Artykuły z działu: Świat

San Bartolo - ziemia czarnej gliny

W Meksyku, już w czasach przedhiszpańskich, wykonywano rytualne przedmioty ceramiczne, takie jak: figurki, instrumenty muzyczne, świeczniki, ale także naczynia domowego użytku. Przebogate zbiory wyrobów glinianych można zobaczyć w Muzeum Antropologii w stolicy Meksyku. Do dziś meksykańska ceramika jest jedną z najpopularniejszych form rękodzieła ludowego, a wyroby garncarskie są najtańszym produktem tego rzemiosła.

Tęskonota i przeznaczenie

Legenda o Lloronie

Llorona to mityczna kobieca postać, która narodziła się w świecie meksykańskim. W jej żyłach płynie krew przedhiszpańskiej, azteckiej bogini Cihuacóatl oraz słynnej z historii Konkwisty Indianki - Malinche. O Lloronie opowiadają legendy, pieśni, filmy, opera, a nawet balet. Przeniknęła również do kultury popularnej. Wśród najchętniej wykonywanych utworów meksykańskiej muzyki piosenka "La Llorona" zajmuje szczególną pozycję i niemal każdy muzyk włącza ją do swego repertuaru. Istnieją niezliczone wersje legendy o Lloronie, które podają różne przyczyny zachowania głównej bohaterki. Szczegóły treści (zwłaszcza motyw zbrodni) zależą od narratora. Przeważnie jest to opowieść o losach porzuconej przez mężczyznę kobiety, która w akcie szaleństwa dopuszcza się dzieciobójstwa i samobójstwa. Jako zjawa, pojawia się w pobliżu wody i opłakuje śmierć swoich dzieci.

Womex 2000

W dniach 19-22 października odbyły się w Berlinie szóste z kolei światowe targi muzyki folk. W okazałym kompleksie, nazwanym Domem Kultur Świata (Haus der Kulturen der Welt), niedaleko Reichstagu i Bramy Branderbuskiej spotkali się najważniejsi przedstawiciele branży tzw. world music z prawie wszystkich kontynentów. Wytwórnie płytowe, organizatorzy festiwali, agencje artystyczne, czasopisma folkowe (m.in.: słynne Folk Roots z Anglii), a także instytucje propagujące kulturę swoich krajów (m.in.: z Kanady, Anglii, Włoch, Niemiec, Szwecji, Danii, Finlandii ) to przekrój wystawców tegorocznych targów w Berlinie. Prezentowane przez nich oferty były bardzo bogate, co świadczy o tym, że muzyka folkowa jest traktowana na świecie jako ważna część muzycznego biznesu.

Muzyka ludowa na Węgrzech w szkole i w życiu młodych

Gdy w 1900 roku osiemnastoletni Zoltán Kodály (1882-1967) przybył do Budapesztu, by - w założonej przez F. Liszta w 1875 roku - Akademii Muzycznej podjąć studia kompozytorskie, miał za sobą bardzo ważne doświadczenia muzyczne. Już wtedy wiedział, że tak zwany "styl węgierski" w muzyce (kojarzony z efektownymi "Tańcami Węgierskimi" J. Brahmsa czy "Rapsodiami Węgierskimi" F. Liszta) z autentycznym folklorem węgierskim niewiele ma wspólnego. Jako małe dziecko zetknął się bowiem zarówno z klasyczną i romantyczną muzyką europejską (utwory Mozarta, Schuberta czy Haydna grywali w domu jego rodzice, co było wówczas dość częstą praktyką wśród porządnie wykształconej inteligencji), jak i z autentycznym folklorem.

Korsyka

Projekt Karpaty Magiczne na zaproszenie Teatru "Łaźnia Nowa" i Ateliers Internationaux D'arts Contemporains przebywał na Korsyce, biorąc udział w międzynarodowym projekcie artystycznym pod nazwą "Traces de memoires" w ramach II Festiwalu Il a Mouvante (w czerwcu ubiegłego roku). Oto relacja z tej niezwykłej podróży.

ORIENT EUROPA

Orient zawsze fascynował. Już Pitagoras mawiał, że "muzyka Wschodu jest odbiciem muzyki sfer". Tam naukowcy doszukiwali się pierwszych ludzkich plemion - "Kolebką ludzkości była Azja" - pisał w XIX w. Michał Bobrzyński. Inny współczesny historyk, znany w Polsce m.in. z "Bożego Igrzyska" i "Europy", Norman Davies mawiał "Azja to kraj wchodu słońca". W Azji wreszcie ideologowie widzieli odrodzenie świata, ponieważ "tylko tam nie utworzyły się jeszcze społeczeństwa wielkoprzemysłowe, a także istnieją wartości społeczne i moralne, konieczne dla stworzenia idealnego społeczeństwa".

Ruch Domów Tańca

Najnowsza fala ruchów folklorystycznych na Węgrzech rozpoczęła się na początku lat siedemdziesiątych. Mimo że w okresie tym dużym zainteresowaniem cieszyły się wszystkie dziedziny sztuki ludowej, to zjawiskiem zupełnie nowym i najbardziej oryginalnym był ruch domów tańca. Ruch ten w ciągu minionego dwudziestolecia - na przekór trudnościom natury profesjonalnej oraz przeszkodom politycznym - rozwijał się równomiernym rytmem, szybko przekroczył granice Węgier i zyskał charakter międzynarodowy. Jego sukces w kraju i za granicą można tłumaczyć wysokim poziomem węgierskiej muzyki ludowej i tańca ludowego, ich żywotnością (zwłaszcza w Siedmiogrodzie), efektywnością badań naukowych oraz opartą o nie organizacją specjalnego kształcenia. Sekret owego sukcesu tkwi jednak w sposobie oglądu zjawiska, polegającym na funkcjonalnym i kompleksowym wykorzystaniu tradycji ludowych.

Kraina słońca...

Obecnie większości z nas Bułgaria kojarzy się z winem Sofia, słoneczną pogodą i modnymi niegdyś wczasami nad Morzem Czarnym. Może nawet któraś z naszych ciotek zapamiętała nazwy nadmorskich kurortów, jak Złote Piaski, reklamowane jako bułgarska Riviera czy Słoneczny Brzeg. Zapewne też orientujemy się, że stolicą Bułgarii jest Sofia i kojarzymy nazwisko prezydenta. Ale na tym nasza wiedza o tym kraju zwykle się kończy i nikt nie widzi sensu jej zgłębiania. A szkoda, bo wbrew pozorom jest to kraj ciekawy, zamieszkały przez ciekawych ludzi i miałby wiele do zaoferowania dzisiejszym zblazowanym turystom, gdyby tylko odważyli się oni przełamać stereotypowe wyobrażenie o krajach tzw. demoludu, niestety wciąż pokutujące wśród naszego społeczeństwa.