To zawsze duża ulga, kiedy po miesiącach wytężonej pracy zapraszamy artystów na wystawę, która skomponowana jest tylko z ich dzieł. Po wręczeniu nagród i wyróżnień, zawsze trochę niepewni, dzielimy się swoim konceptem na zestawienie tak wielu różnych charakterów, technik, ekspresji twórczych. To spora odpowiedzialność w dzisiejszych czasach, by brać na tapet sztukę, która nosi znamiona zindywidualizowanego spojrzenia na świat podszytego nostalgią, a często także jest obarczona „wytycznymi” przodków, których jest spuścizną. I na dodatek nie legitymuje się dyplomem, certyfikatem, świadectwem. Jest naturalna, wypływa prosto z serca.
13 kwietnia 2024 roku został rozstrzygnięty VIII Konkurs Sztuki Ludowej Stworzone, by cieszyć. Rzeźby i zabawki. Muzeum Częstochowskie od 2000 roku, cyklicznie, organizuje to przedsięwzięcie, starając się, by dziedziny sztuki się zmieniały. Dodaje to kolorytu konkursowi i stanowi wyzwanie dla organizatorów, gdyż za każdym razem należy listę adresatów projektu tworzyć niemalże od zera, przez co nie zapada on w pamięć konkretnej grupie odbiorców. Dokładamy jednak za każdym razem starań, aby stanowił nie tylko pole do prezentacji artystycznej, ale także był atrakcyjny dla odwiedzających muzeum, edukował, poszerzał horyzonty poznawcze.
Edycja ósma przedsięwzięcia poświęcona została niezwykle wdzięcznym, plastycznym i barwnym dziedzinom – rzeźbie i zabawce. Zestawienie tych dwóch mocno uzupełniających się dyscyplin wpłynęło na dosyć homogeniczne wizualnie, jednak wielowymiarowe w odbiorze wydarzenie ekspozycyjne. Przestrzeń wystawowa została podzielona na dwie części – w jednej odbiorca może zapoznać się z pracami nadesłanymi na konkurs, druga to strefa zabawy, powrotu do czasów dzieciństwa dla starszych odbiorców, a dla najmłodszych miejsce do zapoznania się z dawnymi, drewnianymi zabawkami. Nie zawsze muzeum wychodzi naprzeciw zwiedzającym i pozwala im na „zakazane” zachowania – w tym przypadku dotykanie, a wręcz eksploatowanie przedmiotów, które składają się na ekspozycję, jest dozwolone. Bardzo zależało nam, aby w surowych wnętrzach instytucji wygospodarować strefę zrywającą z konwenansami.
Grand Prix, która trafiła do Michała Dutkiewicza za tryptyk Już zapomniane. Pozostałe nagrody rozdysponowano wśród artystów w dwóch kategoriach – rzeźba (I miejsce – Janusz Drapała, II miejsce – Krzysztof Zawacki, III miejsce – Andrzej Kozłowski, wyróżnienie – Radosław Koniarz) i zabawka (I miejsce – Anna i Rajmund Kicman, II miejsce – Barbara Piaseczny, III miejsce – Ryszard Marciniec, wyróżnienie – Jerzy Soremski). Wernisaż wystawy pokonkursowej był świętem wytwórczości mocno osadzonej w ludowym dyskursie, która pomimo komercjalizacji i zalewu rynku przedmiotami pozbawionymi jakości i autorstwa, stara trzymać się dzielnie. Był to także czas rozmów kuluarowych na temat przyszłości tego rodzaju rzemiosła oraz tego, co aktualnie robi się w w kraju, aby docenić i wesprzeć rękodzieło.
Na etapie projektowania wydarzenia bardzo istotne było dla nas, aby z momentem udostępnienia ekspozycji nie skazać jej na łaskę czy niełaskę promocji, licząc, że wieść o niej dotrze do szerokiego grona odbiorców. Dlatego od razu zaplanowaliśmy przedsięwzięcia jej towarzyszące, które będą do niej bezpośrednio nawiązywały, pozwalały na pewną dowolność interpretacyjną i pokażą, jak można kulturę materialną
i niematerialną transformować i reinterpretować. W ramach Nocy Muzeów zaprosiliśmy naszych odbiorców do udziału w warsztatach wykonywania i ozdabiania zabawek drewnianych, które opracował i poprowadził Piotr Mentel, mistrz zabawkarski ze Stryszawy, a także na spektakl teatru wędrownego Małe MI Fintikluszki – folkowe okruszki. W planach mamy jeszcze jedno spotkanie warsztatowe: na zakończenie lata. Stworzenie przestrzeni do ekspresji twórczej, do bezpośredniego kontaktu z procesem tworzenia, którego rezultaty są prezentowane na wystawie, daje uczestnikom niecodzienną okazję do obcowania z żywą sztuką i stania się jej częścią.
Wystawa Stworzone, by cieszyć. Rzeźby i zabawki dostępna będzie dla zwiedzających do 22 września 2024 roku w Pawilonie Wystawowym Muzeum Częstochowskiego w Parku im. S. Staszica w Częstochowie. Przedsięwzięciu towarzyszy bogato ilustrowany katalog oraz puzzle z wizerunkami prac, które otrzymały pierwsze nagrody w obu kategoriach. Można także nabyć zabawki autorstwa uczestników przedsięwzięcia. Serdecznie zapraszamy, będzie nam niezwykle miło gościć Państwa w naszych przestrzeniach.
Ewelina Mędrala-Młyńska
To zawsze duża ulga, kiedy po miesiącach wytężonej pracy zapraszamy artystów na wystawę, która skomponowana jest tylko z ich dzieł. Po wręczeniu nagród i wyróżnień, zawsze trochę niepewni, dzielimy się swoim konceptem na zestawienie tak wielu różnych charakterów, technik, ekspresji twórczych. To spora odpowiedzialność w dzisiejszych czasach, by brać na tapet sztukę, która nosi znamiona zindywidualizowanego spojrzenia na świat podszytego nostalgią, a często także jest obarczona „wytycznymi” przodków, których jest spuścizną. I na dodatek nie legitymuje się dyplomem, certyfikatem, świadectwem. Jest naturalna, wypływa prosto z serca.
fot. P. Januszko