Artykuły z działu: Recenzja

JaMazurki Kapela Brodów

171 (2 2024) Autor: Piotr Dorosz Dział: Recenzja

Kapela Brodów to grupa o wyjątkowej pozycji na polskiej scenie muzyki tradycyjnej i folkowej. Najwyższa jakość muzycznej twórczości zespołu wynika: po pierwsze, z faktu, że tworzą go znamienici muzycy (skład na przestrzeni lat był zmienny, jednak zawsze bardzo dobry), po drugie – z bogatego, wieloletniego doświadczenia w graniu „muzyki korzeni”, jakie jest udziałem każdego z nich.

Raz, dwa, trzy, Matka Boża patrzy Co widziała Matka B.

170 (1 2024) Autor: Monika Mellerowska Dział: Recenzja

Bardo i Matka Boża są jak synonimy. Nie wiadomo już dziś, czy pierwsza była miejscowość, czy też ta zbudowała się wokół kultu figury Matki Bożej. Dość powiedzieć, że historia Barda, przynajmniej przez tysiąc lat rozgrywała się na oczach Maryi z początkowo wartańskiego, a później bardzkiego kościoła.

Eksperyment po polsku Polonez

170 (1 2024) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzja

Pod koniec 2023 roku ukazała się niezwykła płyta kwartetu Lumpeks pt. „Polonez”. Na zespół składa się troje pochodzących z Francji instrumentalistów (Louis Laurain, Pierre Borel oraz Sébastien Beliah) oraz lubelska wokalistka Olga Kozieł. Należy zaznaczyć, że o ile Kozieł wywodzi się ze środowiska folkowego, o tyle pozostali muzycy związani są przede wszystkim z jazzem oraz muzyką eksperymentalną. Album sfinalizowany przez francuskie wydawnictwo Umlaut Records stanowi nie lada gratkę dla słuchaczy, którzy lubią sięgać do różnych nurtów stylistycznych.

Piękna i bestie, czyli „Chłopi”

169 (6 2023) Autor: Remigiusz Mazur-Hanaj Dział: Recenzja

W II klasie liceum na półrocze miałem trzy „bańki”, jak wtedy mówiono na ocenę niedostateczną. Dzień, a czasem dwa w tygodniu spędzałem na wagarach w kinie Iluzjon. To właśnie wtedy poznałem dużą część klasyki polskiego oraz światowego kina, co ukształtowało mój gust filmowy. Wspominam o tym, by podkreślić, że moja perspektywa obcowania z kinem może być dla niektórych specyficzna, choć mnie wydaje się normalna. Widzę, że młodsze pokolenie jest w sposób naturalny o wiele bardziej zanurzone we współczesnej kulturze pop oraz mainstreamie. Czasem słyszę: „Nie ciśnij tak, może to bardziej rozrywka?”. Ja jednak uważam, że sztuka nie jest jedynie rozrywką, ponieważ posiada coś, co mnie przełamuje, rozwija, niepokoi, stawia pytania, sprawia, iż wychodzę z kina inny, dowiaduję się czegoś o sobie, nawet jeśli wydaje mi się, że siebie już znam. Dowiaduję się czegoś nowego nawet na tematy, o których mam dużą wiedzę. Po seansie czuję się zaskoczony i jednocześnie wychodzę z kina z jakąś rozterką. Takie oczekiwania uważam za podstawowe oraz takie, które przez film powinny zostać spełnione. Tego w „Chłopach” niestety zabrakło.

Hańba! w Zgrzycie

169 (6 2023) Autor: Jakub Kozłowski Dział: Recenzja

Ciężko zaprzeczyć, że krakowska Hańba! jest jednym z zespołów dość wyraźnie błyszczących na polskiej scenie alternatywno-folkowej, przedstawiającym przy tym swoją interpretację folku miejskiego połączoną z punkowym sznytem. Ta nietuzinkowość związana jest, oczywiście oprócz treści muzycznych, z kwestiami takimi jak np. stroje muzyków nawiązujące do powszechnego wyobrażenia ulicznych grajków z dwudziestolecia międzywojennego czy dobór instrumentarium.

Muzyczny spacer po Polesiu i Podlasiu Hajda Banda

168 (5 2023) Autor: Piotr Dorosz Dział: Recenzja

„Hajda na Hajdę!” – tymi słowami zachęcam do wybrania się przy najbliższej sprzyjającej okazji na koncert zespołu Hajda Banda – polsko-białoruskiej grupy muzycznej. Specjalizuje się w wykonawstwie melodii przede wszystkim z polskiej i białoruskiej części Polesia, a także południowo-zachodniego Podlasia i pogranicza mazowiecko-podlaskiego tak na tradycyjną, jak i folkową nutę.

Czas jesienny Myszy & Ludzie

167 (4 2023) Autor: Maciej Froński Dział: Recenzja

Po dłuższym okresie prac w studiu ukazała się wreszcie w tym roku „Jesienna”, płyta reprezentującego gatunek poetyckiego folku zespołu Myszy & Ludzie – zespołu niby względnie nowego, ale i starego, bo skupiającego muzyków grupy Na Bani i jej wcześniejszego wcielenia, HGW, a więc ludzi, którzy, choć nie w tym samym składzie, to jednak grają ze sobą już ponad 30 lat. Jak sami piszą – wkroczyli w swój czas jesienny.

Siła wariantu Siew symfonicznie

167 (4 2023) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzja

W bieżącym roku pojawiła się na polskim rynku płyta, która nie miała precedensu. Zespół Kosy, w którego skład wchodzą Aleksandra Gronowska, Kasia Pakosa, Anastazja Sosnowska oraz Kasia Szatela-Pękosz, wydał album „Siew symfonicznie” nagrany z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Sudeckiej pod batutą Agnieszki Franków-Żelazny. Sama idea ma kilkudziesięcioletnią tradycję, natomiast w Polsce dotychczas niewielu artystów zdecydowało się na tego rodzaju kooperację. A na rynku muzyki folkowej zdarzyło się to po raz pierwszy.

Na styku kultur Pieśni Poniemnia

166 (3 2023) Autor: Piotr Dorosz Dział: Recenzja

„Pieśni Poniemnia. Pieśni Beskidu Sądeckiego” to wydawnictwo bezprecedensowe. Gdzież tu owa wyjątkowość? – zapyta Czytelnik. Wszak płyt z pieśniami tradycyjnymi zza naszej wschodniej granicy ukazało się wiele. Owszem, ale krążek ten jest bodaj pierwszym w historii polskiej fonografii, na którym utrwalono śpiew muzykologów.

Podróż do granic folku Odpoczno

164-165 (1-2 2023) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzja

Odpoczno to łódzki kwartet, który na swoim koncie miał już wcześniej wydany album „Odpoczno” (2018) łączący nawiązania do tradycji muzyki opoczyńskiej, rocka psychodelicznego i alternatywnego. Mimo iż powrót grupy w postaci „Dryfu” cechują podobne inspiracje, to tym razem mamy do czynienia z albumem dużo dojrzalszym zarówno estetycznie, jak i formalnie. Miks muzyki ludowej oraz gatunków tanecznych i rockowych uzyskuje na nowej płycie Odpoczna inny wymiar.

Pół wieku folk-rockowych wspomnień Fairport Convention

163 (6 2022) Autor: Krzysztof Opalski Dział: Recenzja

Gonna See All My Friends – A People’s History of Fairport Convention jest najnowszą pozycją brytyjskiego autora i wydawcy Richarda Houghtona, która ukazała się w listopadzie 2022 roku nakładem Spenwood Books. Jej tytuł został zaczerpnięty z refrenu kompozycji „Meet On The Ledge” byłego gitarzysty Fairport Convention Richarda Thompsona. Książka jest w pełni autoryzowanym zbiorem anegdot i wspomnień przesłanych przez ponad dwustu pięćdziesięciu fanów z różnych stron świata (Anglia, Australia, Belgia, Dania, Irlandia, Holandia, Niemcy, Nowa Zelandia, Polska, Szwecja, Włochy, USA) oraz przyjaciół i współpracowników, którzy opowiadają historię grupy w sposób zupełnie inny od oficjalnego. Taka koncepcja wydawnicza sprawia, że czytelnik otrzymuje bardziej osobisty i żywy obraz zespołu, przedstawiony z innej perspektywy, co pozwala na lepsze zrozumienie fenomenu jego twórczości czy nawet wpływu na życie rzeszy ludzi.

fot. z arch. aut.: Simon Nicol i Martin Allcock, Wrocław 1996

Pogranicza folku Jarmużek/Pakowska

163 (6 2022) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzja

Wrocławski duet złożony z Katarzyny Pakowskiej (wokalistki folkowych Kosów) oraz Roberta Jarmużka (klawiszowca avant-popowego zespołu Mikromusic) w swoim debiutanckim nagraniu eksploruje pieśni dziadowskie z regionu dolnośląskiego. Przynajmniej część repertuaru znajdującego się w albumie należy już do sfery popularnej w kręgu wykonawców folkowych. Niemniej charakter, który przyjmuje on na płycie „Przed skończeniem świata”, z pewnością zainteresuje miłośników nowatorskich reinterpretacji muzyki tradycyjnej.

O historii z perspektywy jednostki Żółty książę

163 (6 2022) Autor: Monika Mellerowska Dział: Recenzja

Żółty książę to pierwsza tak dogłębna beletrystyczna analiza Hołodomoru. Narracja z perspektywy rodziny czyni książkę bardzo osobistą i dojmującą. W powieści, osnutej wokół historii rodziny ukraińskiego chłopa Myrona Jasenciowa, Wasyl Barka ukazuje trud życia, a raczej próbę przetrwania w czasie Hołodomoru. Sześcioosobowa rodzina z małej ukraińskiej wioski Klenotoczy na kartach książki zmaga się z coraz większym głodem, niemożnością zdobycia jedzenia, nieustannym narażeniem życia i wreszcie bólem z powodu odchodzenia najbliższych. Tylko Myron i jego krewni wiedzą, jak wielkie wysiłki wkładane są w to, by przeżyć. Często konieczne są działania wbrew sumieniu i chęciom, a także stawianie czoła nie tylko głodowi, ale i kolejnym śmierciom.

Muzyka łączy pokolenia Melodie od Powiśla

162 (5 2022) Autor: Agata Pasińska Dział: Recenzja

Poznawanie regionalnych tańców, pieśni czy technik gry na instrumentach ludowych jest coraz bardziej popularne nie tylko wśród dorosłych, ale także dzieci i młodzieży. Świadczą o tym choćby najnowsze publikacje płytowe, jak album „Melodie od Powiśla” (2021) wydany przez fundację Muzyka Zakorzeniona. Zebrany materiał dźwiękowy to efekt czterodniowego spotkania z muzyką tradycyjną Powiśla Świętokrzyskiego, które odbyło się w Rakowie.

Oswajając Śmierć Rzeczy ostatnie

161 (4 2022) Autor: Julia Małyska Dział: Recenzja

Inspiracje folklorem coraz częściej pojawiają się w kulturze masowej. Chęć przybliżenia polskiej muzyki ludowej wykazała formacja Polskie Znaki – 25 marca 2022 roku zespół wydał debiutancki album „Rzeczy Ostatnie”.

O kraju Janosika Ufo nad Bratysławą

160 (3 2022) Autor: Karolina Dudek Dział: Recenzja

Weronika Gogola jest polską pisarką młodego pokolenia. Pracuje jako tłumaczka z języka słowackiego i ukraińskiego, mieszka na Słowacji, a w 2018 roku otrzymała Nagrodę Conrada za powieść Po trochu. Jej książka Ufo nad Bratysławą (Wołowiec 2021) jest nietypowym reportażem o Słowacji. Wyjątkową zaletą publikacji jest lekkość, z którą została napisana – nie brakuje w niej także humoru. Ton, w jakim utrzymana jest książka, można poczuć, już czytając wprowadzenie.

Kulturowa ryzykantka

158-159 (1-2 2022) Autor: Weronika Grozdew-Kołacińska Dział: Recenzja To jest pełna wersja artykułu!

Pod koniec roku 2021 ukazała się kolejna płyta monograficzna z serii „Muzyka Źródeł”, wydana przez Polskie Radio. Sesja terenowa, z której pochodzi większość zamieszczonych na płycie nagrań, odbyła się w listopadzie 1975 roku we wsi Dąbrowy, na pograniczu Kurpi i Mazur. Stamtąd powędrował w świat jeden z najbardziej rozpoznawalnych głosów polskiej muzyki tradycyjnej. Waleria Żarnoch – artystka „topowa” na liście ludowych indywidualności.

Tango más nuevo, tango nowsze Bester Quartet

157 (6 2021) Autor: Wojciech Bernatowicz Dział: Recenzja To jest pełna wersja artykułu!

Nakładem wydawnictwa Fortune ukazał się najnowszy album grupy Bester Quartet „Piazzolla Angels” zawierający dziewięć tang argentyńskiego kompozytora Astora Piazzolli. Już na poprzedniej płycie „Bajgelman. Get to Tango” artyści pokazali swoje przywiązanie do popularnego gatunku tanecznego, którym cały świat zachwycił się w trzeciej dekadzie XX wieku. Dla koncepcyjnego „Get to Tango”, opowiadającego poprzez kompozycje wokalno-instrumentalne trudną historię żydowskiego skrzypka i dyrygenta Dawida Bajgelmana, „Piazzolla Angels” stanowi przeciwwagę, w której sentymentalizm łączy się z lekkością i prężnością dzieł argentyńskiego twórcy.

Jam session z ptakami Tam i sam

155 (4 2021) Autor: Aya Al Azab Dział: Recenzja To jest pełna wersja artykułu!

W polskim jazzie istnieje, a wręcz wciąż się rozwija, tendencja do sięgania po polskie ludowe melodie i aranżowania ich na język jazzowy. Nie jest to nic nowego, bo chociażby Zbigniew Namysłowski ze swoim kwintetem już w 1975 roku wydał „Kujaviak Goes Funky”. A dziś? Powstają takie płyty, jak „Kurpian Songs & Meditations” Łukasza Ojdany czy „Folk Five” Irka Wojtczaka, których materiałem kompozytorskim są tematy pieśni lub tańców ludowych.

Historia pewnej rozety Muzyka Świętych Jezior

154 (3 2021) Autor: Małgorzata Jędruch - Włodarczyk Dział: Recenzja To jest pełna wersja artykułu!

Koncepcja płyty, a właściwie muzyki na niej zarejestrowanej, jest koncepcją rozety. Zadecydował o tym jeden z wielu zgromadzonych w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, ale wyjątkowy w swej konstrukcji i charakterze, kafel (Gniezno, XV wiek, stan 25, nr inw. MPPP 1989/25).

ot. tyt. z arch. M. Rychłego: trio w plenerze