O tym, że muzyka celtycka jest popularna na całym niemal świecie, raczej nikogo nie trzeba przekonywać. W samej tylko Polsce scena celtycka jestdość pokaźna. Wciąż jednak zdarza się, że stykając się z kapelami grającymi ten rodzaj muzyki w innych krajach, można być nieco zdziwionym, a nawetzaskoczonym inną interpretacją tradycyjnych tematów z tamtego kręgu kulturowego.
"Wszędzie jesteśmy dodatkiem do programu, ciekawostką, bo nie pasujemy do żadnego konkretnego stylu" - mówi o swoim zespole pochodzącyz Polski Krzysztof Dobrek - akordeonista i kompozytor grupy Dobrek Bistro. To polsko-austriacko-rosyjsko-brazylijski kwartet z Wiednia.Zespół ma na swoim koncie płytę "Bistro Live" (2003) z muzycznymi eksperymentami - latynoamerykańskie rytmy wymieszane z jazzem, muzykąbałkańską i orientalną, przyprawione nutą cygańską, żydowską i słowiańskim folklorem.
Mafalda Arnauth urodziła się 4 października 1974 roku w Lizbonie. Swój pierwszy krążek nagrała w wieku niespełna 25 lat. Ten przyniósł uznanieznawców, a rozgłos - dwa kolejne - "Esta Voz que me Atravessa" (2001) i "Encantamento" (2003). Druga płyta została wydana jednocześnie w Portugaliii Holandii. Wkrótce Mafalda została pierwszą portugalską artystką reprezentowaną przez "Virgin Records".Swój pierwszy duży koncert dała w 2000 roku w stolicy fado - Lizbonie, w pięknie położonej nad rzeką Tag dzielnicy Betlejem. Pięć lat późniejwystąpiła tam po raz kolejny promując najnowszą płytę "Diario". A zaraz po koncercie udzieliła wywiadu "Gadkom".
Alentejo (czytane jako "Alenteżu") - rolniczy region rozciągający się na południowy wschód od Lizbony. Do maja tego roku najbiedniejszy w Unii Europejskiej. Zacofany, za to niezwykle malowniczy. Ubogi, ale chyba z najlepszymi winami w Portugalii. I - jak twierdzi Janita Salomé - pieśniarz alenteżański, z muzycznymi tradycjami, pielęgnowanymi na co dzień przez jego mieszkańców.
Tak mówi o sobie i swojej muzyce The Yuval Ron Ensemble - grupa ze Stanów Zjednoczonych grająca muzykę Bliskiego Wschodu. Formacja wystąpiła na grudniowych "Mikołajkach Folkowych" w Lublinie. Przez wielu stałych bywalców została uznana za jedną z najciekawszych grup w historii całego festiwalu.
Mieszkają w Bukowcu na Huculszczyźnie, niedaleko Werchowyny. Cenieni za surowe, nieupiększane brzmienie, za kontemplacyjne i niepozbawione emocji oblicze swojej muzyki. Mychajło i Mykoła Tafijczukowie opowiadają o huculskim graniu, strojach i o tym, skąd według legendy wzięły się skrzypce.
Debiutancki krążek "Rockhill" śląskiego Zespołu Muzyki Celtyckiej Beltaine wystartował w konkursie na Folkowy Fonogram Roku 2004 oraz w konkursie "Wirtualnych Gęśli" 2005 - najlepszej zdaniem internautów płyty folkowej 2004 roku. W drugim z nich zajął pierwsze miejsce przed dwudziestoma innymi wydawnictwami. Grupa zagrała podczas kwietniowej "Nowej Tradycji" w koncercie laureatów.
Na festiwalu "Shanties" 2005 w Krakowie można było posłuchać nowego szantowo-folkowego projektu. Zespoły Ryczące Dwudziestki i Shannon powołały do życia formację, która łączy tradycję z nowoczesnością. Na razie powstał krążek zawierający trzy utwory-zwiastuny, a wkrótce będzie ciąg dalszy. Tuż przed koncertem rozmawiałem z Andrzejem Grzelą i Wojciechem Dudzińskim z Ryczących Dwudziestek oraz Pawłem Piórkowskim z Shannona.
Główną atrakcją Festynu Archeologicznego, odbywającego się jesienią zeszłego roku w Biskupinie, był cykl koncertów praskiego zespołu Dun An Doras, najjaśniejszej gwiazdy na czeskiej scenie muzyki celtyckiej.
Lubelska Szkoła Flamenco wystawiła silną reprezentację podczas zeszłorocznych "Mikołajków Folkowych". W ramach "Sceny Otwartej" wystąpił zespół Jucal, były też dwudniowe warsztaty tańca flamenco prowadzono przez Alicję Kądziołkę. Z Andrzejem Lewockim - założycielem szkoły - rozmawia Agata Witkowska.
Formacja Kaptoszki wprawdzie przybyła na "Mikołajki Folkowe'99" w niepełnym składzie (bez gitarzysty Artura Rybakowskiego), co osłabiło w jej uczestnikach wolę walki i omal nie zadecydowało o rezygnacji z występu w Scenie Otwartej - jednak ostatecznie wspomagani przez Witolda Kozłowskiego z grupy OVO, goście z Kozienic zagrali, i opłaciło się to. Katarzyna Jaworska (wokalistka), Robert Wojtasik (akordeonista, od czasu do czasu gitarzysta i bębniarz), Wojtek Krzak (grający na skrzypcach i fletach), Wojtek Łazęga (akordeonista) i Dominik Skawiński (grający na bębnach), zdobyli na Mikołajkach III miejsce.
Czytelników "Gadek" na pewno zdziwi fakt ukazania się artykułu o Sláinte! - grupie biorącej udział w MF '99-dopiero w kwietniowym numerze naszego pisma. Oczywiście, po części wynika to z opieszałości osoby, która wywiad z zespołem przeprowadzała - ale nie tylko. Otóż osoba ta, przeglądając zebrane na MF materiały, dostrzegła intrygujący fakt: spośród wykonawców, z którymi w tym roku przeprowadzono rozmowy, jedynie Sláinte! nie zajmuje się muzyką polską! Moda na nasz rodzimy- jakże przecież piękny - folk spowodowała, że o ile jeszcze kilka lat temu przodowała muzyka celtycka, o tyle obecnie ostało się bardzo niewielu chętnych do zajmowania się tym nurtem. Jako osoba nazywana "redakcyjnym celtofilem" nie mogłam przejść koło tego zjawiska obojętnie i postanowiłam dla zachowania równowagi w przyrodzie poświęcić Sláinte! jak najobszerniejszy artykuł-osadzając go w odrębnym numerze "Gadek". Udało się to m. in. również dzięki temu, że szef zespołu, Paweł Dziemski, udzielał mi nader wyczerpujących odpowiedzi.
Uwaga na wstępie: powstanie poniższego tekstu czytelnicy zawdzięczają grupie Stara Lipa w dwójnasób - po pierwsze, ponieważ jej członkowie, choć wyraźnie zmęczeni, starali się wykazać zainteresowanie dla zadawanych im pytań, po drugie zaś - bo z ochotą sami wspomogli mnie w potrzebie własnym sprzętem do nagrywania, za co jestem im do dziś wdzięczna, jako że dzięki tej przysłudze mogę z przyjemnością przekazać czytelnikom posłyszane informacje.
Martin Carthy należy do weteranów brytyjskiego folku. Jest uznanym interpretatorem angielskiej tradycji oraz wirtuozem gitary akustycznej. Swoją karierę zaczynał w końcu lat 50. Był etatowym gitarzystą najlepszego londyńskiego klubu folkowego - Troubadour. Klub ten odwiedzali artyści amerykańscy, Carthy uczył ich angielskich pieśni tradycyjnych. Wśród jego gości znaleźli się Bob Dylan i Paul Simon, którzy utwory „Lord Franklin” i „Scarborough Fair” umieścili na swoich płytach.
Dyskografia Martina Carthyego zawiera kilkanaście albumów solowych (na szczególne wyróżnienie zasługują te nagrane wspólnie ze skrzypkiem Daveem Swarbrickiem) oraz z innymi wykonawcami m.in.: Steeleye Span, Brass Monkey, The Albion Country Band oraz The Watersons. W ostatnim zespole śpiewała również jego żona Norma Waterson.
Julia Doszna jest łemkowską śpiewaczką ze wsi Łosie w Beskidzie Niskim obdarzoną ciepłym i przejmującym głosem. Uczyła się śpiewać jeszcze w dzieciństwie.Techniki wokalne i umiejętność operowania głosem opanowała się w czasie pracy w „Łemkowynie”. Jednak po kilku latach postanowiła odejść z zespołu, gdyż miała wrażenie, że w grupie nie jest w stanie przekazać pieśni tak, jakby chciała. Stara się zachować i uwypuklić wszystkie charakterystyczne dla łemkowskiej melodyki cechy - czardaszowe rytmy, przeciągania, a nawet zawodzenia.
Białostocka Sarakina zdobyła I miejsce w konkursie "Scena Otwarta", który odbył się w ramach "Mikołajków Folkowych 2000". Zyskała uznanie tak jury, jak i publiczności dzięki oryginalnemu zaprezentowaniu tradycyjnej muzyki bałkańskiej z regionów Bułgarii i Macedonii.
Idea tej wypowiedzi artystycznej zrodziła się podczas nagrania popularnego programu telewizyjnego "Tok Szok" w TVP. Trebunie-Tutki i Kleszczu-Tutka zostali zaproszeni do wzięcia udziału w programie obok zdobywcy "Fryderyków" Grzegorza Ciechowskiego i Anji Ortodox kreującej wówczas "kozackiego rocka" z Rosjanami. W efekcie odbyli ten jeszcze jeden telewizyjny dyżur, z którego znowu nic nie wynikało - o co im tak naprawdę chodzi?
Skrzypek z kapeli Stanisława Stępniaka - Augustyn Szymański uchodzi za jednego z najlepszych i najbardziej doświadczonych skrzypków w dawnym woj. radomskim. Nikt już nie potrafi zliczyć, ile to razy zwyciężał w najważniejszych konkursach i festiwalach, jak choćby w Przysusze, Siedlcach czy Kazimierzu. "Chyba z połowę życia spędziłem na weselach i zabawach, nieraz grając i po dwie noce bez wytchnienia" - wspomina z dumą pan Augustyn. W zeszłym roku otrzymał najbardziej prestiżową nagrodę im. Oskara Kolberga.
Dnia pewnego wybrałam się na koncert do lubelskiego "Art-Bis-CLUB-u". Pomimo wszelkich starań - ze strony obsługi klubu - popsucia atmosfery (m.in. zapalono światło i włączono głośną muzykę tuż po wykonaniu ostatniego utworu, nie dając tym samym szansy muzykom na "art-bis"), koncert wypadł znakomicie. "Almoraima" to gitarowe duo, w którego grze objawiał się głęboki profesjonalizm. Wykonywali flamenco, a bijąca z ich gitar ekspresja przeszyła do szpiku kości kameralnie zgromadzoną publiczność. Po koncercie poprosiłam jednego z muzyków o wywiad.
Agata Witkowska: Dlaczego gracie właśnie tę muzykę?
Michał Czachowski: Gramy dlatego, że odpowiada naszym wewnętrznym przekonaniom, stanom ducha - tak to można określić. Ja gram dlatego, że byłem na tej muzyce wychowywany od dziecka. Mój ojciec podczas studiów przebywał w Hiszpanii, gdzie zakochał się w muzyce flamenco. Przywiózł oczywiście ze sobą mnóstwo płyt. Moja mama słuchała ich, gdy była w ciąży - słuchałem zatem i ja. Kiedy byłem dzieckiem, muzyka weszła do mojej podświadomości, tak, jak gdybym był wychowywany w Andaluzji, wśród muzyków flamenco. Ona tak się we mnie zakorzeniła, że kiedy miałem kilkanaście lat, to stwierdziłem, że muszę ją grać.