę, ruch i rytm, tworząc przestrzeń do wspólnego przeżywania tradycji. Współpracuje przy projektach, które skupiają się na odtwarzaniu i reinterpretacji dawnych form muzycznych i tanecznych.
