90% uczniów Ikkiego Hino to kobiety. Dlaczego? Po zaledwie jednym, jednogodzinnym koncercie traci się na wadze około kilogram. Choć po skończeniu gry artyści, by uzupełnić zasoby energii, bardzo dużo jedzą, pracując na efekt jo-jo, to zapewniają, że schudnie się, jeśli będzie się grało na japońskich bębnach taiko.
W maju 1996 roku ukazał się pierwszy numer „Pisma Folkowego” – wówczas zatytułowanego jeszcze „Gadki z Chatki”. Od tamtego momentu minęło dwadzieścia lat. 20 maja 2016 roku redakcja naszego pisma zorganizowała więc swoje okrągłe, dwudzieste urodziny. Tego dnia w Akademickim Centrum Kultury Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie „Chatka Żaka” odbyło się kilka wydarzeń promujących muzykę folkową oraz wiedzę o korzeniach, z których wyrasta. Dały one okazję do spotkania w Lublinie nie tylko osób związanych z redakcją, ale także sympatyków kultury tradycyjnej, w tym zwłaszcza czytelników naszego pisma.
Muzeum Lubelskie założone zostało w 1906 r. i w ciągu 110 lat zgromadziło bardzo cenną kolekcję. Warto wiedzieć, że zbiory z zakresu archeologii, historii, sztuki, literatury, etnografii, geografii, militaria, numizmaty i judaika to blisko 170 tys. eksponatów.
W maju i czerwcu muzeum przygotowało wystawę przybliżającą kulturę boliwijskich Indian. 17 maja podczas otwarcia mieliśmy okazję wysłuchać krótkie referaty o. dr. hab. Tomasza Szyszki SVD o ewangelizacji Boliwii i o. dr. hab. Piotra Nawrota o zasadniczym temacie wystawy, jakim stała się muzyka baroku boliwijskich Indian.
Krajowe Seminaria Etnomuzykologiczne odbywają się cyklicznie już od pięciu lat. Zeszłoroczny remont pięknych wnętrz Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (pałac Tyszkiewiczów-Potockich przy Krakowskim Przedmieściu) uniemożliwił zorganizowanie konferencji, więc tegoroczna wiosna (16-17 kwietnia) była czasem IV zjazdu. Temat programu „Muzyka tradycyjna i miasto” spotkał się z szerokim odzewem nie tylko środowiska naukowego.
W sercu Estonii, nad rzeką Emajõgi położone jest miasto o niezwykle bogatych tradycjach uniwersyteckich – Tartu. Założony przez Gustawa Adolfa w 1632 roku Uniwersytet w Tartu był drugą wyższą uczelnią ówczesnego szwedzkiego imperium. Obecnie jest to jedna z najważniejszych szkół wyższych kraju. Poza tradycjami akademickimi z miastem związana jest także historia dokumentacji estońskiego folkloru. To tutaj w 1927 roku powstało Centralne Archiwum Folkloru1, obecnie będące częścią Muzeum Literatury2. Pierwszym dyrektorem archiwum był Oscar Loorits (1890–1961), który zorganizował placówkę jako centralne archiwum skupiające rozproszone wcześniej materiały3. W zbiorach Estońskiego Archiwum Folkloru znajdują się materiały pisane, fotografie oraz nagrania dźwiękowe i filmowe.
Już po raz drugi podczas Mikołajków Folkowych została zorganizowana wystawa prac fotograficznych, które nagrodzono w konkursie „Tradycja w obiektywie”. Celem wydarzenia było pokazanie zdjęć popularyzujących folklor lub przedstawiających zjawiska współczesne, inspirowane kulturą tradycyjną. Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem, a zdjęcia cieszyły oko fanów folku przez cały czas trwania festiwalu. Spostrzeżeniami z przebiegu prac jurorskich, i nie tylko, podzielił się z „Pismem Folkowym” Marcin Skrzypek.
Dla Afrykanów to święty instrument. Ellen Meyer gra na nim nie tylko muzykę jazzową, ale także zabawną melodyjkę „Flinstones”. Jednak dopiero z czasem spotkało się to z akceptacją ze strony znajomych z Afryki. Instrument, na którym gra, wykonany jest z dyni i skóry renifera. W jego środku mieści się cała elektronika. Mowa o korze – harfie zachodnioafrykańskiej, cichym instrumencie, z którego wydobywa się delikatne dźwięki, w sam raz do kameralnej przestrzeni pijalni kawy „Pożegnanie z Afryką” przy ul. Złotej 3 w Lublinie, gdzie 13 lutego odbył się koncert Ellen Meyer.
Muzyka (również jako część większej całości) potrafi hipnotyzować, odbierać mowę, zapierać dech w piersiach i przenosić nas na wyższe poziomy świadomości. Bywa również łącznikiem między światem namacalnym a metafizycznym…
11 grudnia 2015 roku już po raz czterdziesty wręczono Nagrodę im. Oskara Kolberga, przyznawaną w uznaniu zasług dla kultury ludowej. Ustanowionym w 1974 roku laurem wyróżniane są zarówno dokonania artystyczne i naukowe, jak również te, mające na celu wspieranie i popularyzowanie kultury ludowej. Obecnie nagroda wręczana jest w sześciu kategoriach:
1. Sztuka ludowa i rzemiosło artystyczne: rzeźba, malarstwo, tkactwo, hafciarstwo i koronkarstwo, plecionkarstwo, garncarstwo, artystyczne kowalstwo i metaloplastyka, stolarstwo i snycerstwo, zabawkarstwo, zdobnictwo obrzędowe – wycinanki, palmy, pisanki, pająki, szopki, kwiaty bibułkowe i pieczywo obrzędowe. W tej kategorii honorowana jest również działalność muzyków-instrumentalistów, lutników oraz tancerzy i śpiewaków.
Radzięcin i Jędrzejówka leżą w zachodniej, najbardziej górzystej części Roztocza. Do lat 50. i 60. były to miejscowości tętniące muzyką, śpiewem i tańcem. Tu i w najbliższej okolicy było co najmniej dwudziestu wziętych skrzypków, klarnecistów, harmonistów oraz wielu świetnych śpiewaków i śpiewaczek. A także istniejące od „przedwojnia” orkiestry dęte, praktykujące tradycyjny repertuar.
Studencka konferencja naukowa już od kilku lat jest integralną częścią Mikołajek Folkowych. W tym roku wydarzenie to po raz pierwszy organizowało Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS. Konferencja odbyła się w piątek 11 grudnia w g. 11.00-14.00 w ACK UMCS „Chatka Żaka”. Tegoroczna edycja ruszyła pod hasłem „Kultura ludowa – jest czy jej nie ma?”. Zawarte w tytule pytanie, miało skłonić referentów i gości do dyskusji nad żywotnością tradycyjnych form kultury.
„Folk Off” to audycja IV PR. Polskiego Radia o muzyce świata, muzyce bez granic, prowadzona przez Macieja „Szaję” Szajkowskiego – muzykanta Kapeli ze Wsi Warszawa oraz R.U.T.Y., dziennikarza, promotora brzmień ludowych i alternatywnych. Ten program zabiera nas w podróż wokół folku, ale folku niekoniecznie tradycyjnego. Jest to muzyka „drugiego obiegu”. Artyści robiący ukłon w stronę muzycznych korzeni, lecz jednocześnie próbujący poprzez sztukę wyrazić własną indywidualność, czują się tu dobrze. Kontynuacją tego radiowego przedsięwzięcia była zeszłoroczna trasa pod nazwą Folk Off Tour. Cykl koncertów, na których zagrało trzydziestu muzyków (czyli cztery zespoły), zagościł w Lublinie, Krotoszynie, Krakowie, Warszawie i Gdańsku. To, jak pisano w Internecie, „bezprecedensowe wydarzenie” zorganizowała Transetnika – stowarzyszenie propagujące dźwięki etno z polskiego podwórka.
„Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie” – to tytuł seminarium zorganizowanego 22 września 2015 roku przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
- Co łączy medycynę z muzyką?
- Muzykoterapia.
- Co łączy medycynę z tańcem?
- Zwichnięta kostka.
Trudno uwierzyć, że ten „suchar” nie dotyczy taranteli – szaleńczo, ale też niezwykle precyzyjnie wykonywanej przez Zespół Tańca Dawnego Belriguardo, który działa przy Młodzieżowym Domu Kultury nr 2, przy ul. Bernardyńskiej 14a w Lublinie. Wirujące jak u derwiszy obroty tancerze zespołu wykonują perfekcyjnie.
Spotkanie promocyjne specjalnego 120 numeru „Pisma Folkowego” odbyło się 27 listopada 2015 r. o godzinie 19.00 w Instytucie Muzyki Wydziału Artystycznego UMCS. Numer Lubelski ukazuje bogate tradycje regionu w różnorodnych przejawach: muzyce, kulturze, obyczajach, zawodach, kulinariach i pasjach mieszkańców. Redaktor naczelna, dr Agata Kusto, wprowadziła gości w tematykę nowego numeru i podziękowała wszystkim za uświetnienie swą obecnością tego wyjątkowego momentu.
Już od kilku lat Pracownia „Archiwum Etnolingwistyczne” UMCS kierowana przez prof. Jerzego Bartmińskiego włącza się aktywnie w organizację Lubelskiego Festiwalu Nauki, proponując dzieciom i młodzieży udział w projekcie „Folklor między archiwum a estradą”. Jego celem jest pokazanie, jak z udziałem artystów można ożywiać archiwalne zapisy tekstów ludowych.
W tegorocznym projekcie, zaprezentowanym 22 września, wzięło udział ponad czterdzieścioro dzieci z Akademii Przedszkolaczka w Lublinie, dlatego jego tematem przewodnim były „Zabawy dziecięce”. Spotkanie poprowadziła współpracująca od lat z archiwum dr Agata Kusto z Instytutu Muzyki UMCS, zaś oprawę „estradową” zapewnił zespół Rodzinna Kapela Butrynów.
W pierwszą środę października zespół Chłopcy Kontra Basia pojawił się w Teatrze Starym w Lublinie. Z tym miastem grupę łączy wiele. To stąd startowali do popularnego programu „Must be the music” i znaleźli się w czołówce znanych gwiazd. Brali też udział w Mikołajkach Folkowych.
Szesnasty lubelski festiwal Najstarsze Pieśni Europy – poświęcony tradycyjnym pieśniom – odbył się 8-9 października. Jego wiodącym tematem, a zarazem przedmiotem festiwalowej konferencji naukowej, był motyw płodności w pieśniach tradycyjnych. W programie znalazły się koncerty i „Noce tańca” w lubelskich knajpach, gdzie przygrywały Kapela Pańczaków i Kapela Witka Brody. Występy – dwa dziennie, nawiązujące do myśli przewodniej festiwalu – zostały zaplanowane w Studiu Koncertowym Radia Lublin.
Projekt powstaje w Domu Kultury w Motyczu. Na pomysł wpadła Małgorzata Sulisz, która od 2011 roku prowadzi tę instytucję. „Po spotkaniach z mieszkańcami gminy Konopnica, po licznych rozmowach narodził się pomysł, żeby twórczo kontynuować ideę Izby Pamięci w Motyczu, gdzie wciąż powiększa się zbiór fotografii, dokumentów i pamiątek z terenu naszej gminy” – mówi autorka projektu.
Już kolejne wakacje upływają pod znakiem niekończącego się strumienia warsztatów, festiwali, taborów. Mylił się ten, kto sądził, że po zakończeniu Roku Kolberga większość inicjatyw muzykanckich zniknie bezpowrotnie. Jest wręcz odwrotnie! Trudno spać spokojnie z włączonym Facebookiem, bo nieustannie bombardują nas nowe wieści z kończących się, trwających i zapowiadających wydarzeń muzycznych. Jednym z nich był niewątpliwie piąty już Festiwal Muzyki Tradycyjnej „Na Rozstajnych Drogach”, który w tym roku odbył się w dniach 1-5 lipca w Zdziłowicach, uroczej miejscowości Roztocza Zachodniego.