Na początku przyszłego roku ukaże się nowa płyta, na której usłyszymy najstarsze nagrania polskiej muzyki tradycyjnej - tym razem z Kujaw.
Kolejny, siódmy już tom serii wydawniczej Polish Folk Music Collection, prezentującej archiwalne nagrania ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN powstaje we współpracy Instytutu ze Stowarzyszeniem Liber Pro Arte. Projekt Ochrona i popularyzacja najstarszych nagrań polskiej muzyki ludowej realizowany jest z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Historia dokumentacji fonograficznej folkloru muzycznego Kujaw, podobnie jak w przypadku większości regionów Polski, sięga dwudziestolecia międzywojennego. W powstałych wówczas archiwach zgromadzono imponujące zbiory nagrań - niestety, utracone podczas drugiej wojny światowej. Dopiero powojenna dokumentacja terenowa, zgromadzona w wyniku prac podjętych w ramach ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (1950-1954), zrekompensowała straty wojenne i dostarczyła cennych źródeł. Zbiór liczący tysiące nagrań i dokumentacji, jak również późniejsze rejestracje dokonane przez pracowników Instytutu Sztuki PAN, dostarczyły reprezentacyjnego repertuaru, który stał się podstawą serii wydawniczej Instytutu Sztuki - antologii pt. Polska pieśń i muzyka ludowa - źródła i materiały. Zaplanowane na kilkanaście tomów wydawnictwo, w założeniu mające ukazać pełny przegląd repertuaru muzycznego wszystkich regionów Polski, zapoczątkowało wydanie w latach 1974-75 materiału z Kujaw. Warto dodać, że już wtedy dwutomowe "Kujawy" zostały wzbogacone o płytę gramofonową, na której zaprezentowano kilka przykładów muzycznych. Dziś znów powróciliśmy do nagrań z Kujaw. Zespół pracowników i współpracowników Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN dokonał digitalizacji i opracowania 100 taśm magnetofonowych nagranych w ramach AZFM na Kujawach. Digitalizacja materiału pozwoliła na wybór najcenniejszych nagrań, które zostaną zaprezentowane na płycie. Do płyty będzie dołączona książeczka z esejem o historii dokumentacji kujawskiego folkloru muzycznego oraz informacje o prezentowanych nagraniach.
Nagrania dźwiękowe zarejestrowane na Kujawach i zgromadzone w archiwum Instytutu Sztuki PAN są reprezentatywnym i wyczerpującym zbiorem tradycyjnego repertuaru muzycznego z tego regionu. Dostarczają one, obok innych historycznych źródeł, materiał o niezwykłej wartości dokumentalnej, zaprezentowany przez ostatnie być może pokolenia wykonawców grających i śpiewających w dawnym, niespotykanym już stylu muzycznym. Najcenniejszą grupą okazała się najstarsza generacja wykonawców urodzonych między 1863 a 1910 rokiem, ludzi, którzy uczestniczyli w dawnych zwyczajach i obrzędach i pamiętali najstarszy repertuar. Jak podkreślił Aleksander Pawlak: "nagrania prezentują tradycyjny, regionalny folklor muzyczny, który zachował się głównie w pamięci starszych wiekiem wykonawców, a przez młodszych śpiewaków i ludowe zespoły muzyczne kultywowany jest w znacznie ograniczonym zakresie i w odmiennych okolicznościach" (Pawlak 1981: 7). Na płycie usłyszymy dużo muzyki instrumentalnej, zwłaszcza oryginalne, wiejskie kujawiaki grane przez najstarszą generację skrzypków, których muzykę zarejestrowano na taśmie archiwalnej. Warto w tym miejscu podkreślić, iż najbardziej popularny na Kujawach taniec w swej oryginalnej wersji znacznie różnił się od tańca, którego obecnie z kujawiakiem kojarzymy. Kujawiak bowiem, jak pisał Roderyk Lange: "przejęty przez miejscowe dwory, przerabiany, pokazywany na balach w stolicy i większych miastach, zmieniał się z czasem i upowszechnił w całym kraju jako jeden z polskich tańców narodowych. [ ] W rezultacie powstało przekonanie, że popularnie znany na terenie całego kraju kujawiak pochodzi bezpośrednio z Kujaw. Na próżno jednak szukalibyśmy go na wsi kujawskiej, w takiej formie jest on tam zupełnie nieznany".
Liczymy zatem, że kolejne wydawnictwo prezentujące najstarsze nagrania polskiej muzyki ludowej spotka się z zainteresowaniem nie tylko poszukiwaczy historycznego i autentycznego brzmienia wiejskiej muzyki uwolnionej od wpływów stylizacji, lecz także szerszego grona odbiorców, którzy być może po jej wysłuchaniu zatęsknią do świata, który przeminął bezpowrotnie, a ze starej taśmy dźwiękowej wybrzmiewa tylko jego echo.
Na początku przyszłego roku ukaże się nowa płyta, na której usłyszymy najstarsze nagrania polskiej muzyki tradycyjnej - tym razem z Kujaw.
Kolejny, siódmy już tom serii wydawniczej Polish Folk Music Collection, prezentującej archiwalne nagrania ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN powstaje we współpracy Instytutu ze Stowarzyszeniem Liber Pro Arte. Projekt Ochrona i popularyzacja najstarszych nagrań polskiej muzyki ludowej realizowany jest z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.