Misa Flamenca

Trzecia z cyklu łacińskich mszy wykorzystujących autentyczny folklor muzyczny pochodzi z hiszpańskiej Andaluzji. Misa Flamenca jest przykładem interesującej muzyki religijnej drugiej połowy XX wieku. Większości słuchaczy andaluzyjska msza kojarzy się z osobą genialnego gitarzysty flamenco Paco Pe?a, urodzonego w 1942 w Kordobie, który w 1988 na zamówienie wrocławskiego festiwalu Wratislavia Cantans skomponował utwór zatytułowany Misa Flamenca. Liturgiczne teksty połączone z tradycyjnym śpiewem Peña przeznaczył na 4 gitary, 4 pieśniarzy flamenco, chór oraz instrumenty perkusyjne charakterystyczne dla flamenco czyli cajón oraz palmas. Oprócz stałych części mszy Kyrie, Gloria, Credo i Sanctus, kompozytor dodał części Canto de Entrada, Canto Penitencial, Padre Nuestro, Cordero de Dios oraz jako ostatnią Canto Eucaristico y Despedida. Do nagrania Misa Flamenca, wydanego na płycie w 1991 nakładem Nimbus Records kompozytor - wirtuoz zaangażował znany chór The Academy of St. Martin in the Fields Chorus, którym pokierował Laszlo Heltay. Ekumeniczna w wydźwięku msza łącząca chrześcijańską żarliwość z emocjonalnością flamenco podbiła publiczność sal koncertowych i kościołów na świecie. Dzieło z udziałem Paco Peña Flamenco Dance Company wystawiono z sukcesem w 1993 w nowojorskiej Carnegie Hall, w Polsce oprócz Wrocławia m.in. w Krakowie i Poznaniu. Pe?a nie był jednak prekursorem w łączeniu formy mszy z tradycją flamenco, co więcej msze flamenco znane były w Hiszpanii już wcześniej. Już w 1966 wydano płytę z nagraniem mniej dzisiaj znanej Misa Flamenca autorstwa R. Fernandeza de Latorre i Jóse Torregrosy, z udziałem znanych śpiewaków flamenco: Raphaela Romero, Pericona "Chocolate", Pepe "El Culata" i "Les Serranos" oraz gitarzystów: Victora Monje "Serranito" i Ramona de Algeairasa. W przeciwieństwie do utworu Pe?i, układ mszy z 1966 jest tradycyjny: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Agnus Dei. W nagraniu użyto również tradycyjnych instrumentów typowych dla Andaluzji. Czas jednak pokazał, że mimo wszystko to późniejsza wersja, autorstwa Paco Pe?i, o zdecydowanie większej wartości artystycznej, zyskała uznanie i popularność wśród słuchaczy, którym cieszy się niezmiennie do dziś. Można tylko ubolewać, że prócz eksploatowania pieśni, kolęd i piosenek "na góralską nutę" i komponowania okolicznościowych pseudo-oratoriów o wątpliwych walorach artystycznych, nie doczekaliśmy się w Polsce podobnego dzieła, wykorzystującego bogactwo i różnorodność naszego rodzimego folkloru.

Paco Peña Misa Flamenca, Nimbus Records 1991.