O żywej tradycji interdyscyplinarnie

fot. J. Jeżak

W dniach 8–9 grudnia 2022 roku w Lublinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona pamięci prof. dr. hab. Jerzego Bartmińskiego „Żywa tradycja – dziedzictwo zbiorowej tożsamości”, która otworzyła XXXII edycję Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”. W tym roku wydarzenie, cyklicznie towarzyszące temu festiwalowi, miało miejsce w Akademickim Centrum Kultury i Mediów UMCS „Chatka Żaka”. Konferencję zorganizowano w trybie hybrydowym. Większość prelegentów wybrała uczestnictwo w sposób tradycyjny, a część z nich wygłosiła referaty za pośrednictwem platformy ZOOM. Wszyscy zainteresowani poruszaną tematyką mogli dołączyć do obrad wirtualnie dzięki transmisji na żywo na facebookowym profilu Mikołajek Folkowych.
Organizatorami wydarzenia były ośrodki akademickie i kulturalne: Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS, Instytut Nauk o Kulturze UMCS, Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne, Akademickie Centrum Kultury i Mediów UMCS „Chatka Żaka”, „Pismo Folkowe” oraz Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego.
Po oficjalnym otwarciu konferencji odbyła się dyskusja prowadzona przez dr hab. Joannę Szadurę, prof. UMCS. Panelistki – prof. dr hab. Aleksandra Niewiara (Uniwersytet Śląski), prof. dr Kristina Rutkowska (Uniwersytet Wileński) oraz dr hab. Marta Wójcicka, prof. UMCS – rozmawiały na temat naukowej operacjonalizacji pojęć, takich jak tradycja żywa, martwa i ożywiana. Zastanawiały się także nad tym, jaki jest wpływ tych zjawisk na tożsamość zbiorową.
W obradach czynny udział wzięli pracownicy naukowi, niezależni badacze, doktoranci i studenci z szesnastu ośrodków w Polsce: Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Instytutu Slawistyki PAN w Warszawie, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Polskiego Radia Rzeszów, Grupy n obrotów i Fundacji Radykalna Kultura Polska w Warszawie. W obradach uczestniczyli również przedstawiciele zagranicznych instytucji naukowych: Dnieprzańskiego Uniwersytetu Narodowego im. Ołesia Honczara, Uniwersytetu Wileńskiego oraz Narodowej Ukraińskiej Akademii Muzycznej im. Piotra Czajkowskiego w Kijowie.
Obrady podzielono na czternaście sekcji, w których można było wysłuchać czterdziestu dwóch referatów. Uczestnicy konferencji reprezentowali szeroki wachlarz dyscyplin naukowych – m.in. filologię, dialektologię, etnolingwistykę, antropologię, kulturoznawstwo, etnomuzykologię, socjologię i historię. Badacze przedstawili różne rozumienia i sposoby badania tradycji ujmowanej z punktu widzenia poszczególnych dziedzin, wchodząc w interdyscyplinarny dialog. W swoich wystąpieniach próbowali wskazać, jaka jest rola dziedzictwa w kształtowaniu tożsamości zbiorowej. Referenci pochylili się także nad miejscem tradycji we współczesności oraz nad tym, jak wpływają na nią nowe kanały przekazu, szczególnie internetowe. Wystąpienia dotyczyły bardzo zróżnicowanych nośników dziedzictwa, przede wszystkim języka, literatury, muzyki i szeroko pojętej kultury. Podsumowanie każdej z sesji stanowiła interesująca dyskusja, podczas której słuchacze dzielili się refleksjami dotyczącymi omawianych zagadnień oraz stawiali wartościowe pytania.
Obrady zakończyły się wieczorem 9 grudnia. W imieniu organizatorów dr hab. Joanna Szadura, prof. UMCS podziękowała uczestnikom za współtworzenie interdyscyplinarnego i otwartego forum badaczy. Odwołała się przy tym do patrona konferencji, prof. dr. hab. Jerzego Bartmińskiego. Jak wspomniała, był on człowiekiem dialogu, więc międzydyscyplinowe spotkanie doskonale wpisało się w pozostawianą nam przez niego spuściznę naukową, kulturową i międzyludzką.

Małgorzata Adamczyk
Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS

Sugerowane cytowanie: M. Adamczyk, O żywej tradycji interdyscyplinarnie, "Pismo Folkowe" 2022, nr 163 (6), s. 35-36.