W cieniu Mikołajek Folkowych zagrała w Polsce bułgarska legenda etniczno-mrocznego grania. Irfan, klasyfikujący swoją twórczość muzyczną jako ethereal world music i będący w europejskiej trasie promującej świeżo wydany krążek „Roots”, zagrał w Krakowie i Warszawie (kolejno 1 i 2 grudnia). W stolicy, jak na niedzielny wieczór, frekwencja dopisała całkiem dobrze. Na koncert przybyli głównie fani muzyki mrocznej i folkowej.
Fot. R. Syto
Dział Etnografii Żywieckiego Muzeum Miejskiego był w sobotę 15 grudnia 2018 roku miejscem promocji książki pt. Kultura ludowa Górali Żywieckich. Jest to już ósma pozycja w serii wydawniczej Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej w Krakowie, utrwalającej i dokumentującej różne aspekty życia i kultury ludowej Góralszczyzny.
Fot. Muzeum Miejskie w Żywcu
Chleb jest pokarmem człowieka od dwunastu tysięcy lat. To o niego prosimy w Modlitwie Pańskiej, to o jego kawałek błagają potrzebujący. W czasie, gdy kończą się żniwa i rozpoczynają dożynki, warto choćby w skrócie ukazać jego historię. To właśnie zrobili aktorzy Teatru Tańca Caro. Historię tradycyjnego pieczywa przedstawili w sposób nietypowy, ale zarazem niezwykły. Tradycje pieczenia trafiły na scenę w formie spektaklu muzyczno-tanecznego „Chleba naszego powszedniego daj nam Panie”. Widz został przeniesiony w magiczny świat malowany tańcem, muzyką i przepiękną scenografią, dla której tło stanowiły obrazy autorstwa utalentowanej malarki, Doroty Didi Skiermont-Biernasiuk.
A gdyby tak współcześni tancerze mogli pokazywać się nie tylko na turniejach – kojarzących się ze sztywnymi regułami i ocenami, z napięciem i rywalizacją? Gdyby mogli poruszać się przede wszystkim w zgodzie z własnym temperamentem, z tym, co czują tu i teraz? Zbieranie takich doświadczeń jest możliwe. Muzycy ze Studium Instrumentów Etnicznych akompaniują, tworząc muzykę na żywo na warsztatach otwartych dla młodych tancerzy. S.I.E. współpracuje ze szkołą tańca Sukces z Jaworzna oraz warszawską Dancers United Przemysława Łowickiego.
Baranów Sandomierski na Podkarpaciu od ponad ćwierć wieku gości Ogólnopolski Festiwal Dziecięcej Twórczości Folklorystycznej „Dziecko w folklorze”. 17 czerwca 2018 r. odbyła się jego jubileuszowa 25. edycja, dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od początku funkcjonowania festiwalu jego organizatorzy skutecznie realizują cel, jakim jest zachowanie, kultywowanie i popularyzowanie naszego bezcennego dziedzictwa kulturowego w ramach często zanikających już gatunków folkloru związanego z tematyką dziecięcą.
Fot. K. Strycharz-Bogacz
Wielki Gościniec Litewski był przez kilka wieków jednym z najważniejszych traktów handlowych Rzeczypospolitej. Łączył Warszawę z Wilnem, czyli Koronę Polską z Wielkim Księstwem Litewskim. Współcześnie został wytyczony szlak turystyczny wzdłuż Wielkiego Gościńca Litewskiego.
Fot. A. Szpura
W drugą sobotę czerwca w Maciejowicach odbyła się kolejna, tym razem jubileuszowa, XXV edycja Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki”. W roku 1993 zapoczątkowała go Wanda Księżopolska, etnograf i folklorystka zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem dziedzictwa południowego Podlasia i wschodniego Mazowsza. Wówczas głównym organizatorem i jednostką finansującą było Centrum Kultury i Sztuki w Siedlcach, zaś Gminny Ośrodek Kultury w Maciejowicach został gospodarzem i współorganizatorem imprezy. Z czasem cały ciężar organizacji przejął maciejowicki GOK.
Fot. A. Kusto
Gorajecki Festiwal Folkowisko odbył się już po raz ósmy, ale jeszcze nigdy nie ściągnął na swoją scenę tylu legend. Kapela ze Wsi Warszawa, Yerba Mater czy Bogdan Bracha to czołowi przedstawiciele polskiej sceny folkowej, którzy zagościli na tegorocznym roztoczańskim festiwalu. Na ich koncerty i warsztaty przybyły setki miłośników kultury alternatywnej i dobrego wypoczynku z całej Polski.
Fot. z arch. festiwalu
Łapanie koguta to jeden z najpopularniejszych zwyczajów żniwnych na Dolnych Łużycach (dolnołuż. łapanje kokota w Janšojcach), w wioskach koło Chociebuża (niem. Cottbus). Tradycja jest praktykowana w sierpniu lub wrześniu, w zależności od wsi. Już w starożytności kogut pojawia się w kulturze jako symbol porannego odrodzenia słońca, a tym samym i życia. Z biegiem wieków nabiera w różnych kulturach niejednolitych znaczeń.
Fot. J. Michniuk
„Widzimy się w ostatnią niedzielę miesiąca” – to zdanie weszło w krew wielu uczestnikom warsztatów muzyczno-tanecznych pn. „Niedzielne spotkania z kawą i poleczką”, organizowanych w ramach cyklu Muzeum Miejskiego w Tychach „Kultowe osiedle A” oraz programu Rewitalizacji dla miasta Tychy. W każdą ostatnią niedzielę miesiąca w Szkole Podstawowej nr 3 im. Jana Kochanowskiego na tyskim osiedlu A można posłuchać i zatańczyć – a wszystko przy dźwiękach instrumentów Kapeli Fedaków, która jest gospodarzem warsztatów, oraz zapraszanych przez nią gości specjalnych.
Fot. M. Janusiński
Dnia 13 kwietnia 2018 r. w Studiu Muzycznym Radia Lublin odbył się koncert zespołu TeChytrze. W skład siedmioosobowej grupy wchodzi kwartet wokalny: Renata Krawczyk, Weronika Nowacka, Lidia Szpulka, Anna Trawicka oraz trio instrumentalne: Roman Chraniuk (kontrabas), Jakub Miarczyński (perkusja), Jacek Steinbrich (gitara). TeChytrze w swoich aranżacjach inspiruje się bluesem, jazzem, punkiem, muzyką współczesną, a nawet klasyczną. Wynika to zapewne ze współpracy samego twórcy zespołu Jacka Steinbricha z różnymi grupami muzycznymi, począwszy od free jazzu, a skończywszy na surf-psychodelii. Sam zespół określa swoją twórczość jako połączenie dwóch odległych tradycji, polskiej i amerykańskiej.
W pierwszy weekend kwietnia folkowcy spotykają się w od dziesięciu lat w Tallinie. Choć pogoda na północy Europy nie zawsze jest łaskawa, jej kaprysy wynagradza niepowtarzalny, gorący klimat imprezy. W tym roku jubileusz dziesięciolecia Tallin Music Week zbiegł się z 100. rocznicą odzyskania niepodległości przez Estonię, co było ważną częścią spotkania. Muzyka inspirowana tradycją jest tylko jednym z elementów Tygodnia Muzyki, bo oprócz niej są sceny jazzowe, popowe czy nawet muzyka klasyczna. Mimo to trudno zobaczyć wszystkie koncerty folkowe.
Karnawał to jeden z najweselszych okresów w ciągu całego roku. Słynne są obchody w Rio de Janeiro, Nowym Orleanie, Wenecji czy Kolonii, ale w Polsce bez wątpienia najpiękniej obchodzony jest w Bukowinie Tatrzańskiej. To właśnie tu od ponad czterdziestu lat rokrocznie organizowany jest Góralski Karnawał w Bukowiańskim Centrum Kultury „Dom Ludowy”.
Fot. P. Kula
22 lutego 2018 r. w Domu Kultury Kadr na warszawskim Mokotowie zaśpiewały Południce. Zespół żeński z Białegostoku śpiewa pieśni tradycyjne – polskie też, ale głównie wschodnie – po ukraińsku, białorusku, „po swojomu”, czyli w dialektach zasłyszanych od babuszek na wsiach. Czasami łączy te melodie z elektroniką, jednak tym razem wystąpił z repertuarem czysto wokalnym. Pięć dziewczyn w fartuszkach gospodyń domowych zaśpiewało prosto, naturalnie i dzięki temu bardzo pięknie. Uderzało perfekcyjne zgranie wokalne. Widać, ze dziewczyny są wzajemnie osłuchane i dużo śpiewają.
Fot. G. Zegier
W dniu 8 grudnia 2017 r. w Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” odbyła się konferencja naukowa pod nazwą „Folklor po Edisonie”, zorganizowana przez: Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego, Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, ACK „Chatka Żaka” i „Pismo Folkowe”. Wydarzenie było częścią 27. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”. Organizatorzy sformułowali temat szeroko, aby do debaty mogli włączyć się przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych.
8 grudnia 2017 r. w sali widowiskowej Akademickiego Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” podczas 27. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” odbył się koncert „Kolędy z przyszłości”. Wykonawcami, którzy wzięli udział w wydarzeniu, byli: Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej, Kapela Brodów oraz gospodarze festiwalu – Orkiestra św. Mikołaja. Koncert rozpoczął się o godzinie 20.00 i przyciągnął dużą liczbę odbiorców. Tematyka występów nawiązywała do tradycji i obrzędów bożonarodzeniowych.
fot. W. Samociuk
W dniach 5-6 września 2017 r. na Zamku Lubelskim odbyła się konferencja pn. „Tradycyjne pożywienie – od codzienności do sacrum po produkt regionalny”, zorganizowana przez Muzeum Lubelskie, Zakład Kultury Polskiej Instytutu Kulturoznawstwa UMCS w Lublinie oraz Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Lublinie.
fot. tyt. M. Drewniak
W dniach 6–7 września odbył się pierwszy Kongres Kultury Województwa Lubelskiego „Kultura i Gospodarka” zorganizowany z inicjatywy Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie, a przy udziale Centrum Spotkania Kultur i szerokim wsparciu Zarządu Województwa Lubelskiego. Pierwszy dzień należał do przedstawicieli świata nauki.
fot. z arch. red.
Zakończył się 49. Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Święto góralskiego folkloru trwało aż 9 dni, wzięło w nim udział ponad 1,2 tys. artystów z 14 zespołów zagranicznych i 4 polskich. Pod okiem międzynarodowego jury walczyli oni o złote, srebrne i brązowe ciupagi. Prezentowane na scenie oraz podczas wydarzeń towarzyszących piękne stroje, zwyczaje, muzyka i taniec, a także liczne atrakcje dla dzieci i dorosłych zachwyciły festiwalową publiczność i wszystkich odpoczywających w tym czasie pod Tatrami. W piątek 25 sierpnia podczas finałowego koncertu laureaci otrzymali nagrody i ostatni raz dali popis swoich muzycznych i tanecznych umiejętności, żegnając się z zakopiańskim festiwalem, który za rok obchodzić będzie złoty jubileusz.
fot. z arch. festiwalu
Skarżyska Szkółka Studium Instrumentów Etnicznych oraz zespół S.I.E. organizują warsztaty bębniarskie w całej Polsce. W ostatnim tygodniu lipca w Starachowickim Centrum Kultury po raz kolejny zabrzmiały dźwięki djembe, dundunów, kong oraz didgeridoo. Działo się to w ramach warsztatów ,,Rytmiczna podróż w sześć dni dookoła świata”. Zajęcia prowadzili Piotr „Stiff” Stefański, Hubert Drążek, Zbigniew Graliński oraz Martyna Dolęga.
fot. z arch. szkółki S.I.E.