Deutsches Trachtenfest odbył się w dniach 17-19 maja 2019 roku w Lübben (Spreewald), czyli dolnołuż. Lubinie (Blotach). Niemiecki Związek Strojów Ludowych zaprosił wszystkich interesujących się kulturą tradycyjną oraz strojami regionalnymi na Niemiecki Festiwal Strojów Ludowych, tym razem na Łużyce. Organizatorzy podali, że wzięło w nim udział ok. 2,5 tys. uczestników w strojach. Reprezentowali ponad siedemdziesiąt organizacji.
Fot. J. Michniuk
Od wielu lat dziesiąte piętro budynku Collegium Joannis Pauli II Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego może być traktowane jako swoista skarbnica wiedzy etnomuzykologicznej. Mieszcząca się w tym miejscu Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii Instytutu Muzykologii, w tym bezcenne Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego IM KUL, są pięknym świadectwem pielęgnowania, a w wielu przypadkach również odkrywania na nowo naszej tradycji. To, co dawne, łączy się z tym, co nowe. W tym też miejscu 15 i 16 maja 2019 roku odbyła się Międzynarodowa Etnomuzykologiczna Konferencja Naukowa „Tradycje ludowe w kulturze muzycznej: Zachowanie dziedzictwa – Inspiracje – Przeobrażenia”.
Fot. A. Kusto
Jańske rejtowanje, czyli jazda konna w dniu św. Jana, to zwyczaj, który jest praktykowany do dziś tylko w jednej miejscowości na tzw. serbskim obszarze osiedlenia, w Casel (dolnołuż. Kozle). Kiedyś był on znany także w innych wsiach (rozpowszechniony do ok. połowy XIX wieku, zaginął stopniowo pod wpływem germanizacji). W centrum zainteresowania stoi tajemniczy jeździec, symbolizujący św. Jana – w charakterystycznym stroju uwitym z chabrów, w pięknej koronie z różnych sezonowych kwiatów, m.in. lilii wodnych.
Fot. J. Michniuk
9 grudnia w warszawskim Promie Kultury na Saskiej Kępie odbył się promocyjny koncert płyty Karoliny Cichej i Elżbiety Rojek „Jeden-Wiele”, której premiera miała miejsce 23 listopada 2018 roku. Album stworzyły dwie wokalistki, związane niegdyś z Ośrodkiem Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, ale na scenie towarzyszyło im jeszcze dwoje wykonawców – Karolina Matuszkiewicz i Mateusz Szemraj.
Fot. M. Janusiński
7 września 2018 roku w Muzeum Azji i Pacyfiku odbył się spektakularny koncert „Polska-Pakistan. Muzyka bez granic/ Poland-Pakistan. Music Without Borders”, będący częścią wieloletniego projektu, realizowanego przez polskich i pakistańskich muzyków pod auspicjami Ambasady RP w Islamabadzie.
Wystąpili artyści: Imran Aziz Mian Qawwal (syn jednego z najbardziej charyzmatycznych śpiewaków qawwali, Aziza), perkusjoniści Irshad Ali i Muhammad Asif oraz reprezentacja rodzimej sceny – Maria Dobrosława Rumińska, Marcin Rumiński, Marcin Drabik, Jacek Fedkowicz i duch sprawczy całego przedsięwzięcia, Kamil Rogiński, którego intuicja i doświadczenie ponownie nie zawiodły.
Fot. J. Poliwko
W niedzielę 3 lutego w Starym Dzikowie odbył się Regionalny Przegląd Zespołów Obrzędowych. Wydarzenie, organizowane już od siedemnastu lat przez Gminny Ośrodek Kultury i Wójta Gminy Stary Dzików, przy wsparciu Centrum Kultury w Przemyślu oraz Powiatowego Centrum Kultury w Lubaczowie, co roku przyciąga wiele zespołów chętnych do zaprezentowania się przed jury oraz miejscową publicznością.
Fot. D. Król
W dniach 30–31 marca 2019 roku na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się VII Krajowe Seminarium Etnomuzykologiczne, którego tematem przewodnim były „Indywidualność i indywidualności w muzyce tradycyjnej”.
Interesującą refleksją na temat wątku personalnego w badaniach etnomuzykologicznych i folklorystycznych rozpoczął konferencję prof. Piotr Dahlig.
Fot. E. Grygier
Czterdzieści dni Wielkiego Postu to rzadka okazja do wykonywania bogatego tradycyjnego repertuaru pasyjnego. W Lublinie w tym roku można było usłyszeć wiele tych pieśni podczas Wielkopostnego Śpiewania u Dominikanów czy nowego w Lublinie wydarzenia kulturalnego, łączącego sacrum z profanum – Post Festiwalu. Z pewnością wśród tych imprez wyróżniał się koncert męskiego zespołu wokalnego Jerycho, którego melomani lubelscy mogli wysłuchać ostatniego dnia marca w kościele pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli. Organizatorem była Lubelska Akademia Muzyki Dawnej.
Fot. z arch. zespołu: www.jerycho2013.tumblr.com
30 listopada 2018 roku w Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” w ramach XXVIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” po raz kolejny zorganizowano konferencję naukową dotyczącą szeroko pojętej tradycji. Tematem przewodnim spotkania byli święci i ich obraz w kulturze tradycyjnej. Konferencja „«Przed ołtarzem pól…». Święci w kulturze ludowej” została zorganizowana przez Instytut Filologii Polskiej, Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, „Pismo Folkowe”, Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego i ACK UMCS „Chatka Żaka”.
Fot. M. Wołoszyn
1 grudnia 2018 roku w godzinach 16.00–18.00 w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie w ramach XXVIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” odbyło się wydarzenie Festiwalowe Żywe Książki. Zorganizowane zostało przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS. To już kolejna edycja projektu, który polega na swobodnych rozmowach na dowolny temat z zaproszonymi gośćmi, którzy na czas spotkania stają się „Żywymi Książkami”.
Fot. J. Bodys
Towarzystwo Ochrony i Promocji Zawodów Ginących, zorganizowało XXIV Iłżecki Jarmark Sztuki Ludowej. Nasza redakcja także została zaproszona na tę imprezę, by mogła przenieść się w czasy, gdy na każdej sztachecie suszyły się gliniane garnki, a dzieci bawiły się papierowymi aniołkami.
Na iłżecki jarmark przybyło wielu znakomitych rękodzielników. Jak co roku można było podziwiać ręcznie haftowane makatki czy aniołki malowane na szkle.
Fot. E. Michałowska-Walkiewicz
W cieniu Mikołajek Folkowych zagrała w Polsce bułgarska legenda etniczno-mrocznego grania. Irfan, klasyfikujący swoją twórczość muzyczną jako ethereal world music i będący w europejskiej trasie promującej świeżo wydany krążek „Roots”, zagrał w Krakowie i Warszawie (kolejno 1 i 2 grudnia). W stolicy, jak na niedzielny wieczór, frekwencja dopisała całkiem dobrze. Na koncert przybyli głównie fani muzyki mrocznej i folkowej.
Fot. R. Syto
Dział Etnografii Żywieckiego Muzeum Miejskiego był w sobotę 15 grudnia 2018 roku miejscem promocji książki pt. Kultura ludowa Górali Żywieckich. Jest to już ósma pozycja w serii wydawniczej Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej w Krakowie, utrwalającej i dokumentującej różne aspekty życia i kultury ludowej Góralszczyzny.
Fot. Muzeum Miejskie w Żywcu
Chleb jest pokarmem człowieka od dwunastu tysięcy lat. To o niego prosimy w Modlitwie Pańskiej, to o jego kawałek błagają potrzebujący. W czasie, gdy kończą się żniwa i rozpoczynają dożynki, warto choćby w skrócie ukazać jego historię. To właśnie zrobili aktorzy Teatru Tańca Caro. Historię tradycyjnego pieczywa przedstawili w sposób nietypowy, ale zarazem niezwykły. Tradycje pieczenia trafiły na scenę w formie spektaklu muzyczno-tanecznego „Chleba naszego powszedniego daj nam Panie”. Widz został przeniesiony w magiczny świat malowany tańcem, muzyką i przepiękną scenografią, dla której tło stanowiły obrazy autorstwa utalentowanej malarki, Doroty Didi Skiermont-Biernasiuk.
A gdyby tak współcześni tancerze mogli pokazywać się nie tylko na turniejach – kojarzących się ze sztywnymi regułami i ocenami, z napięciem i rywalizacją? Gdyby mogli poruszać się przede wszystkim w zgodzie z własnym temperamentem, z tym, co czują tu i teraz? Zbieranie takich doświadczeń jest możliwe. Muzycy ze Studium Instrumentów Etnicznych akompaniują, tworząc muzykę na żywo na warsztatach otwartych dla młodych tancerzy. S.I.E. współpracuje ze szkołą tańca Sukces z Jaworzna oraz warszawską Dancers United Przemysława Łowickiego.
Baranów Sandomierski na Podkarpaciu od ponad ćwierć wieku gości Ogólnopolski Festiwal Dziecięcej Twórczości Folklorystycznej „Dziecko w folklorze”. 17 czerwca 2018 r. odbyła się jego jubileuszowa 25. edycja, dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od początku funkcjonowania festiwalu jego organizatorzy skutecznie realizują cel, jakim jest zachowanie, kultywowanie i popularyzowanie naszego bezcennego dziedzictwa kulturowego w ramach często zanikających już gatunków folkloru związanego z tematyką dziecięcą.
Fot. K. Strycharz-Bogacz
Wielki Gościniec Litewski był przez kilka wieków jednym z najważniejszych traktów handlowych Rzeczypospolitej. Łączył Warszawę z Wilnem, czyli Koronę Polską z Wielkim Księstwem Litewskim. Współcześnie został wytyczony szlak turystyczny wzdłuż Wielkiego Gościńca Litewskiego.
Fot. A. Szpura
W drugą sobotę czerwca w Maciejowicach odbyła się kolejna, tym razem jubileuszowa, XXV edycja Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki”. W roku 1993 zapoczątkowała go Wanda Księżopolska, etnograf i folklorystka zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem dziedzictwa południowego Podlasia i wschodniego Mazowsza. Wówczas głównym organizatorem i jednostką finansującą było Centrum Kultury i Sztuki w Siedlcach, zaś Gminny Ośrodek Kultury w Maciejowicach został gospodarzem i współorganizatorem imprezy. Z czasem cały ciężar organizacji przejął maciejowicki GOK.
Fot. A. Kusto
Gorajecki Festiwal Folkowisko odbył się już po raz ósmy, ale jeszcze nigdy nie ściągnął na swoją scenę tylu legend. Kapela ze Wsi Warszawa, Yerba Mater czy Bogdan Bracha to czołowi przedstawiciele polskiej sceny folkowej, którzy zagościli na tegorocznym roztoczańskim festiwalu. Na ich koncerty i warsztaty przybyły setki miłośników kultury alternatywnej i dobrego wypoczynku z całej Polski.
Fot. z arch. festiwalu
Łapanie koguta to jeden z najpopularniejszych zwyczajów żniwnych na Dolnych Łużycach (dolnołuż. łapanje kokota w Janšojcach), w wioskach koło Chociebuża (niem. Cottbus). Tradycja jest praktykowana w sierpniu lub wrześniu, w zależności od wsi. Już w starożytności kogut pojawia się w kulturze jako symbol porannego odrodzenia słońca, a tym samym i życia. Z biegiem wieków nabiera w różnych kulturach niejednolitych znaczeń.
Fot. J. Michniuk